Güncelleme Tarihi: 11 Ocak 2023
E-atık yani elektronik atıklar, kullanım ömürlerini tamamlamış veya tamiri mümkün olmayan eski cep telefonu, bilgisayar, televizyon, kablo, tablet, küçük ev aletleri gibi teknolojik ürünlere deniyor. Bu atıklar doğaya bırakıldığı takdirde on yıllarca çözünmeden durabiliyor ve içlerinde bulunan kurşun, cıva gibi zararlı maddeler toprağa karışabiliyor. Atıkları çöpe atmak yerine elektronik atık toplama merkezlerine veya derneklere bağışta bulunmayı tercih ederek çöp dağlarının önüne geçebilir, kullanılabilecek durumda olan eşyaları ise yeni sahipleri ile buluşturabiliriz.
Cam ve plastik gibi geri dönüştürülebilir ürünlerden oluşan elektronik atıkların geri dönüşümü ile sadece bir yılda üretilen milyonlarca ton atığın doğaya bırakılması önlenebilir. Bunun yanı sıra, elde edilen tekrar kullanmaya uygun metaller ise üretimde önemli bir ham madde kaynağı olarak kullanılabilir. World Economic Forum raporuna göre dünya genelinde ortalama sadece yüzde 15-20 oranında elektronik atık geri dönüştürülebiliyor ve geri dönüşüm altyapısı yaygınlaşabilirse üretimde ihtiyaç duyulan materyaller geri dönüşümden elde edilebilir ve maden çıkarma ihtiyacında önemli düşüş yaşanabilir.
Çoğunluğu gelişmiş ülkeler tarafından kullanılmış ve geri dönüşüme katılamamış e-atıklar, gelişmekte olan ülkelerin çöp sahalarında birikiyor. Toprağı, havayı ve suyu kirleten dev çöp dağları bölgede yaşayan insanların sağlığını tehdit ediyor. Çevre ve sağlık açısından yarattığı sorunlar dışında özellikle bilgisayar ve telefon gibi elektronik atıklar, iş yerleri ve kurumlar açısından veri güvenliğini tehdit edebilecek şekilde de çöpe atıldığından problem yaratabiliyor.
Atıklarınızı Bırakabileceğiniz Noktalar
Fotoğraf: Sigmund
- Oturduğunuz bölgede belediyeye ait elektronik atık toplama merkezi olup olmadığını araştırabilirsiniz. Taşınamayacak büyüklükteki eşyalar için ise bu merkezlere ulaşarak yardım talep edebilirsiniz. İstanbul’da ikamet ediyorsanız Kadıköy Belediyesi başta olmak üzere, Beşiktaş, Şişli, Maltepe, Beykoz, Çekmeköy gibi birçok belediye e-atıkların geri dönüşümü ile ilgili kampanyalar düzenleyip farkındalığı artırmaya çalışıyor.
- Elektronik atıklarınızı Türk Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) aracılığıyla geri dönüşüme katarak çocukların eğitimini destekleyebilirsiniz. Geri dönüşüm noktaları ile ilgili detaylı bilgi almak için http://tegv.org/nerelerdeyiz/ sitesine bakabilirsiniz.
- Elektronik atıkların yanı sıra pillerin de çöpe atılmaması gerekiyor. İçerisinde bulunan toksik maddelerin ayrıştırılmasıyla geri dönüşüme katılabilen piller için ise okul, PTT şubeleri, büyük mağazalar (CarrefourSA, Migros, Metro, Teknosa, Koçtaş) gibi noktalarda atık pil toplama kutuları bulunuyor. Atık pilleri bu noktalara getirerek geri dönüşüme katkıda bulunabilirsiniz.
