Türkiye toprakları tarih öncesi dönemlerden beri çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle ülkede eski medeniyetlerden kalma çok sayıda tarihi eser vardır. Bu eserlerin arasında açık hava müzeleri de yer alır.
Türkiye’deki açık hava müzelerini incelemeden önce “Açık hava müzesi nedir?” sorusuna yanıt vermek gerekir. Açık hava müzeleri; tarihi yapıların ve etnografik eserlerin açık havada sergilendiği ve devlet tarafından koruma altına alınmış müzelerdir.
Türkiye’nin En Etkileyici 12 Açık Hava Müzesi
Fotoğraf: Mert Kahveci
Türkiye’nin en çok ilgi gören açık hava müzeleri şunlardır:
- Termessos Ören Yeri
- Efes Antik Kenti
- Bergama Antik Kenti
- Aphrodisias Antik Kenti
- Göbeklitepe Ören Yeri
- Göreme Açık Hava Müzesi
- Hattuşaş Ören Yeri
- Hierapolis Antik Kenti
- Perge Antik Kenti
- Olimpos Antik Kenti
Bu müzeler farklı dönemlere ait eserlerin ve yapıların sergilendiği müzelerdir. Bazıları zaman içerisinde tahrip edilmiş olmalarına rağmen etkileyici özelliklerini kaybetmeyen yapılardır.
Termessos Ören Yeri
Fotoğraf: muze.gov.tr
Termessos Ören Yeri, Antalya’da Güllük Milli Park’ta bulunan müzedir. Müze, deniz seviyesinden 1050 metre yükseklikte bulunan dağlık arazi üzerindedir. Tapınak, kanal ve anıt kalıntılarının bulunduğu ören yerinin Solymerler tarafından kurulduğu ve tarihinin M.Ö 333 yılları öncesine dayandığı bilgisi vardır. Müzenin açılış saati 08.00 ve kapanış saati 20.00’dir.
Müzeyi gezmek isteyen kişilerden 20 TL giriş ücreti talep edilir. Müze kart sahiplerinin bu müzeye senede 2 kere ücretsiz giriş yapması mümkündür. Müzeye ulaşım için Antalya Korkuteli karayolu kullanılır. Bu karayolunda 24 km gidildikten sonra sola dönülerek Güllük Milli Parkı yolu takip edilir.
Efes Antik Kenti
Fotoğraf: Mert Kahveci
Efes Antik Kenti İzmir’in Selçuk ilçesinde bulunur. Kentin tarihi M.Ö 600 yıllarına dayanır. Amazonlar tarafından kurulmuş olan kent Roma İmparatorluğu döneminde asıl görünümünü kazanmıştır.
Müzede bulunan Hadrian tapınağı, mermer cadde, Celcus kütüphanesi ve tiyatroda Helenistik dönem izlerine rastlanır. Müze açılış ve kapanış saatleri 08.00-20.00 şeklindedir. Bu müzeyi gezmek isteyen kişiler 200 TL giriş ücreti ödemek zorundadır. Efes Antik kentine gitmek için tren, otobüs ve minibüs yolculuğu yapılır.
Trenle kente gitmek için İzmir’den Basmane-Söke ya da Basmane-Denizli trenlerine binilip Selçuk ilçesinde indikten sonra 60 metre yürüyerek kente ulaşılır. Otobüsle kente gitmek için Selçuk ilçesinden antik kent için hizmet veren otobüsler tercih edilir. Havayolunun kullanıldığı durumlarda Adnan Menderes havaalanında inildikten sonra antik kent servislerine binilebilir.
Bergama Antik Kenti
Fotoğraf: muze.gov.tr
Bergama Antik Kenti, İzmir’in Bergama ilçesinde Hamzalısüleymaniye Mahallesi’nde bulunur. Pergamon olarak da anılan antik kent M.Ö 4. yüzyılda Pergamon Krallığı tarafından yapılmıştır.
UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan antik kentte gezilebilecek yerler arasında; Pergamon tiyatrosu, Bergama kilisesi, Zeus Sunağı ve Athena tapınağı bulunur. Müzeyi ziyaret için giriş çıkış saatleri 08.30 – 19.30’dur. Müzeye giriş için ödenmesi gereken ücret ise 100 TL’dir.
Bergama açık hava müzesine gitmek için İzmir’den Bergama ilçesine gitmek gerekir. İlçeden antik kente ulaşım için hizmet sunan toplu taşıma araçları kullanılarak antik kente ulaşılır. Ayrıca ilçeden araç kiralama veya taksi kullanımı tercih etmek de mümkündür.
Aphrodisias Antik Kenti
Fotoğraf: muze.gov.tr
Türkiye’deki en etkileyici açık hava müzelerinden birisi Aphrodisias Antik Kenti’dir. Aydın’ın Karacasu beldesinde bulunan antik kentin tarihi M.Ö 5. yüzyıla kadar dayanır. İsmini Yunan aşk tanrısı Afrodit’ten alan antik kent dünyanın en büyük tarihi stadyumlarından biri olma özelliğine sahiptir.
