Güncelleme Tarihi: 18 Ocak 2023
Sofra adabı birçok kültüre göre farklılık gösterir. Mesela Türk mutfağında eskiden sofralar yere kurulur, üzerine bakır ya da pirinçten yapılmış sinirler yerleştirilirdi. Servisi genelde ev sahibi yapar ve sofrada hijyene ekstra önem verilirdi. Epey geçmişe uzanan Çin kültüründe ise yuvarlak masa kullanımına özen gösterilir böylelikle herkes birbiriyle ilgilenme imkanı bulurdu. Mevcut alışkanlıklar arasında gelenekler devam ediyor mu bilemeyiz. Ancak sürdürülebilirliğin, şimdiki anın gerekliliklerine göre artık her kültür ve yeme alışkanlıklarında dikkat edilmesi gereken bir yaklaşım olduğunu söyleyebiliriz.
Gıdanın üretiminden tüketimine kadar her besin aslında doğadan ödünç alınan ve tekrar doğaya kazandırılması gereken bir ihtiyaçtır ve ihtiyaçlar, binlerce zinciri birbirine bağlayan bir süreci oluşturur. Bizler de bu sürece sofrada yapacağımız ufak değişikliklerle katkıda bulunabiliriz.
Sofra Adabında Yeni Kurallar
Fotoğraf: Brian Yurasits
Yeşilliklerin hava almayan kaplarda saklanmasından bekleyen çileklerin canlandırılmasına kadar aslında tüketiciler olarak birçok ürünü kendi içinde dönüştürüyoruz. Ancak sürdürülebilirlik, artık uluslararası boyutta ele alınıyor ve biz de bu disipline kendi sofralarımızda suyun tüketiminden kullandığımız patatesin kabuğuna kadar katkıda bulunabiliriz. Bir ürün yerleştirme ile başlayalım.
Perlatör Kullanımı
Kullanımı oldukça kolay olan perlatör, literatürde su tasarruf aparatı olarak geçer. Bataryanın ucuna takılır ve hava kabarcıkları sayesinde dakikada akan su miktarını büyük ölçüde azaltır. Yemeğin hazırlanışında litrelerce su tükettiğimizi düşünürsek yemeğin öncesi ve sonrasında suyu bilinçli bir şekilde kullanabiliriz.
Pipet Kullanımı
1950’lerden sonra otomobil kullanımının artmasıyla fast food alışkanlığı oluşmaya başlar ve hızlı yeme alışkanlığı beraberinde pipet üretimini de tetikler. Maalesef pipet kullanımı sadece birkaç dakikayı alır ancak doğada yüzyıllarca kaybolmadan durabilir. Okyanustaki canlıların pipeti yiyecek zannedip yemeye çalışması, maalesef bu ürünün küçük ancak zararının oldukça büyük olduğunu gösterir.
Plastik Şişe Kullanımı
Özellikle restoran ve sokaklarda plastik şişe kullanmayı tercih ediyoruz. Ancak plastiklerin daha bilmediğiniz pek çok yan etkisi bulunur. Kozmetik ürünlerinin yanı sıra plastik şişelerde de ftalat kullanılır ve plastik şişe kullanan insanlarda yüksek ftalat düzeyi göze çarpmaktadır. Bunun yerine cam şişe tercih edebilir veya yanımızda plastik olmayan su şişeleri taşıyabiliriz.
Kompost Yapımı
Kompost aslında bir gübreleme yöntemidir, doğada atık olarak bulunan canlıların ayrıştırılıp tekrar toprağa kazandırılmasıdır. Bitkisel atıklardan organik gübre elde edilmesi işlemine kompostlaşma denir. Tükettiğimiz sebze ve meyvelerin kabuklarını, yeşillikleri ve yumurta kabuklarını bile bu işleme dahil edebilirsiniz. Detaylı kompost yapımına buradan ulaşabilirsiniz.
Son olarak restoranda ya da evlerimizde karnımızı doyurabilmek adına fazlasıyla çöp çıkartıyoruz ve bunların büyük kısmı ayrışma özelliğine sahip çöplerden oluşuyor. Ancak Türkiye, her sene 1 milyon 700 bin ton plastiğin sadece 330 bin tonunu, Norveç ise plastik şişelerin %97’sini halkın da dahil olduğu bir programla geri dönüştürüyor.
Ülkelerin gelişmişliği, bireylerin bilincinden hükümetlerin kararlarına kadar kendini gösterir. Geri dönüşüm konusunda en az su kullanımında olduğu kadar hassas olmamız gerekir.
Ufak Değişimler Fark Yaratır
Fotoğraf: Visual Stories Mi Cheile
Adı süslü olsa da içeriği ve çözümü sınırsız olan sürdürülebilirlik kavramına, yaşamlarımızı idame ettirdiğimiz her alanda sahip çıkabiliriz. Devlet ve şirketler bazında raporlar yayınlansa da toplumda farkındalığın oluşması için de öncelikle bireylerin bakış açısını bu disipline çevirmek gerekir. Yavaş yavaş adapte olup her hareketimizle ve adımımızla sürdürülebilir bir gelecek hedefliyorsak en küçük alışkanlıklarımızdan başlamak gerekir.
Sürdürülebilir bir çevreye dair çözümleri eğer kendi küçük evlerimizde bulmaya başlarsak; dışarıda atılması gereken büyük adımların hesabını rahatlıkla sorabiliriz.
Kapak Fotoğrafı: Visual-Stories-Micheile
