Güncelleme Tarihi: 25 Eylül 2021
Geride bıraktığımız 2020 yılı hem bizim hem doğamız için zorlayıcı bir yıl oldu. Yüzde 60’ı Brezilya’da bulunan Amazon Ormanları, her yıl olduğu gibi bu yıl da rekor sayıda yangınlar ve kerestecilik yüzünden tahrip edildi. Pandemi dolayısıyla Amazon ülkelerinde hükümetler, ormanları koruma adına yürütülen kontrolleri azalttı. Brezilya’nın Ulusal Uzay Araştırma Ajansı INPE’nin uydu görüntülerine göre Amazon ormanlarında çıkan yangınların sayısı temmuz 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 28 artarken, eylül ayının ilk haftasında görülen yangın sayısı ise 2019’un iki katına çıktı.
Tarım ve hayvancılık için arazi açma ihtiyacının yanı sıra altın madeni arama çalışmaları dolayısıyla çıkarılan yangınlar milyonlarca canlının hayatını ve yaşam alanını kaybetmesine sebep oluyor. Yangınlara ve ağaç kesilmesine bağlı olarak orman örtüsünün 1970’ten bu yana yüzde 20 kaybedildiği biliniyor. Tahminlere göre 2030 yılında ise bu oran yüzde 25 olacak. Yağmur ormanları, bizler için hayati bir karbon deposu ve ormansızlaşmanın önüne geçmek için atılan her adım çok önemli.
Görevde ikinci yılını dolduran Brezilya lideri Bolsonaro, çevre karşıtı söylemi sayesinde seçildi ve şimdi bu vaatlerini yerine getiriyor. Amazon’u ve yerli halkın rezervlerini kalkınmaya açma sözü veren lider, iki yıldır ciddi bir şekilde dünya liderlerinden, yatırımcılardan, çevre örgütlerinden ve aktivistlerden eleştiri alıyor. Hükümet, çevre koruma yasasını ve kurumlarını ortadan kaldırarak, orman tahribatının önünü açıp kasten yakılma, arazi genişletme ve ağaçlık alanı otlaklara çevirme gibi eylemlerde kişileri sorumlu tutmuyor. Kısacası, bu eylemler suç değil. İlk yılında Amazon ormanı tahribatının ‘abartıldığı kadar gerçek olmadığını’ savunan lider, bu yılki eleştirileri gerekirse ekonomik yaptırım uygulama tehditi ile dikkate aldı. Mayıs ayında, sözde çevre suçlarını azaltmak için görevlendirilmiş askerler yerleştirildi ve dört aylık yangın çıkartma yasağı duyuruldu ancak Greenpeace, uygulamanın pek bir artı yönünün izlenmediğini raporladı.
Özellikle Brezilya, Peru, Bolivya gibi Amazon ormanlarının büyük çoğunluğunu barındıran ülke liderlerinin çevre karşıtı duruşu, ileriki yıllarda hem yerel halklar adına hem de iklim krizinin derinleşmesine bağlı hepimiz için sorun teşkil edecek.
Kaybedilen Çevre Aktivistleri
Fotoğraf: Andre Penner.
(Kayapó yerli halkının Amazon savunma protestosu, 2020)
Time gazetesi haberine göre 2019’da en az 212 çevre aktivisti ve savunucusu öldürüldü. Özel sektörün maden arama ve tarım alanı açma gibi eylemlerini protesto etmek ve dünyaya duyurmak için çalışan aktivistler risk altında yaşıyor ve sürekli tehdit edildiklerini bildiriyorlar. Buna rağmen çoğunluğu Latin Amerika ülkelerinde gerçekleşen bu saldırılar maalesef cezasız kalıyor.
