Geri dönüşüm projeleri, atık yönetiminin sağlanması ve çevre kirliliğinin azaltılması için en önemli araçlardan biri. Günümüzde geri dönüşümün yalnızca endüstriyel tesislerde gerçekleştirilebileceği sanılsa da aslında evinizde uygulayabileceğiniz basit geri dönüşüm projeleri yardımıyla atık yönetimine katkıda bulunabilirsiniz. Üstelik bunları rahatlıkla erişebileceğiniz aletler ile çocuklarınızla da gerçekleştirebilirsiniz. İşte çevreyi koruduğu gibi aynı zamanda işe yarar geri dönüşüm projesi önerileri…
Okulda veya Evde Geri Dönüşüm Projeleri
Geri dönüşüm ile ilgili projeler, genellikle ürünlerin yeniden kullanımını veya çeşitli proseslerle yeniden kullanılabilir hale getirilmesini içeriyor. Bir proje için geri dönüştürmek üzere malzeme seçerken malzemenin halihazırdaki işlevini yitirdiğinden ve kısmen şeklini koruduğundan emin olmanız gerekiyor. Ayrıca tabii ki bu süreçte mutlaka yanınızda makas, yapıştırıcı ve kalem gibi aletleri de bulundurmanız gerek. Eğer her şeyi hazırladıysanız okulda ve evde geri dönüşüm projeleri listemizle karşınızdayız!
Tuvalet Kağıdı Rulosundan Kuş Yemliği
Geri dönüşüme destek olurken aynı zamanda sokaktaki hayvanlar için de proje yapmak ister misiniz? O zaman çocuklarla geri dönüşüm projeleri listemizdeki kuş yemliği yapımı etkinliği tam size göre. Kuş kafeslerinde alışık olduğumuz ballı kuş yemliğini tuvalet kağıdı rulosu kullanarak da yapabilirsiniz.
Malzemeler:
- Kullanılmış bir tuvalet kağıdı rulosu
- İp
- Küçük bıçak
- Bir kase veya tabak
- Çeşitli kuş tohumları
- Sebze yağı veya fıstık ezmesi gibi sindirilebilir bir yağ
Yapılışı:
- Bıçağı kullanarak seçtiğiniz sindirilebilir yağı tuvalet kağıdı rulosu üzerine güzelce yedirin. Bu işlem, tohumların yapışmasına yardımcı olacağı gibi aynı zamanda rulonun su geçirmez olmasını sağlayacaktır.
- Kuş yemlerini bolca olacak şekilde bir kase içerisine koyun.
- İyice yağa bulanan tuvalet kağıdı rulosunu kuş yemleri ve tohumlar arasında iyice yuvarlayın. Yemlerin her tarafına yapıştığından emin olun.
- Rulo içerisine bir ip geçirin ve yakınınızdaki ağaca asın.
Eski Lastiklerden Saksı
Evde geri dönüşüm projeleri denildiğinde ilk akla gelenlerden biri olan lastik saksısı, evinize güzel bir görünüm kattığı gibi aynı zamanda büyük balkon bitkileri için muhteşem bir koruyucu görevi görebilir. Üstelik evinizdeki araba lastiklerinin yanı sıra bisiklet lastikleri de eski kova ve tenekeleri saksıya dönüştürme yolunda tabanlık olarak kullanılabilir.
Malzemeler:
- Eski araba lastiği
- Büyük bir metal levha veya tahta parçası
- Kaplama için eski plastik parçaları
- Toprak ve gübre
- Çivi veya vida
- Testere
- Yapıştırıcı
- Renkli boyalar
- Matkap
Yapılışı:
- Eski araba lastiğini boş bir alanda iyi bir şekilde yıkayın. Kimyasal kullanmamaya özen gösterin.
- Yıkanan lastiğin arkasına uygun tahta veya metal levha belirleyin ve saksının altını tamamen kapatacak boyuttaki bir daire için ölçü alın. Aldığınız ölçüye göre kesim yapın.
- Tahta parçasını kesmek metal levhaya kıyasla daha kolay olabilir. Ancak tahta parçası suya maruz kalınca çürüyebilir. Bu sebeple plastik kaplamayı doğru şekilde yapmanız gerekir.
