G-art Galeri, Kamil Fırat’ın Yol başlıklı sergisine ev sahipliği yapıyor. 70’lerden bu yana Türk fotoğrafçılığının önemli bir ismi olan sanatçının gösterisi, 27 Nisan’a kadar galerinin Çukurcuma’daki mekanında görülebilir.
İnsanlar Yüzyıllar Yılı “Yollar” Yaptılar
Behçet Necatigil’in birçoğumuzun ezberinde olan Evler şiiri, Türk edebiyatının en meşhur şiirlerinden birisidir. Şairi de “Evler Şairi” olarak anarız. Şüphesiz bunun başat sebebi şairin evleri, basit bir mekan olmaktan ziyade hem bir birey hem de belli bir toplumsallığın bir ferdi olarak insanın ve insan hayatının bir alegorisi olarak görmesidir. Biri hariç tamamı Türkiye’de çekilmiş fotoğraflar olması hasebiyle aynı zamanda bir tür Türkiye portresi olarak da okuyabileceğimiz Kamil Fırat’ın Yol sergisini, aktardığı manalar itibariyle Necatigil’in Evler’i ile ilişkilendirebiliriz.
İnsanlar yüzyıllar yılı “yollar” yaptılar
İrili ufaklı, birbirinden farklı,
(…)
Fotoğrafçı, fotoğrafı çekilenin sunduğu sonsuzca perspektiften birine yerleşir. Böylece fotoğrafçı, herhangi birinin rastgele edinebileceği görünüm imkanlarından bir alıntı seçmiş olur. Bu alıntının büyüklüğü zamansallıkla değil, derinlikle ölçülür. Çünkü fotoğraf bir edim olarak her halükarda bir an için olup bitecektir. Fakat fotoğrafçının anın içinden sıyırdığı kesit, sahip olduğu katmanlarla “anlık” intibasını telafi eder. Tıpkı Yol sergisinin sunduğu fotoğraflar gibi…
Fotoğraflarda bir yandan yol etrafı delip geçerken bir yandan da etraf yolu kuşatıyor. Bu elbette fiziksel olarak her zaman böyledir. Fakat fotoğraf özelinde anlamsal olarak iki yükü de taşımak her zaman mümkün olmayabilirdi. Elde ettiğimiz bu imkan sayesinde Fırat’ın fotoğraflarında hem etraf için yolun hem de yol için etrafın ne ifade ettiğini aynı anda akan iki farklı oluktan takip edebiliyoruz.
“Yollar Bir Etraf Arasına Açılan Aralıktır.”
Sanatçı sergiden bahsederken “Yollar bir etraf arasına açılan aralıktır.” diyor. Bu önermenin sunduğu iki anlamı da Kamil Fırat’ın fotoğraflarında sezebiliyoruz. Bir yandan yolların bizi sadece A noktasından B noktasına götürmediğini, aynı zamanda etraf, çevre ve hatta bazı okumalar özelinde tabiat diyebileceğimiz şeyi böldüğünü, sekteye uğrattığını, parçaladığını seziyoruz. Bir yandan da bu önerme fotoğrafın kendi maddi varlığına ilişkin bir anlama sahip. Öyle ki yollar, fotoğrafın bir nesnesi olarak oluşturduğu geometri ile bir yandan fotoğrafın biçimini belirlerken bir yandan da bu geometri, fotoğrafın içeriğini oluşturuyor.
Tıpkı Necatigil’in Evler’i gibi, Fırat’ın yolları da sosyolojik, psikolojik, sosyoekonomik ve elbette salt estetik pek çok katmanı kendi üzerinde taşıyor. Bu fotoğraflar üzerinden Karadeniz’deki yaylaları birleştiren otoyol projesi hakkında da konuşabilirken, oldukça kişisel bir şekilde kaybettiğimiz birinin mezarına giden yolu da düşleyebiliriz.
Veya tüm bunlar yerine Kamil Fırat’ın sergi hakkında sarf ettiği şu sözlere kulak verebiliriz;
“Beni bana anlatan, beni bana her zaman hatırlatan, benim benle hesaplaşmamı sağlayan etraf’ın ortasındaki aralıktır yol.
O nedenle ‘yol’ etrafta gezinirken en büyük tanıktır.
O nedenle çok uzun zamandır ‘yol’, modern zamanlarla hesaplaşmalarda ‘tarih tutucu’ olarak yer alır. Bunu yaparken belki de hiçbir zaman açılmayacak ‘kara kutu’ dur o.
Sessiz, sualsiz ve hesapsız… Sadece etraf’ın söylediklerini duyman için bazen sarsar.
‘Yolun gittiği yer’ diye bir şey yoktur. Etrafın içinde aralıklar vardır.
Ve aslında yolların çoğalması etraf’ın yok olmasıdır.
Bu nedenle yol; bizi yok edene aşık olmamızdır.
Bu sergi giderek elimizden alınan etraf’ın üzerine yolun tanıklığıdır.”
Sergiye Nasıl Giderim?
Adres: Firuzağa Mahallesi Çukurcuma Caddesi, Hacı Osman Çk. No:5, 34425 Beyoğlu/İstanbul
G-art Galeri, Beyoğlu’nun Çukurcuma bölgesinde yer alıyor. Galatasaray Lisesi’nin arkasında olan sergi alanına Şişhane metro istasyonunu kullanarak İstiklal Caddesi üzerinden kolayca ulaşabilirsiniz.
Kamil Fırat Kimdir?
Kamil Fırat, 1980 yılından bu yana fotoğraf ve sanat teorileri konusunda çalışmaktadır. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Sanat Kuramları, Estetik, Görsel İletişim, Fotoğraf Fenomenolojisi ve Belgesel Fotoğraf dersleri vermektedir. Yurtiçinde ve yurtdışında pek çok sergi düzenlemiş olan sanatçının eserleri çok sayıda müze ve özel koleksiyona dahil edilmiştir. Ayrıca 2015 ile 2020 arasında Bursa Uluslararası Fotoğraf Festivalleri‘nde küratörlük yapmıştır.
Kapak Fotoğrafı: Kamil Fırat’ın Yol sergisinden
