Güncelleme Tarihi: 22 Şubat 2024
Gıda endüstrisi, dünyanın en büyük endüstrileri arasında 10. sırada. Küresel gıda pazarının büyüklüğü 2021 yılında 11.324,4 milyar dolar olarak ölçüldü ve büyümenin 2022 yılından 2030’a kadar devam etmesi öngörülüyor. Sektörün devasalığı, sorunlarını da beraberinde getiriyor. Çünkü araştırmacılara göre küresel gıda sektörü emisyonları, dünya sera gazı emisyonlarının %30’una denk geliyor. Peki, mutfakta sürdürülebilirlik için biz ne yapabiliriz?
Her gün gördüğümüz özel uçak haberleri ve ormanlarımızın içinde bulunduğu tehlike göz önüne alındığında umutsuzluğa kapılmak kolay olsa da küçük değişikliklerle büyük farklar yaratmak da mümkün. Her şey alışkanlıklarımızı değiştirmekle başlar; yazımızda derlediğimiz 7 basit ipucunu uygulayarak siz de kendi mutfağınızı daha sürdürülebilir hale getirebilirsiniz.
Mutfakta Sürdürülebilirlik Ne Demek?
Ne yediğimiz ve nasıl pişirdiğimiz hem bizim sağlığımızı hem de gezegenimizin sağlığını etkiler. Mutfakta sürdürülebilirlik, çevresel etkiyi en aza indiren, israfı azaltan ve yerel toplulukları destekleyen malzemelerin alınmasını içeren bir anlama sahip. Yemeğimizi sürdürülebilir hale getirmenin en iyi yoluysa onu kendimiz pişirmek. Bu şekilde en doğru malzemelerin satın alınmasından yemeği pişirmeye kadar olan sürecin her adımında daha sürdürülebilir seçimler yapabiliriz. İşte bunlardan bazıları…
Mutfakta Sürdürülebilirlik Alışverişte Başlar
Aslında sürdürülebilir bir mutfağın ilk adımı, yiyeceklerimizi planlamak. Ne yiyeceğimizi planladığımızda alışverişimizi de ihtiyaçlarımız doğrultusunda yapıyoruz. Plansız alışverişler ne yazık ki israfı beraberinde getiriyor. Haftalık alışverişinizi yapmadan önce o hafta evde pişireceğiniz öğünlere karar verin ve bu yemekler için gereken malzemeleri alışveriş listenize yazın. Listeye sadık kalmak sürdürülebilir mutfak uygulamaları arasında en önemlisi. Bu yöntemle gıda israfını önlemenin yanı sıra maddi olarak da tasarruf sağlayabilirsiniz.
Yerel ve Mevsimsel Malzemeler
Mutfak alışverişinizde yerel ve mevsiminde malzemeler seçmek sürdürülebilir yemek için oldukça önemli. Yerel üreticilerin ürünlerini tercih ederek yerel ekonomiye destek olabilir ve taşıma maliyetlerini azaltarak karbon ayak izinin azalmasına destek olabilirsiniz. Mevsim dışı ürünlerin üretimi, su israfına yol açıyor ve küresel ısınma krizinin derinleşmesine sebep oluyor. Mutfağınızda mevsiminde ürünler kullanarak su kaynaklarının daha verimli kullanıldığı bir tarım modelini destekleyebilir, ayrıca lezzet ve besin değeri açısından daha zengin yemekler yapabilirsiniz.
Daha Az Et Tüketimi, Daha Fazla Bitki Temelli Beslenme
Et endüstrisi sera gazı emisyonu yaratmak konusunda hiç masum değil. Et tüketimini azaltmak ve baklagiller, tofu, kuruyemişler gibi alternatif protein kaynaklarına yönelmek gıda tüketimimizin gezegene olan negatif etkisini azaltacak yöntemlerden. Sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme planını benimseyerek dünyanın faydasına yiyecek tercihleri yapabilir ve genel sağlığınıza katkıda bulunabilirsiniz.
Gıdamızı Taze Tutmak
Gıdayı doğru şekilde saklamak, gıdanın kullanım ömrünü uzatır. Çiğ, pişmiş veya kuru gıdaların kendi kullanım ömürleri ve doğru saklama koşulları vardır. Çiğ sebze ve meyveleri buzdolabının uygun nem oranını sağlayan sebzelik bölümünde, pişmiş gıdaları yine buzdolabında, kuru gıdaları ise serin ve kuru alanlarda saklayarak kullanım ömürlerini uzatabiliriz. Kuru gıdanın paketini açtıktan sonra kilitli cam kavanozlarda muhafaza etmek hava alma ve bozulmanın önüne geçer.
Atıksız Mutfak İçin Akıllı Seçimler
Sıfır atık mutfak ya da atıksız mutfak (zero waste kitchen), yiyecekleri ve mutfaktaki diğer malzemeleri mümkün olduğunca az atık üreterek tüketme yaklaşımını ifade eder. Planlı alışverişin yanı sıra daha az ambalaj ve özellikle plastik kullanımı, market poşeti yerine bez çanta kullanmak, daha az işlenmiş ürün tüketmek, atık ayırmak, yeniden kullanmak ve geri dönüşüm yapmak atıksız mutfak çözümleri arasında.
Mutfağı Düzenli Tutmak
Rafların arasında saklı kalan yiyecekler, sebzelikte unutulan meyveler ve unutulduğu için son kullanma tarihi geçen gıdalar mutfağımızda gıda israfına neden oluyor. Buzdolabını düzenli olarak kontrol etmek ve raflardaki yiyecekleri son kullanma tarihine göre sıralamak mutfakta gereksiz atığın önüne geçer.
Son kullanma tarihi yakın olan yiyeceklerinizi daha önce kullanacağınız bir düzen oluşturarak gıda alışverişinizden maksimum verim alabilirsiniz. İnternette yapacağınız basit aramalarla buzdolabındaki gıdaları içeren tarifler bulabilir, hem yeni tarifler deneyebilir hem de mutfağınızın sürdürülebilirliğini artırabilirsiniz.
Su ve Enerji Tasarrufu
Suyun ve enerjinin verimli kullanılması sürdürülebilir mutfak özellikleri arasında önemli bir yere sahip. Mutfak aletlerinizi enerji verimli modeller arasından seçmek, bulaşık makinesini eco modunda çalıştırmak, fırın yerine mikrodalga veya buharlı pişirme yöntemi seçmek, yiyecekleri yıkarken akan suyu uzun süre açık bırakmamak ve düşük enerjili aydınlatma çözümleri tercih etmek mutfakta su tasarrufu ve sürdürülebilirlik sağlamanın kolayca uygulanabilir yollarından.
Kapak Fotoğrafı: Unsplash ⏐ Conscious Design
