Güncelleme Tarihi: 5 Ekim 2022
Dün akşam yemeğinde ne yediniz? Peki ya önceki gün? Eğer vejetaryen ya da vegan beslenme tarzını benimsemiş biri değilseniz verdiğiniz cevapların için et içeren yemekler bulunması fazlasıyla muhtemel. Çünkü et, neredeyse var oluşumuzdan beri en temel besin kaynaklarımız arasında. Hatta birçok teoriye göre insan beyninin birçok hayvana göre farklı bir şekilde evrimleşmesi de insan beslenmesine katılan et ürünleriyle alakalı. Evet, belki geçmişimizden bugüne vardığımız noktada ete çok şey borçluyuz ancak artık bu beslenme şekli giderek sürdürülemez bir hal alıyor. İklim krizi ve gezegenimizin karşı karşıya olduğu pek çok doğal tehlikenin en temel nedenleri arasında hayvancılık faaliyetleri ve et tüketimi yer alıyor. Karbon ayak izi çok yüksek bir alan olan et üretimi, yakın gelecekte değişmek zorunda. Peki, nasıl olacak? Etin geleceği dendiğinde bizi neler bekliyor?
Et Tüketimi Sürdürülemez!
Araştırmalara göre et tüketimi için günümüzde her 10 saniyede bir 25 bine yakın hayvan öldürülüyor. Bu akıl almaz oran bir yıllık bir süreye denkleştirildiğindeyse tam 75 milyar hayvana denk geliyor. Yani her yıl, dünya üzerindeki nüfusumuzdan katbekat daha fazlasını öldürüyor, yaşamımızı bu şekilde sürdürüyoruz.
Üstelik bu sayılar, mevcut beslenme şekilleri sürdürüldüğünde yakın gelecekte azalacak gibi de durmuyor. Aksine gelişmekte olan ülkelerin de ete erişiminin kolaylaşmasıyla önümüzdeki on yıllarda ete olan talebin katlanarak artacağı tahmin ediliyor. Mevcut haliyle bile sürdürülemez olan bu durum, beklenen artışlarla birlikte tam bir kriz halini alacak.
Et üretimi ve hayvancılık, günümüzde geleneksel çiftçilik metotlarından çok uzakta gerçekleşiyor. Çevremizdeki her diğer şey gibi endüstrileşen sektör, artık seri üretim ve yüksek kar marjından başkas bir şeyi hedeflemiyor. Dolayısıyla bu amaç doğrultusunda ortaya çıkanlar da gezegenimiz için pek de iç açıcı değil.
Hayvancılık sektörünün doğaya verdiği zararları, üç farklı başlık altında toplayabiliriz:
- Yüksek Karbon Ayak İzi Salınımı
- Geniş Arazi Kullanımı
- Hayvanların Öldürülmesi
Etin Geleceği Nasıl Olacak?
Et üretimi ve hayvancılığın pek çok açıdan sürdürülemez olduğu bir gerçek. Her ne kadar son yıllarda tüm dünya toplumlarında vejetaryen ve vegan beslenme şekilleri giderek popülerleşse de bu krizin yakın gelecekte beslenme tercihleriyle çözüme kavuşması oldukça zor görünüyor. Bu açmazın farkında olan bilim insanları, uzun yıllardır alternatif et çözümleri bulmak için çalışmalarını sürdürüyor. Bu çalışmalar kapsamında yapay et, sentetik et, bitki bazlı et veya laboratuvar ortamında üretilen et gibi pek çok yeni kavram gündemde.
Farklı çalışmalar arasında öne çıkan ve yakın gelecekte gıda tüketiminde önemli bir yer tutması beklenen ürün ise sentetik et. Yani bir diğer adıyla laboratuvarda üretilen etler, çok yakında sofralarımızda olabilir.
Sentetik Et Nedir?
Sentetik et üretiminde aslında yine hayvanlar temel kaynak olarak kullanılıyor. Fakat artık 21. yüzyıl teknolojilerine sahip olduğumuz için hayvanlardan et elde etmek için atalarımızın ilkel yöntemlerini kullanmak zorunda değiliz. Yani sentetik et üretiminde hayvanlar öldürülmüyor.
Etin geleceği içerisinde çok önemli bir yer tutan yapay et üretimi, hayvanların kök hücrelerinden alınan örnekleri laboratuvar ortamında çoğaltarak yenebilir ürünler haline getiriyor. Yapay bir iskelet etrafına sarılan hücreler, besin serumlarının yardımıyla bölünerek çoğalıyor. Belirli bir süre uygulanan bu işlemin ardından ortaya güvenle tüketebileceğimiz, et parçaları çıkıyor.
Sentetik Etin Faydaları
Yapay et haberleri ilk ortaya çıktığında pek çok kişi bunun çok da mümkün olmayan bir üretim şekli olduğunu savunmuştu. Aslında o dönem için kısmen de olsa haklılardı. Çünkü bu çalışmalara ilk başlandığında küçük bir et parçası üretmek için olağanüstü maliyetler gerekiyordu. Ancak uzun yıllar süren geliştirmeler sonucunda artık bu durum ortadan kalktı. Yakın gelecekte bu konuda yatırım yapan birçok firma seri sentetik et üretimine başlayabilir.
Yapay et üretimi pek çok açıdan fark yaratan faydaya sahip. Bunlardan bazıları şu şekilde:
- Geleneksel hayvancılık yöntemlerine göre çok çok daha az karbon ayak izi salınımına neden olacak.
- Et üretiminde kullanılacak laboratuvarlar, hayvan çiftliklerine nazaran çok daha az arazi kullanacak ve böylece bu araziler tarım gibi farklı alanlarda değerlendirilebilecek.
- En önemlisi ise her yıl milyarlarca hayvan öldürülmeyecek.
