Doğaya ve çevreye ciddi anlamda zarar veren plastik atık, özellikle tek kullanımlık plastikler nedeniyle ortaya çıkıyor. Tek kullanımlık plastik atıkların deniz, kara ve çöplükte birikmesi ile de çevre kirliliği, toksik madde oluşumu, canlı yaşam alanlarının bozulması sonuçlar yaşanıyor. Atık malzemelerden geri dönüşüm, yeniden kullanım sağlama ya da kullanımı azaltma yöntemleri ile kurtulabilmemiz mümkün. Günümüzde kullanılan bu yöntemler sayesinde plastik atıklar, sorun olmaktan çıkıp daha verimli bir hayat sunma aşamasına geçebilir.
Toplumda “plastikten tasarım” algısı yaratılarak, plastiğin geri dönüşümü hakkında yaratıcı fikirler ortaya konuyor. Bu fikirler bir süre sonra akım haline gelerek pek çok kişiye ulaşıyor ve inanılmaz bir sirkülasyon sağlanarak atık malzemelerden kolay tasarımlar elde ediliyor. Yurt dışında popülerleşen “Do It Yourself” akımı ile bireyler, yeni ürün satın almak yerine daha çok üretme algısına girip hem yaratıcılıklarını geliştirip hem de plastik atığı önlemek adına faaliyet gösteriyor.
Atık malzemelerden yapılan eşyalar sayesinde sağlanan geri dönüşüm sonucunda; doğal kaynakların korunması, enerji tasarrufunun sağlanması, atık malzemenin azaltılması, ekonomik faydanın oluşması ve toplumda çevre bilincinin oluşması sağlanıyor. Bireyden bireye büyüyerek toplumsal bir hal alan plastik atık tasarımı, gelecek nesillere daha güzel bir dünya bırakmak içinde oldukça önemli.
Plastik Atıklardan Ne Yapılabilir?
Atıkları azaltmak için plastiksiz yaşama geçmek en önemli adım. Ancak bu her zaman mümkün olmayabilir. Bu nedenle az sayıda aldığımız plastik ürünleri ileri dönüşüm sayesinde farklı eşyalara dönüştürebiliriz. Üstelik bu eşyaları ihtiyaçlarımız ve yaratıcılığımız doğrultusunda belirleyerek hem satın alınacak ürünlerin sayısını azaltabilir, hem de doğa için büyük bir katkı sunabiliriz.
Peki, plastik atıklardan neler yapılabilir? Gelin bunlara birlikte bakalım…
Çiçek Saksısı
Hem oldukça pratik hem de yapması zevkli olan bir ürün, çiçek saksısı! Bu saksıları hazırlarken duyacağınız hissiyat paha biçilmez. Bunun nedeni ise hem yaratıcılığınızı kullanıp sıfırdan size ait bir ürün tasarlamak, hem de bu işlemi yaparken doğayla birlikte pek çok unsuru korumak.
Çiçek saksısı yaparken kullanacağınız malzemeler ise tamamen size kalmış. Plastik su bidonlarınızı yaratıcılığınız ile birleştirip birbirinden farklı birçok çiçek saksı elde edebilirsiniz. Ayrıca içecek ve su şişelerinin alt bölümlerini keserek içini toprakla doldurabilirsiniz. Sonrası ise tamamen yaratıcılığınıza bağlı! İster rengarenk isterse soft renkler kullanarak evinize uygun çiçek saksıları üretebilirsiniz. Saksılarınızı kişiselleştirmek için ipler, oynayan gözler, el işi kağıtları ya da yine geri dönüşüme katkı sağlayabileceğiniz dondurma çubukları gibi unsurlarla saksılarınızı zenginleştirebilirsiniz.
Kalem Kutusu
Çocuklara sürdürülebilirlik anlatmak için en uygun yöntemlerden biri onların ilgisini çekmek. Bu aşamada onlarla birlikte plastik atığı farklı forma dönüştürmek fazlasıyla yardımcı olabilir. Mesela bir kalem kutusu! Plastik şişeden kalem kutusu mu olur demeyin! Hem çok kullanışlı hem de renkli bir kalemlik yapmak aslında sandığınızdan çok daha kolay.
