Dönüştürülemeyenin Dönüşümü: Ecobricks Nedir?

Güncelleme Tarihi: 16 Ocak 2023

Tamamen ileri dönüşüm ürünü bir ev, bahçe dekorasyon ögeleri veya koltuğunuz olsun ister miydiniz? Düşününce tüm bunların kullanılmış bir maddenin dönüştürülmesi ile oluşabileceği pek mantıklı gelmeyebilir fakat bu artık mümkün. Ecobricks nedir ve bu mucize buluş nasıl tüm atıklarımızı sıfırlayabilir bugün size bu konudan bahsedeceğiz.

Ecobricks Nedir?

Yıllardır geri dönüşümün ne kadar önemli olduğundan bahsedildi. Fakat tesislerin yetersizliği veya ürünlerin yapıları nedeniyle tüm maddelerin geri dönüştürülemediğini biliyoruz. Son yıllarda ise ileri dönüşüm ön plana çıkıyor ama yine de elimizde olan her şeyi bir ileri dönüşüm ürünü haline getirmek pek mümkün değil. En azından bir süre öncesine kadar böyle olduğunu düşünüyorduk. Tâ ki Ecobricks hayatımıza girene kadar.

Ecobricks, kısaca dönüştürülemeyen plastiklerden oluşturulmuş ekolojik tuğla olarak tanımlanabilir. Düşük teknoloji ile sermayeye ihtiyaç duyulmadan oluşturulan bu tuğlalar, birçok eşyanın yapımında kullanılabilir. Ayrıca çöpe atılarak doğayı kirleten ve mikroplastiklere dönüşerek sağlığımıza zarar veren ambalajların birer ileri dönüşüm ürününe evrilmesine yardımcı olur.

Ecobricks yapımı için farklı yöntemler bulunur. Bir Ecobrick yapmak için neler gerekir ve bu ekolojik tuğlalar nerelerde kullanılır birlikte bakalım.

Ecobricks Nasıl Yapılır?

Ecobricks, her yaştan insan tarafından kolayca oluşturulabilir. Fakat elde edilen malzemenin sağlam ve güvenli olması için izlenmesi gereken bazı yönergeler bulunur. Global Ecobrics Alliance, Ecobricks yapım aşamalarını şu şekilde sıralar;

Plastik poşet, yiyecek ambalajları, strafor, içecek kapları gibi malzemeleri toplayın ve temizleyin.
Ekolojik tuğlanızı oluşturmadan önce tüm malzemelerin yiyeceklerden arınmış ve kuru olduğundan emin olun.
Bir Ecobrick yapmak için bir pet şişe edinin. Bu şişeyi iyice temizleyin ve kurutun. (Global Ecobrics Alliance, başlangıç için 600 ml ve altındaki şişeleri öneriyor)
Plastiklerinizi sıkıştırmak için ahşap veya bambu bir çubuk edinin. Pet şişeyi delmesini önlemek için çubuğun sivri uçlu olmamasına özen gösterin.
Pet şişenin içerisine kağıt, metal, cam ve organik ürünler girmediğinden emin olun.
Kullanım sırasında dekorasyon ve desen oluşturabilmek için bir alt renk belirleyin. Bu renge uygun plastik maddeleri şişenin altına yerleştirin.
Alt bölümü yumuşak plastikler ile 2-3 santim kadar doldurduktan sonra çubukla iyice sıkıştırın.
Daha sonra parçalara ayırdığınız plastikler ile şişeyi doldurmaya devam edin.
Şişenin aşınmamasına ve delinmemesine dikkat edin.
Pet şişenin yoğunluğunun fazla olması, eko tuğlanızın da sağlam olduğunu gösterir. Bu nedenle şişenizi tartmayı unutmayın.
600 ml boyutundaki bir şişenin 200 gramın üzerinde olması gerekir.
Şişenizi doldurduktan sonra kapak ve plastikler arasında 1-2 santim boşluk bırakarak kapağını kapatın.
Son olarak şişenizin üzerine yapım tarihi ve ağırlığı gibi bilgileri yazarak hazırladığınız eko tuğlayı saklayın.

Ecobricks Çeşitleri Nelerdir?

Günümüzde Ecobricks yapımı için yaygın olarak kullanılan 3 yöntem bulunur. Farklı şekillerde hazırlanan bu tuğlalar, yapılarından dolayı farklı alanlarda kullanılır.

Standart Ecobrick: Evde kullanılan temiz plastiklerin pet şişeye doldurulması ile yapılır. Büyük yapılardan küçük dekorasyon eşyalarına kadar her alanda kullanılır. Doğru şekilde oluşturulduğunda son derece sağlam ve güvenlidir.