- Kestiğiniz alt kapağın bir yüzünü plastik parçaları ile kapatın. Bunun için yapıştırıcı veya zımba kullanabilirsiniz. Plastik kaplama, su kaynaklı çürümeyi engelleyecektir.
- Renkli boyalar ile tekerleğinizi boyayın ve dilediğiniz gibi süsleyin.
- Alt kapağı çivi, vida veya yapıştırıcı yardımı ile sağlam bir şekilde lastiğin bir yüzüne monte edin.
- Uygun olan birkaç bölgeye matkap yardımıyla su delikleri açın. Çok fazla açmamaya dikkat edin.
- Lastiğin içini toprak ve gübreyle doldurun. Bu aşamadan sonra çiçeğinizi ekebilir ve lastik saksınızı balkonunuzun uygun bölgesine koyabilirsiniz.
Plastiklerden Akvaryum Süslemesi
Okul geri dönüşüm projeleri içerisinde grup çalışmasına en uygun olanlardan biri de plastik akvaryum süslemesi olabilir. Plastik şişelerden ve kullanılmış kartonlardan yapabileceğiniz bu projenin neredeyse bir sınırı bulunmuyor. Dilediğiniz takdirde ufak bir tahta levhanın süslemesini yapabilir ya da büyük bir duvarın tamamını kaplayabilirsiniz.
Malzemeler:
- Mavi kart stoğu kağıdı
- Şişe kapakları (biz süt kapakları kullandık)
- Eski karton parçaları
- Pörtlek gözler
- Siyah keçeli kalem
- Yeşil kağıt mendil
- Yapıştırıcı
- Beyaz boya
- Kağıt Pipet
- 2 adet küçük kağıt tabak
Yapılışı:
- Balık yapmak için bir süt kapağı ve karton kağıttan kesilmiş bir üçgen şekli gerekiyor. İlk olarak üçgeni mavi bir kağıda yapıştırın. Kağıt tabağınıza yapıştırıcısı sıkın. Şişe kapağını yapıştırıcıya batırarak etrafına bol miktarda yapıştırıcı sürün ve sonra süt kapağını üçgenin üzerine bindirerek balık şeklini oluşturun.
- Kağıdınıza balıkları eklemeye devam edin. Son olarak pörtlek bir göz yapıştırarak tamamlayın.
- Balıkların pullarını yapmak için renkli simli yapıştırıcı kullanın. Şişe kapağına pullar yapın ve kuyruk yüzgecini belirlemek için çizgiler çizin.
- Balığınızın ağzını çizmek için siyah bir kalem kullanın.
- Kabarcıkları yapmak için bir kağıt pipetin ucunu beyaz boya içine batırın ve sonra kağıdınıza bastırın.
- Akvaryumunuz tamamlandı. Dilediğiniz takdirde akvaryumu çeşitli su bitkileri ile süsleyebilir ve balık sayısını artırabilirsiniz. Artık her şey, sizin hayal gücünüze kalmış durumda.
CD Duvar Süslemesi
Bir dönemin popüler teknolojisi olan CD ve DVD’ler, günümüzdeki depolama teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte neredeyse değersiz hale gelmiş durumda. Ancak onları çöpe atmak yerine gerçekleştireceğiniz geri dönüşüm çalışmaları kapsamında yeniden değerlendirebilirsiniz.
Malzemeler:
- Eski CD parçaları
- Yapıştırıcı
- Plastik makası
- Duvar harcı
Yapılışı:
- Öncelikle uygulama yapacağınız duvar veya alanın boyutlarını belirleyin. Buna uygun olarak CD alanı hesabı ile kaç tane CD’ye ihtiyacınız olduğunu tespit edin.
- Seçtiğiniz CD’lerin ışıldama efektini daha iyi verebilmesi adına çizilmemiş olduğuna dikkat edin.
- CD’leri makas yardımıyla çeşitli parçalara ayırın. Bu noktada zarar görmemeniz adına iş eldiveni takmanız önemlidir. Aynı zamanda normal makas yerine plastik makası kullanmak, süreci hızlandırabilir.
- CD’leri birden fazla çeşitte ve boyutta şekle sahip parçalar halinde kesmek, süslemenizin daha güzel görünmesini sağlar.