Öncelikle istediğiniz boyutta plastik ya da pet bir şişeye ihtiyacınız var. Falçata yardımıyla pet şişenin üst tarafını dikkatli bir şekilde keserek işleme başlayabilirsiniz. Ardından yapmak istediğiniz figüre ya da şekle göre şişenin üst kısmını yontabilirsiniz. Kalemliğe şekil verme işleminiz bittikten sonra istediğiniz renge boyayabilirsiniz. Sonrasında ise süsleme işlemi tamamen yaratıcılığınıza kalmış! İster kartondan kulak ekleyip kedi yapın, isterseniz renk renk iplerle donatıp adınızı yazın. Dilerseniz fermuar ekleyip açılır kapanır bir kalemlik de elde edebilirsiniz.
Hayvan Dostlarımız İçin Mama Kapları
Zaman zaman elinize mama torbaları alıp sokaktaki kedileri beslediğiniz oluyor mu? Muhtemelen bir köşeye biraz mama koyup bir diğer noktaya geçiyorsunuz değil mi? Bu eylemi gerçekleştirirken fazla mama koyduğunuz bazı noktalarda mamaların kaldığını görebilirsiniz. Çünkü açıkta kalan mamalar hızla bayatlar. Ancak artık bu durumun önüne geçmek elinizde. Hem de plastik atıklarınızı değerlendirerek.
Plastik şişelerden yağmura ve neme karşı korumalı mama istasyonları yapmak için ise ihtiyacınız olan malzemeler şöyle;
- 10 litrelik pet su şişesi
- Makas ya da bıçak
- Çamaşır ipi
- Kuru kedi maması
Öncelikle, 10 litrelik su kabının ön yüzünü geniş bir şekilde kesmelisiniz. Bu, sevimli dostlarımızın rahatça kafalarını sokup alt bölüme yerleştirilen mamaları yiyebilmelerine yardımcı olacak. Alt kısıma bol miktarda mama koymak için bir miktar mesafe bırakmayı unutmamalısınız ancak bu mesafeyi kendi isteğinize göre ayarlayabilirsiniz. Üst bölüm, alttaki mamalara çatı görevi yapacak şekilde otomatik olarak koruma sağlayacaktır.
Şişenin arka bölümüne, yani kedinin kafasını sokarak yemek yediği bölümün karşısına, 2 noktada delikler açarak çamaşır ipini geçirin güvenli ve göze batmayan bir köşeye sıkıca bağlayın. Düğümler üst üste gelmeli ve güvenli olmalıdır. Bağlantı noktasını, sokaktaki duruma göre ayarlayabilirsiniz. Ayrıca, üst kısmın etrafını koli bandı gibi sıkıca sararak kapağın kolayca açılıp içeri su girmesini önleyebilirsiniz.
Plastik Mobilyalar
Özellikle sürdürülebilirlik adına kurulan plastik fabrikalarında, plastiğin sıkılaştırılmasıyla elde edilen mobilyalar eşsiz bir üretime sahip oluyor. Bir sürü küçük plastiğin bir araya gelerek sıkılaştırılıp şekil verilmesiyle farklı farklı birçok masa ve sandalye modelleri üretiliyor. Bu biraz daha büyük çaplı bir durum olduğu için evde yapmanız zor olabilir ama bu süreçler ile siz de kendi masa ve sandalyenizi tasarlayabilirsiniz. Ayrıca evinizdeki eski mobilyalarınızı da farklı şekillerde değerlendirebilirsiniz.
Üç boyutlu baskı ile plastik atıklardan kent mobilyaları üreterek ileri dönüşüm yapmak mümkün. 3D baskıdan yararlanarak mobilya üretimi sağlayabilirsiniz.
Düzenleyiciler
Pet şişelerin alt kısımları ile birbirinden farklı düzenleyiciler tasarlayabilirsiniz. Makyaj malzemelerinden, kablo saklayıcılara kadar çeşitli tasarımlar gerçekleştirmek oldukça kolay. İhtiyacınız olan boyuttaki pet kişiyi keserek hem kendinize güzel bir tasarım çalışabilir hem de arkadaşlarınıza doğum günlerinde sürdürülebilir bir hediye verebilirsiniz.
Bunun için çevreden topladığınız ya da evinizde yer alan pet şişelerden yararlanabilirsiniz. Falçata yardımı ile pet şişenin alt kısımlarını alın. Ardından istediğiniz şekli alacak biçimde pet şişe altlarını birbirine yapıştırın. Şişe kuruduktan sonra istediğiniz şekli verebilirsiniz. Daha hoş durması için boyayabilir, şişenin üst kısmı elinizi kesmesin diye kaplayabilirsiniz.