Cigbrick: Sigara atıklarının kağıt ve tütünden ayrıştırıldıktan sonra elde edilen izmaritleriyle oluşturulur. 600 ml büyüklüğünden bir şişe 1000’den fazla izmarit içerir ve kolayca sıkıştırılabildiği için oldukça sağlamdır. Cigbrick ile genellikle tabureler ve bahçe mobilyaları yapılır.

Ocean Ecobrick: Denizlerdeki ve okyanuslardaki plastik atıklardan oluşan okyanus eko tuğlaları, diğer iki tuğladan farklı bir metot kullanılarak hazırlanır. Bir okyanus eko tuğlası yapmak için iki pet şişe gerekir. Bu şişeler ağız kısmından kesilerek doldurulur ve birleştirilir. Denizden toplanan plastikler daha pis ve ıslak olduğu için Ecobricks birleştirilirken oluşabilecek metan gazının çıkması için boşluklar bırakılır. Güvenlik açısından genellikle okyanus eko tuğlaları bahçelerde kullanılır.

Ecobricks Güvenli Mi?

Plastikten oluşan bir duvar dendiğinde birçok kişinin aklına ilk olarak bunun ne kadar güvenli olduğu sorusu geliyor olabilir. Özellikle çıkabilecek bir yangından plastiklerin kolayca tutuşması ve zehirli gaz yayması birçok insanı korkutabilir. Fakat Global Ecobricks Alliance, genel kanının aksine Ecobrick’lerle inşa edilen yapılan oldukça güvenli olduğunu savunuyor. Belirli koşullar altında tüm maddelerin yandığını hatırlatan kuruluş, eko tuğlaların kurallara uygun olarak hazırlandığında ve inşa edildiğinde en az beton duvarlar kadar sağlam olabileceğini belirtiyor.

Ecobricks ile yapılan bir duvarın sağlam olması için uygulama kılavuzunu takip etmek, yoğunluğunu doğru şekilde ayarlamak ve inşa sırasında doğru dolgu malzemesini kullanmak önem taşıyor. Bu şekilde gerçekleştirilen bir çalışma sonucu elde edilen Ecobricks’i tutuşturmanın neredeyse imkansız olduğunu belirten kuruluş, bunu kanıtlamak için oluşturduğu duvarı üç saat ateşe maruz bırakarak bir video çekmiş ve bu test ile hazırlanan tuğlaların ateşten etkilenmediğini ortaya koymuş.

Ecobricks’i Kim Buldu?

Buraya kadar okuduklarınızla bu muhteşem ileri dönüşüm hareketi sizi de etkisi altına aldıysa şimdi projenin mimarı ile tanışalım. Bir iklim aktivisti olan Susanna Heisse, Guatemala’da bulunduğu sırada Atitlan Gölü etrafındaki plastik kirliliğinden çok etkileniyor. Bu plastiklerin temizlenmesi ve değerlendirilmesi için Ecobricks fikrini ortaya atıyor.

2003’te ortaya çıkan bu fikir, aslında oldukça basit bir mantığa oturuyor: Plastik atıkları yine kendileri gibi plastiğin içerisine hapsetmek ve değerlendirmek. Heisse, harika bir doğası olmasına rağmen insan eliyle kirletilmiş ve oldukça fakir olan bu yerde, hem doğayı korumak hem de bölgeye katkı sağlamak için Ecobricks fikri üzerine çalışmalara başlıyor.

Zamanla gelişen metodolojisi ve çeşitliliğiyle günümüzde Ecobricks, birçok farklı ülkede çeşitli yapılar inşa edilirken kullanılıyor.

Ecobricks ile Neler Yapılabilir?

Adından da anlaşılabileceği gibi Ecobricks, tuğla ile inşa edilen her yapıda kendine yer bulabiliyor. Genellikle tek katlı ve yerel yapılar için tercih edilen Ecobricks ile oyun parkları, bahçe duvarları ve okullar yapılıyor.

Ayrıca bu eko tuğlalarla dekoratif ürünler de ortaya çıkarılabiliyor. Bir puf, koltuk, açık alan için bank veya kitaplık, Ecobricks ile oluşturulabilecek eşyalar arasında yer alıyor. Elbette dilerseniz kendinize bir masa ve sandalye takımı da hazırlayabilirsiniz.

Özellikle fakir bölgeler için maliyetsiz binalar inşa edilirken kullanılan Ecobricks ile yapılabilecekler yalnızca hayal gücü ile sınırlı!

Ecobricks Çalışması Yapan Kuruluşlar

Dünyanın pek çok noktasında farklı kuruluşlar Ecobricks yapımı ile ilgili çalışmalar yürütüyor. Bu konuda eğitimler ve atölyeler düzenleyen kuruluşlar, aynı zamanda bireysel olarak hazırlanan Ecobricks’lerin toplanması, ihtiyaç bölgelerine ulaştırılması ve burada değerlendirilmesi konusunda da destek sağlıyor. Bu kuruluşlardan bazıları ise şunlar;