Güncelleme Tarihi: 18 Ağustos 2023
Bugün yediğiniz plastiklerin tadını sevdiniz mi? Afiyet olsun…
Son dönemlerde oldukça sık duyduğumuz ve rakamlarla ortaya konduğunda korkutucu bir boyuta ulaşan plastik yeme savı, bazılarınıza gerçekçi gelmeyebilir. Öyleyse gelin bilim adamların yaptığı çalışmalar sonucu elde edilen verilere birlikte bakalım.
Mikroplastik Nedir?
Bir plastik atığın doğada çözünmesi için 1000 yıl gerektiğini mutlaka duymuşsunuzdur. Bu nedenle insanlar çöplerini ayrıştırmaya ve geri dönüşüme kazandırmaya çalışıyor. Fakat bu yeterli değil. Ne yazık ki Türkiye’deki atıkların yalnızca %12’si geri dönüştürülebiliyor. Dünyada geri dönüşüm konusunda en başarılı ülke olan Almanya bile geri dönüşüm oranında %50’lerde takılmış durumda. Sonuç olarak ne kadar çabalasanız da plastik atıklar doğaya karışıyor.
Doğadaki plastikler çoğunlukla denize karışıyor. Rüzgar, dalga, UV ışınları ve birçok dış faktörle karşı karşıya kalan plastikler ise gözle görülemeyecek kadar küçülüyor ve mikroplastiklere dönüşüyor. Fakat yine de yok olmuyor.
Nerede Bu Mikroplastikler?
Büyük plastik atıklar gözle görülemeyecek kadar küçüldü, fakat yarattıkları risk ortadan kalkmadı. Soluduğumuz hava, içtiğimiz su, yediğimiz yemekler mikroplastiklerle dolu.
Mesela lüks bir restorana gittiniz ve harika bir somon istediniz. Lezzetli yemeğinizi bitirdiğinizde damağınızda kalan tadı hatırlarken vücudunuza giren plastikleri hiç düşündünüz mü? Neden bir somonun içerisinde plastik olsun diyorsanız sizi 2020 yılında keşfedilen bir canlı ile tanıştıralım: Eurythenes plasticus.
Pasifik Okyanusu’nun Mariana Çukuru’nda -ki dünyanın en derin noktası olarak bilinir- yeni bir deniz kabuklusu keşfedildi. Bu yeni canlıyı heyecanla inceleyen bilim adamları, hiç tahmin etmeyecekleri bir şeyle karşılaştı: plastik. Tek kullanımlık şişe ve spor kıyafetlerinde kullanılan PET (polietilen tereftalat), dünyanın en derin çukurundaki bir canlının beynine kadar ulaşmıştı.
Şimdi tekrar düşünme zamanı! Mikroplastikler neden bizim yemeklerimize de karışmasın?
Ne Kadar Plastik Yiyoruz?
Bilim insanlarının yaptığı araştırmalar sonucu ne kadar plastik yediğimiz de yaklaşık olarak ortaya çıkmış durumda. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre her hafta bir kredi kartı büyüklüğünde (5 gram) plastik yiyoruz.
Bu rakam 1 ayda 21, 1 yılda ise 250 grama ulaşıyor. Bunlar çok küçük miktarlar olarak görülse de birazcık uzaklaşmak ve büyük bir çerçeveden olaya bakmak lazım. Ortalama bir insan hayatı boyunca yaklaşık 20 kilograma denk gelen mikroplastik yiyor.
Artık biliyoruz ki söz konusu olan yalnızca doğa değil, bizim sağlığımız. Bu nedenle tek kullanımlık plastiklerden vazgeçmeli, yemeklerimizin tamamen organik olmasını sağlamalıyız.
