İklim krizi dünyamızı tehdit eden en büyük tehlike. Bu tehlikeyi bertaraf etmek için alınabilecek kurumsal önlemlerin yanında bireysel önlemler de oldukça mühim. BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Panel’i (IPCC), dünyanın sera gazı emisyonu hedeflerine ulaşabilmesi için bireysel uğraşların verilmesi gerektiğini vurguluyor. Durum böyleyken iklim krizine karşı hayatımızın her noktasında uygulayabileceğimiz önlemleri 10 başlık altında topladık…
1) Beslenme Şeklinizi Değiştirin
Fotoğraf: Elaine Casap
Daha az kırmızı et tüketmek, vegan ve vejetaryen olmak, süt, peynir, tereyağ gibi hayvansal kaynaklı besin maddelerini az tercih etmek ya da hiç tüketmemek, iklim krizinin gerilemesine önemli bir katkı sunuyor. Hayvansal ürünler, gıda üretiminin yol açtığı iklim emisyonunun yaklaşık olarak % 60’ını oluşturuyor. Özellikle dana ve kuzu eti, çevreye zarara yol açan yiyeceklerden. Çünkü bu besi hayvanlarının sindirim sistemi, bir sera gazı türü olan metan gazı üretiyor. Dolayısıyla bireysel olarak azaltacağımız hayvansal ürün tüketimi karbon ayak izini de düşürüyor.
İklim krizinde tarım da ilk sıralarda. Eğer önlem alınmaz ise tarım sisteminin 2050 yılında iklim emisyonunun %52’sini oluşturacağı öngörülüyor. Mevsimine uygun beslenmek, ekolojik, yerel ve organik ürünleri tüketmek, sera gazı emisyonlarının düşürülmesi açısından büyük önem arz ediyor.
2) Seyahat Kararlarınızı ve Seyahat Şeklinizi Yönetin
Fotoğraf: Annie Spratt
Gerçekleştireceğiniz seyahat biçiminizin karbon ayak izinize olan etkisi oldukça büyük. Zorunlu olmadıkça uçuş gerçekleştirmeyin. Havacılık sektörünün yol açtığı sera gazı emisyonunun iklim değişikliğindeki payı %5 civarında. Uçağa binmek yerine tren, vapur, otobüs gibi toplu taşıma araçlarını tercih edin.
3) Ulaşım Yöntemlerinizi Değiştirin
Fotoğraf: Maxim Hopman
İklim değişikliğinde rol oynayan başlıca unsurlar arasında karbondioksit salınımı ve sera gazı emisyonu var. İsveç’te Ecoloop araştırma şirketinin yaptığı iklim değişikliği araştırmasına göre erkekler, kadınlardan daha fazla karbon salınımına neden oluyor. Verilere göre her iki cinsin yaptığı aynı miktardaki harcamaya bakacak olursak erkeklerin para yatırdıkları ürünler %16 daha fazla sera gazı salımı ortaya çıkarıyor. Guardian gazetesinde verilen detayda bu durumun nedeni olarak erkeklerin araçları için aldıkları petrol ve dizel harcaması gösteriliyor.
Bir araç her yıl ortalama olarak 6-9 ton arasında karbondioksit salınımına sebep oluyor. Yakın mesafelere otomobilinizle gideceğinize yürümeyi ya da bisiklete binmeyi seçin. İş toplantılarınız için mesafe yapmak yerine kimi zaman video konferans metodunu kullanabilirsiniz. Ayrıca gittikçe yaygınlaşması beklenen elektrikli otomobil kullanmak da karbon ayak izinizi ciddi oranda azaltır.
Çevre dostu ulaşım yöntemleri için tıklayın!
4) Enerji Tasarruflu Ürünler Seçin
Fotoğraf: Dragos Gontariu
Kompakt florasan, LED, halojen ve ampul lambalar, eski ışıklandırma sistemlerine göre yaklaşık %80 daha az enerji tüketir ve % 25 daha uzun ömre sahiptir. Satın alacağınız her türlü elektronik ürünün enerji tasarruflu olmasına dikkat edin. Evinizdeki aşırı enerji tüketen ürünleri elden çıkarmaya ya da kullanmamaya çalışın. Elektrikli aletlerinizi kullanmadığınız durumda bekleme ya da uyku moduna almayı unutmayın. Ayrıca çamaşır kurutmak için kurutma makinesi kullanmayın. Çamaşırlarınızı en doğal ve ekolojik yöntem olan çamaşır ipine asın.