2017 yılı itibariyle UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan antik kent; agora, hamam, stadyum, saray, akropol ve salon gibi yapılara ev sahipliği yapar. Antik kentte yapılan kazılarda çıkan lahit, heykel ve kabartmalar ise Aphrodisias Müzesi’nde sergilenir.
Aphrodisias açık hava müzesini 08.00 – 19.00 saatlerinde ziyaret etmek mümkündür. Müze için talep edilen giriş ücreti ise 70 TL’dir. Müzeye gitmek için Karacasu ilçesinden kalkan minibüslere binilerek ulaşım sağlanır.
Göbeklitepe Ören Yeri
Dünyanın en eski tarihi yapıları arasında bulunan Göbeklitepe, ilk tapınak olma özelliğine sahiptir. Neolitik çağa ait olan tarihi alan, I.Theodosius zamanında yapılmıştır. Ören yeri Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesi sınırlarında bulunan Örencik Köyü’ndedir.
Ören yerinde yuvarlak kült yapılar ve oyma sütunlar yer alır. Ayrıca yapılan kazılarda çok sayıda heykel, hayvan figürü ve sanat eserleri ortaya çıkmış olup bu eserler Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenir.
Göbeklitepe 08.00-19.00 saatlerinde ziyaret edilebilir. Müzeyi ziyaret edecek turistlerin giriş için ödemeleri gereken giriş ücreti ise 90 TL’dir. Müze, haftanın 7 gününde de açıktır.
Göbeklitepe’ye otobüsle gitmek mümkündür ve bunun için kent merkezinden 100 numaralı otobüse binmek gerekir. Ayrıca uçakla Şanlıurfa’ya gelen kişiler taksi tutarak veya araba kiralayarak ören yerine ulaşım sağlayabilir.
Göreme Açık Hava Müzesi
Fotoğraf: muze.gov.tr
Etnografik eserler ve yapıların sergilendiği açık hava müzelerinden birisi de Göreme Açık Hava Müzesi’dir. Göreme Açık Hava Müzesi, Nevşehir il sınırları içinde bulunan Göreme Milli Parkı’nda bulunur. Kuruluşu M.S 4. yılına kadar dayanan müze alanı, Hristiyan yerleşim yeri olarak kullanılmıştır.
Müzede kilise, papel ve manastır yapısı vardır. Hristiyanlar tarafından kullanılan tarihi alanda bulunan ve ziyaretçiler tarafından gezilebilecek kiliselerin isimleri şunlardır: Elmalı, Yılanlı, Çarıklı, Tokalı, Karanlık, Aziz Barbara ve Aziz Basileus Kilisesi… Ayrıca bölgede Kızlar ve Erkekler Manastırı da bulunur.
Göreme Milli Parkı’nda bulunan müzenin yıl boyu ziyaret edilmesi mümkündür. Ziyaret saatleri 08.00-19.00 arasında olan müzeye giriş ücreti 150 TL’dir. Müzeyi gezmek isteyen kişiler tarafından Nevşehir merkezinden kalkan minibüs ve otobüsler kullanılır. Ayrıca seyahat acenteleri bölgeye gezi için tur düzenler.
Hattuşaş (Hattuşa) Ören Yeri
Fotoğraf: muze.gov.tr
Hattuşaş Ören Yeri, ülkedeki en etkileyici açık hava müzelerindendir. Bu müze Çorum’a bağlı Boğazkale ilçesinde bulunur. Bölgenin Hitit İmparatorluğu’nun başkenti olduğu bilinir ve bölgede bulunan eserlerde Hitit mimarisinin izleri görülür.
Hitit dönemine ait eserlerin yanı sıra bölgede Roma, Asur, Bizans ve Frig dönemine ait kalıntılara da rastlanır. Bölgede 1952 yılında başlayan kazılar, belirli dönemlerde hala devam eder. Hattuşaş Ören Yeri’ne gelen kişilerin müze alanında görebilecekleri yapılar arasında kral kapısı, tapınak, sur duvarları ve şehir kalıntıları bulunur.
Hattuşaş Ören Yeri, pazartesi günleri dışında haftanın 6 günü ziyaret edilebilen bir açık hava müzesidir. Ziyaret saatleri 08.00-19.00 olan müzeye giriş için 20 TL ödemek gerekir. Bu müzeyi görmek ve eski medeniyetlerin yaşamlarına şahitlik etmek isteyen kişilerin Çorum’dan kalkan Boğazkale araçlarına binerek ulaşım sağlamaları mümkündür.
Hierapolis Antik Kenti
Fotoğraf: muze.gov.tr
Hierapolis (Pamukkale) Antik Kenti Denizli’de bulunur. Antik kentin Roma ve Bergama Krallığı zamanlarında inşa edildiği yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Hristiyanlığın merkezi olan ve Kutsal Şehir olarak anılan Hierapolis aynı zamanda sahip olduğu şifalı sularıyla dikkat çeken bir yerdir.
1988 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınan antik kentte gezilebilecek yerler arasında hamam, tiyatro, nekropol, bazilika, agora, anıtsal çeşme ve latrina gibi yapılar bulunur. İnanç ve şifa merkezi olarak bilinen ve daha çok Pamukkale olarak tanınan antik kente yılın her döneminde turist akını vardır.