- Yapıştırma yaptığınız yüzeye bağlı olarak seçtiğiniz yapıştırıcıyı teker teker CD parçalarına uygulayın. Bu noktada yerleşim tamamen sizin mozaik yerleşim yeteneklerinize ve zevklerinize kalmış durumda. Ancak yapboz tamamlar gibi uygun parçaları seçmek ve eşit aralıklar bırakmak, süslemenizin daha güzel görünmesini sağlar.
- Tamamlanan süsleme üzerine ince duvar harcı uygulayın. Böylece CD parçaları arasındaki boşlukları kapatabilirsiniz. Temiz bir bez ile CD’lerin üzerine gelen fazlalık harç lekelerini güzelce temizleyin.
- CD duvarınız artık hazır. Kirlenmeye karşı cam parlatıcılar ile temizleyebilir ve ışınımları artırmak adına karşısına bir renkli ışık kaynağı koyabilirsiniz.
Teneke Kutudan Retro Lamba
Konserve kutuları, sağlamlıkları sayesinde uzun yıllar boyunca dayanabilir. Bu yönüyle teneke kutular atık geri dönüşüm projeleri için paha biçilmez değere sahiptir. Uygulaması oldukça kolay bir lamba projesi ile karşınızdayız. Teneke kutuların lamba olarak kullanıldığı geri dönüşüm tasarımları, çalışma masalarınızın vazgeçilmezi olacak!
Malzemeler:
- Eski teneke kutu
- Sağlam durumdaki duvar kağıtı
- Duvar kağıdı yapıştırıcı
- Kablo
- Lamba duyu
- Uygun ampul
- Elektrik bandı
- Tornavida
- Sert Tel
- Vida
- Matkap
Yapılışı:
- Konserve kutusunun tam ortasına tornavida veya başka bir kesici alet yardımıyla delik açın.
- Delik açtığınız bölgeden duyun bağlı olduğu kabloları dışarı çıkartın.
- Duyu olabildiğince düz bir şekilde yapıştırıcı yardımıyla kutu tabanına yapıştırın.
- Tenekenin dış ölçülerini alın. Ölçülere uygun olacak ve bir kat kaplayacak şekilde duvar kağıdı kesin.
- Hazırladığınız duvar kağıdını yapıştırıcı yardımıyla teneke yüzeyine yapıştırın.
- Sert çamaşır telini stand şekli alacak şekilde bükün. Diğer oda lambası tasarımlarından yardım alabilirsiniz.
- Teneke kutunun iki tarafına eşit noktalardan standı sabitleyin. Matkap ile açtığınız deliğin çok büyük olmadığına ve vida ile sabitleme yaparken tamamen sıkmadığınıza emin olun. Bu sayede teneke lambanızın yönünü ayarlamak için belirli bir gevşeklik sağlayabilirsiniz.
Tohum Bombası
Geri dönüşüm projeleri istemizde bir hediye olarak belki de en uygun olan proje, tohum bombası olabilir. Evdeki basit malzemelerle kolaylıkla hazırlanabilecek olan tohum bombasını gerçekleştirdiğiniz etkinliklerde misafirlerinize çevreci bir hediye olarak da verebilirsiniz. Aynı zamanda çocuklarla yapmak için de oldukça uygundur.
Malzemeler:
- Eski gazete veya atık kağıt
- Toprak
- Tohumlar (örneğin, yabani çiçek tohumları)
Yapılışı:
- Eski gazeteleri veya atık kağıtları küçük parçalara kesin.
- Kesilmiş kağıtları bir kaseye koyun ve üzerine toprak ekleyin. Karışımı iyice yoğurun.
- Toprak-kâğıt karışımını yuvarlak toplar halinde sıkıştırın ve her topun içine tohum ekleyin.
- Topları güneş ışığı alan bir yerde kurumaya bırakın.
- Kuruduktan sonra tohum bombalarını dışarıda uygun bir alana atın veya dikin. Yağmur veya sulama ile tohumlar çimlenip bitkiler büyüyecektir.