5) Isı Yalıtımı Yaptırın, Güneş Enerjisi Kullanın
Fotoğraf: Andres Siimon
Evinizin iyi yapılmış bir ısı yalıtımına sahip olması demek, enerji tasarrufu demektir. Yaşam alanlarınızda enerji tasarruflu kapılar ve çift camlı pencereler kullanabilirsiniz. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında önemli bir yeri olan güneşi elektrik üretimi için devreye sokmak, iklim krizinde oldukça etkilidir. Çatıda güneş paneli sistemine geçiş yapmak da sıcak su elde etmenin en çevreci yoludur. Güneş enerjisi ile su ısıtabilir, ısınabilir ve kurutma işlemlerinizi sağlıklı bir şekilde yapabilirsiniz.
6) Tek Kullanımlık Plastikleri ve Mikro Plastikleri Hayatınıza Sokmayın
Fotoğraf: Markus Spiske
Doğada çözünmesi yüzyıllar alan bir madde varsa o da plastikler. Son 50 yıla baktığımızda 20 kat artan plastik kullanımının, eğer dur denilmezse 2050’de dörde katlanacağı öngörülüyor. Greenpeace tarafından yapılan araştırmalarda Akdeniz’deki deniz örneklerinde %92,8 oranında plastik bulundu. Denizlerdeki mikro plastik kirliliği çalışmasında ise tüm balıkların 44,3’ünde mikroplastik saptandı. Bu oranların içindeki tek kullanımlık plastik ambalajlar ise sorunun ana kaynağı sayılıyor.
Bireysel olarak alabileceğimiz önlemler arasında tek kullanımlık plastik kullanımını minimuma indirmek ilk sırada yer alıyor. Bunun için de karton bardaklar yerine kendi termosumuz ile kahve almak, pipet kullanmamak, markete bez çantalar ile gitmek, plastik poşet kullanmamak ve ambalajlı ya da paketli ürün yerine açık ürün satan reyonlardan alışveriş yapmak gibi örnekleri sıralayabiliriz. Tüm bunlar bize atıksız bir yaşamın da tüyolarını vermiş oluyor.
Ev ve kişisel temizlik ürünlerinde kullanılan mikroplastik maddeler de son derece tehlikeli. Evde lavabo giderlerinden akan mikroplastik tanecikleri kanalizasyondan denizlere karışıyor. Çalışmalar, dünya çapında denizlerde 15-51 trilyon plastik tanesinin bulunabileceğini tahmin ediyor. Bu durumu düzeltmeye yardımcı olmak için ev yapımı temizlik ürünleri hazırlayabilir ya da satın alacağınız ürünlerin içeriğinde mikroplastik maddelerin olmamasına dikkat edebilirsiniz.
7) Organik Tekstil Ürünleri Almaya Çalışın
Fotoğraf: Janko Ferlic
Tekstil üretiminde kullanılan kimyasal maddeler insan sağlığına oldukça zararlı. Örneğin toksik boya gibi zararlı birçok madde içeren kıyafetler, hormonlarımızı bozduğu gibi ekosistemde de tahribata yol açıyor, su kirliliğine neden oluyor. Bu nedenle el yapımı giysilere, çevreye dost sürdürülebilir kumaşlara ve organik pamuktan üretilmiş kıyafetlere yönelmek iklim değişikliğine dur demek için atılacak etkili bireysel adımlar arasında yer alıyor.
8) Evde Kullandığınız Su Miktarını Azaltın
Fotoğraf: Amritanshu Sikdar Lognr
Ev yaşamı içinde kontrollü su tüketimi hayati derecede önemli. Su krizinin yaşandığı çağımızda su kaynaklarını korumak için alacağımız basit önlemler var. Diş fırçalarken suyu boş yere akıtmamak, bulaşık ve çamaşır makinelerini tam kapasite çalıştırmak, meyve ve sebzeleri akan suda değil su dolu bir kapta yıkamak, duş alırken suyun duş boyunca açık kalmaması gibi kolay önlemlerle iklim krizinin etkilerinin minimuma indirgenmesine destek olabilirsiniz.
Yağmur suyunu biriktirmek de etkili bir yöntem olabilir. Daha az su tüketmek adına balkon ve bahçelerinizde yağmur suyu depolayabilirsiniz. Biriken yağmur sularını ise bitki sulamada, balkon yıkama ve benzeri işleriniz için kullanabilirsiniz.
9) Palm Yağlı Ürünleri Satın Almayın
Fotoğraf: İhsan Adityawarman
Palm yağı üretimi, orman habitatı için hiç sağlıklı değil. Oksijen kaynağı olan Amazon ormanlarını tehlikeye sokan palm yağına karşı daha dikkatli yaklaşabilirsiniz. Satın alacağınız ürünlerin içeriğinde palm yağının olmamasına özen gösterin.
10) Bir İklim Aktivisti Olun
Fotoğraf: Markus Spiske
İklim krizi ve iklim değişimine karşı mücadele veren iklim hareketlerine katılabilirsiniz. Böylece hem bireysel olarak eyleme geçmiş olur hem de toplum farkındalığına katkıda bulunursunuz.
Kapak Fotoğrafı: Marta Ortigosa