Hierapolis Antik Kenti’ne haftanın 7 günü giriş mümkündür. Kente giriş çıkış saatleri 06.00-20.00 arasındadır. Bu tarihi yere girmek ve şifalı sularda zaman geçirmek isteyen kişiler 200 TL ücret ödemek durumundadır. Antik kent alanına ulaşmak isteyenler için Denizli’den yarım saat aralıklarla minibüsler kalkar.
Perge Antik Kenti
Fotoğraf: muze.gov.tr
Perge Türkiye’deki etkileyici antik kent ve müzelerden bir tanesidir. Roma dönemine ait olan kent, Antalya’nın Aksu ilçesinde yer alır ve şehir merkezine 18 km uzaklıktadır. Kent günümüzde oldukça düzenli görünümde olup tiyatrosuyla dikkat çeker.
12 bin kişi kapasiteli tiyatro alanında gladyatör oyunlarının oynanmış olması, bölgenin dikkat çekmesini sağlar. Tiyatronun yanı sıra antik kentte stadyum, agora, hamam, nekropol, sur ve anıtsal çeşme gibi yapılar vardır. Ayrıca bölgede bulunan mermer heykeller ilgi çekici görünümdedir. Antik kentin 7 gün boyunca 08.00-20.00 saatleri arasında ziyaret edilmesi mümkündür.
Antalya’nın Aksu ilçesinde yer alan antik kente gitmek için Aksu minibüslerini kullanmak mümkündür. Havayolunu kullanarak Antalya’ya gelen kişiler, havalimanında hizmet veren servisleri kullanarak antik kente ulaşabilir.
Olimpos Antik Kenti
Fotoğraf: muze.gov.tr
Türkiye’de sahip olduğu kalıntılarla insanları etkileyen antik kentler arasında Olimpos Antik Kenti de yer alır. Bu antik kent Antalya’ya bağlı Kumluca ve Kemer ilçeleri arasında kalır. Likya Yolu’nda bulunan bu kentin şehre uzaklığı 16 km’dir. Kuruluş tarihi M.Ö 300 yıllarında olan antik kent Olimpos Milli Park içinde yer alır.
Kentin tam ortasından Olimpos Çayı geçer. M.Ö 300 yıllarında kurulan antik kent sırasıyla Roma, Bizans, Venedikliler, Rodos Şövalyeleri ve Cenevizliler egemenliğine girmiştir. Bu nedenle bölgedeki kalıntılar farklı medeniyetlere aittir.
Olimpos Antik Kenti’nde bulunan tarihi yapılar arasında agora, tapınak, mezar, lahit ve kale yapıları ile kalıntılar vardır. Bu kalıntılara ek olarak kente gelen kişiler,Likya Yolu’nda yürüyüş yapabilir. Kentin ziyaret saatleri 06.45-20.00 arasındadır.
Olimpos Antik Kenti’ne giriş ücreti 90 TL’dir. Özel araçlarıyla antik kente gitmek isteyenler, Antalya-Kemer yolu üzerinde Kemer yönüne 30 km gittikten sonra Olimpos yol ayrımını kullanırlar. Bu yol ayrımından sonra Finike-Kumluca yolunu kullanarak Adrasan girişi üzerinden antik kente ulaşabilirler.
Türkiye’nin En Büyük Açık Hava Müzesi Nerede?
Türkiye’nin açık hava müzelerinden en büyüğü Efes Antik Kenti’dir. Müze özelliğine sahip olan bu antik kent, İzmir Selçuk ilçesinde bulunur. Yılın her döneminde hem yabancı hem de yerli turistlerin ziyaret edebildiği müzedir. Müze sahip olduğu kalıntılar ve özellikleri nedeniyle dünyanın da en büyük müzeleri arasında yer alır.
Türkiye’nin İlk Açık Hava Müzesi Nerededir?
Türkiye’nin ilk açık hava müzesi Osmaniye il sınırları içerisinde yer alan Karatepe Aslantaş Müzesi’dir. Bu müze, 2700 yıl öncesine dayanan bir tarihe sahiptir.
Müzede sergilenen eserlerin Hitit dönemine ait olduğu ve kentin Asativata saldırılarından korunmak için yapıldığı bilgisi vardır. Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde bulunan müze Pazartesi günleri dışında 6 gün ziyaret edilebilir. Müze ziyaret saatleri ise 10.00-18.00’dir. Müze giriş ücreti ise 20 TL’dir.
Açık Hava Müzelerinde Ne Sergilenir?
Açık hava müzelerinde amfi tiyatro, çeşme, tapınak, kütüphane, yürüyüş yolu, agora, hamam, sarnıç, sur, kale ve stadyum gibi yapılar sergilenir.
Ayrıca heykel, lahit, hayvan figürü ve kabartma eserler de müzelerde sergilenen eserler arasında bulunur. Müzelerde sergilenen bu eserler açık havadan etkilenmeyecek özelliklerdeki eserlerdir.
Kapak fotoğrafı: Deniz Demirci