Plastik Şişeden Askılı Bahçe
Sıradan saksılardan sıkıldınız mı? O zaman kolay geri dönüşüm projeleri listemizdeki plastik şişeden askılı bahçe projesi tam size göre. Evinizin uygun bulduğunuz köşesine asabilir hem geri dönüşüme katkı verirken hem de evinize farklı bir görünüş katabilirsiniz.
Malzemeler:
- Plastik şişe
- Kalem
- İp
- Kesim bıçağı
Yapılışı:
- En az 1 litrelik plastik şişenizin yan tarafına dikdörtgen şekli çizin. Çizimin bitkiniz için yeterince büyük olduğundan emin olun ve çizilen bölgeyi kesip çıkarın.
- Plastik şişenin arka ve ön taraflarına açtığınız deliklerden ip geçirin. İpin sağlam olduğundan emin olun.
- Plastik şişenin içine toprak doldurun ve bitkinizi ekin. Tamamladığınız saksınızın öncelikle ip sağlamlığı testini yapın. Emin olduğunuzda ise evinizin uygun bir bölgesine asabilirsiniz.
Atıklardan Rüzgar Çanı
Metal parçaları, plastik ambalajlar, CD parçaları ve taşlar… Tüm bu cisimlerin ortak noktası nedir? Evet, doğru bildiniz. Bu atık malzemeleri kullanarak harika geri dönüşüm projeleri hayata geçirebilirsiniz. İşte arka bahçenizde hoş sesler çıkaracak bir rüzgar çanı için yapmanız gerekenler…
Malzemeler:
- Ses çıkaran her türlü atık parçası
- İnce matkap ucu ve matkap
- Çeşitli renklerde ipler
- Teneke konserve kutusu
- Boya
Yapılışı:
- Matkap yardımıyla topladığınız atık parçalarının köşe noktalarına birer delik açın.
- Açtığınız deliklerin içerisinden çeşitli uzunluklarda ip geçirin. İp boylarının birbirinden uzun olmadığından ve rüzgar çanınızın ses çıkaran elementlerinin birbirine çarpabileceğinden emin olun.
- Eski bir teneke konserve kutusunu çeşitli boyalarla süsleyin.
- Teneke kutunun alt tarafına çanlarınızın sayısı kadar delik açın.
- Çanları ipler yardımıyla teneke kutuya sabitleyin.
- Tamamladığınız rüzgar çanını büyük bir halat veya ip ile bahçenizin uygun bulduğunuz noktasına asın.
Eski Kıyafetlerden Masa Oyunu
Klasik geri dönüşüm tasarımları sizin için yetersiz ise oldukça eğlenceli bir konsept ile karşınızdayız. Özellikle keten ve kot kıyafetleri kullanabileceğiniz bu tasarımda, kendinize tamamen atıklardan oluşan bir masa oyunu yapabilirsiniz. Elinizdeki atık ketenin büyüklüğüne göre dama veya üç kare oyunu yapabilirsiniz.
Malzemeler:
- Atık keten veya kot
- İp
- Şişe kapakları
- Kalem veya boya
- Kumaş makası
- Dikiş malzemesi.
Yapılışı:
- Atık keten veya kot parçasından çıkartabileceğiniz en büyük dikdörtgen parçasını makas kullanarak çıkartın. Elde ettiğiniz kesimin boyutlarına göre dama veya üç kare oyunu tasarlayabilirsiniz.
- Elinizdeki parçayı uzun kenarından olacak şekilde tam ortadan ikiye katlayın.
- Elde ettiğiniz dikdörtgenin üç kenarını sağlam bir şekilde dikin ve torba biçimini elde edin.
- Yaptığınız torbanın büyüklüğüne göre üç kare oyunu veya dama için üzerine eşit kareler çizin. Eğer dama oyunu yapıyorsanız şişe kapaklarını tamamen, üç kare oyunu yapıyorsanız eşit sayıda çarpı işaretli ve işaretsiz kapak olacak şekilde boyama gerçekleştirin.
- Şişe kapaklarını torbanın içine koyun ve elinizdeki ağzını bağlayın. Artık masa oyununuz oynamaya hazır!
