Güncelleme Tarihi: 27 Temmuz 2022
Sigaranın sağlığa ne denli zararlı olduğunu bir kez daha ifade etmek, malumun ilanı olurdu. Sonuçta Dünya Sağlık Örgütüne göre yılda 7 milyon insan, sigara yüzünden hayatını kaybediyor. Fakat sigaranın bilinmeyen bir diğer yanı daha var; o da sigara endüstrisinin çevreye verdiği zarar ve bu zararın dudak uçuklatan boyutları… İşte sadece ciğerlerimize değil, dünyamıza da zehir olan sigaranın çevreye zararları ve sigara endüstrisinin çevresel etkileri…
Sigara Endüstrisinin Çevreye Zararları
Fotoğraf: Matthew Macquarrie
Uluslararası Tütün Endüstrisinin Kontrolü ve Doğru Yönetimi Merkezi’nin (GGTC) araştırmasına göre:
- Tütün, daha önce tütün yetiştirilmemiş tarlalarda daha verimli bir biçimde yetişen bir ürün. Bu nedenle tütün yetiştiricileri, aynı tarlayı iki kez kullanmıyorlar. Bu esnada da her bir tarlaya yeniden yerleşme süreci, sürdürülebilirlik anlamında verimsiz uygulamalara yol açıyor. Ek olarak bir tarlaya tütün ektikten sonra aynı yerde tekrar çalışmadıkları için tarlalar, bir sonraki ekim için hazır bir hale getirilmiyor. Hal böyleyken de o bölgenin ve tarlanın doğal bitki örtüsü %30 oranında zarar görüyor.
- Bazı tütünler, baca havası ile tütsülendiriliyor. Bu tütsülendirme için kullanılan ağaçlar, ormansızlaşmaya yol açıyor. Bir yandan da tütün ürünleriyle ilişkili kibrit gibi malzemeler de hesaba katılınca yılda 200.000 hektar ağaç kütlesi, sigara endüstrisi yüzünden yok oluyor. Bu da doğal olarak erozyon ve su kıtlığı gibi sonuçlar doğuruyor.
- Tütün, yetiştirilişinde tüm ziraat ürünleri arasında en fazla kimyasal kullanılan 10 üründen biri olma gibi kötü bir özelliğe sahip. Bu kimyasallar maalesef yalnızca toprağı zehirlemiyor, aynı zamanda bölgedeki canlıların akciğerlerine de zarar veriyor.
- Sigara endüstrisinin çevreye zararları arasında izmaritlerin de etkisi büyük. Sayıları göz önünde bulundurunca bu etki daha rahat anlaşılıyor. Tüm dünyada yılda 4.5 trilyon izmarit doğaya atılıyor. Yapısındaki arsenik, etil ve fenol gibi toksik kimyasallar ve plastik çözünebilir olmadığı için izmaritler, direkt olarak toksik madde etkisi yaratıyor. Üstelik deniz veya kara fark etmeksizin…
- Sigara endüstrisi, sigaradan kaynaklı ortaya çıkan orman yangınlarından da sorumlu. Rapordaki Amerika verilerine göre Amerika’da çıkan yangınların yaklaşık %10’u, izmaritler yüzünden ortaya çıkıyor.
- Son olarak sigaralar, mikroplastik sorununa da doğrudan etki ediyor. Aynı araştırmaya göre yılda 0.3 milyon ton mikroplastik, izmaritlerden dolayı denizlere salınıyor.
Sigara Endüstrisinin Çevreye Zararları Nasıl Önlenir?
Fotoğraf: Ria
Tüm bu zararları gördükten sonra insanın aklına ister istemez sigaranın çevreye zararlarını nasıl önleriz sorusu geliyor. Bu noktada iki tür hareket planı çizmek mümkün. Bunlardan ilki, doğrudan endüstriyi ve sigara üreticilerini hedef alırken diğeri de kişileri yani sigara tüketicilerini ilgilendiriyor.
Sigara Üreticileri Doğaya Zararlarını Nasıl Azaltabilirler?
Birçok şirket, ağız birliği yapmışcasına benzer bir yöntem izliyor: Sigaranın çevreye zararları ile ilgili konuları ne yapıp edip tüketicilere yıkmak. Böylelikle kendi sorumluluklarından sıyrılıp doğaya zarar verirken kâr peşinde koşmaya devam edebiliyorlar. Fakat bilinçli bir biçimde tasarlanan her pazarlama adımı, sigaranın çevreye verdiği zararların yükünü şirketlerin üzerine yüklüyor. Aynı zamanda bunca sigara fabrikalarda ve tarlalarda üretilirken göz ardı edilen noktalar da cabası.
Bu noktada;
- Sigara üreten şirketlerin daha fazla vergilendirilmesi söz konusu olabilir.
- Sigara markalarının kurumsal sosyal sorumluluk projeleri çerçevesinde doğaya faydalı fikirleri hayata geçirmesi şart koşulabilir.
- Sigara için ayrılan ziraat bölgeleri ve fabrikalar daha sık denetlenebilir.
- Sigara üretiminde kullanılan kimyasal maddeler ve mikroplastikler devlet tarafından kısıtlanabilir.
- Sigara markaları zararların azalması için çalışan biyokimya gibi bilim dallarına kucak açarak kaynak ve ilgi ayırabilir.
Sigaranın Çevreye Zararlarını Önlemek İçin Bireysel Yöntemler
Elbette sigaranın doğaya verdiği hasarları bireysel önlemler ile azaltmak da mümkün. Böyle bir amaç için sigara içen ve içmeyen herkesin atabileceği birçok adım var. O adımları sıralayacak olursak:
- Eğer kişinin kendisi sigara içiyorsa bu tüketimini azaltabilir ya da tamamen bırakabilir, çevresinde içenler varsa bu insanların sigarayla bağının kesilmesi için çaba gösterebilir.
- Yine de sigara içmeye devam ediliyorsa izmaritlerin ne olursa olsun sokağa ve yere atılması önlenebilir, eğer çöp kutusu veya küllük yoksa izmaritler taşınan küçük kapaklı küllüklerde saklanabilir.
- Yeşilay’ın sürdürülebilirlik ve bağımlılıkla mücadele birimlerinde gönüllü olarak çalışılabilir.
- Düzenli olarak doğa yürüyüşlerine çıkıp bu yürüyüşlerde yerdeki izmaritleri toplamak hedeflenebilir.
Kapak Fotoğrafı: Andres Siimon