Lambada Mini Teraryum
Çocuklar için en eğlenceli ve öğretici geri dönüşüm proje örnekleri arasında hiç şüphesiz ki mini teraryumlar en başta geliyor. Her türlü eski malzemeyi kullanarak yapabileceğiniz bu teraryumlar, çocukların doğanın işleyişi hakkında bilgi edinmesini sağladığı gibi aynı zamanda oldukça hoş bir masa süsü görevi görüyor. Geri dönüşümle ilgili projeler listemizin son önerisinde sizin için lambada teraryum yapımını ele aldık.
Malzemeler:
- Eski bir ampul
- Yosun
- Eski parfüm şişesi
- Kerpeten
- Tahta
- Testere
- Cımbız
Yapılışı:
- Ampulün oturması için küçük bir tahtanın içerisinde bir daire şekli çıkarın. Ampulün bırakıldığında dik şekilde oturabileceği büyüklükte çizmeye dikkat edin. Ampulün en büyük çap noktasının yaklaşık %80’i büyüklüğündeki bir alan yeterli olacaktır.
- Eski ampulün duy kısmını bir kerpeten yardımıyla çıkarın. Camı parçalamamaya özen gösterin.
- Ampulün içerisini su yardımıyla temizleyin.
- Hazırladığınız toprak karışımını ampulün yarısını dolduracak şekilde içeriye koyun.
- Doğadan topladığınız yosun parçalarını küçük bir cımbız yardımıyla toprağın içerisine yerleştirin.
- Temizlediğiniz parfüm şişesinin içerisine su doldurarak teraryumunuza sıkın. Birkaç günde bir sulamayı unutmayın.
Dünyadan En İyi Geri Dönüşüm Örnekleri
Günümüzde özellikle Avrupa ülkeleri oluşturdukları geri dönüşüm projeleri ile atık miktarını azaltmaya yönelik hedefleri konusunda oldukça başarılı bir şekilde ilerliyor. Öte yandan dünyanın birçok bölgesinde kurulan start-up firmalar, yeni geri dönüşüm teknikleri sayesinde atıkların temizlenmesi adına umut vadeden çalışmalar gerçekleştiriyor. Dünyada geri dönüşüm örnekleri, genellikle plastiklerin ayrıştırılması ve ileri dönüşüm projeleri olarak öne çıkıyor. Start-up şirketlerin en çok ilgilendiği konular ise şehir atıklarının azaltılması…
OilPots Yemeklik Yağ Geri Dönüşüm Tesisi
Barselona Belediyesi, geçtiğimiz yıllarda faaliyete geçirdiği yeni proje ile şehir sakinlerinden atık yağları toplayarak biyoyakıt dönüştürmeyi amaçlıyor. Toplanan yağlar, çeşitli filtreler yardımıyla yiyecek parçalarından ayrılıyor ve biyoyakıta dönüştürülmek üzere üretim tesislerine aktarılıyor. Böylece atık yağların şehir suyuna karışmasının önüne geçildiği gibi aynı zamanda enerji kazanımı da yapılıyor.
Arjantin Mobilya Geri Dönüşümü Projesi
Geri dönüşümün sağlanabilmesi adına uygulanabilirliğin mümkün olduğunu göstermek büyük önem taşıyor. Bu konuda Arjantin oldukça iyi bir örnek. Ülke çapında hizmet veren ve devletin himayesindeki C. Re. S. E. şirketi; teneke, PET, cam, polistiren, alüminyum ve tuğla gibi malzemeleri toplayarak sokak mobilyalarına ve dış mekan enstalasyonlarına dönüştürdü. Proje kapsamında halka geri dönüşüm kavramının benimsetilmesi amaçlanıyor.
San Francisco Kompost Projesi
ABD’nin en büyük şehirlerinden olan San Francisco, kompost depoları ile atık miktarını önemli ölçüde azaltmayı başardı. 2009 yılında ABD’de geri dönüşüm projeleri arasında türünün ilk örneği olan çalışma kapsamında zorunlu kompost uygulaması hayata geçirildi. Buna göre şehir sakinleri, organik atıklarını çöpe atmak yerine şehrin çeşitli bölgelerine konumlandırılan yeşil kutulara atmak zorunda kaldı. Bu noktalarda toplanan organi atıklar ise şehir dışındaki kompost depolarında verimli gübreye dönüştürülerek tarım arazilerinde kullanıldı.
Kapak Fotoğrafı: Walpaper Flare