16-17 Haziran tarihlerinde Anadolu Efes’in davetiyle Gelecek Turizmde Programı kapsamında, Muğla ili, Marmaris ilçesi sınırlarında yer alan Bozburun Yarımadası’nın güneybatı ucundaki son yerleşimi konumundaki kırsal bir mahalle olan Taşlıca Köyü’nü ziyaret ettik.
Gelecek Turizmde, Atatürk’ün “Ülkesini en çok seven işini en iyi yapandır.” sözünü doğrulayan, Türkiye’nin çok değerli isimlerinin ve kurumlarının bir araya gelerek büyük bir emekle oluşturduğu, umut dolu bir proje.
16 yıldır yerel kalkınma modelleri oluşturma hedefiyle yoluna devam eden Gelecek Turizmde programı, 2021 yılında yaşanan orman yangınlarının ardından çevresel, sosyal ve ekonomik rehabilitasyon sürecinin sürdürülebilir turizm desteğiyle hızlanması amacıyla odağını Muğla’ya çevirmişti.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Anadolu Efes ortaklığında yürütülen Gelecek Turizmde Programı, Muğla’daki üçüncü sürdürülebilir turizm rotası Taşlıca ile yoluna devam ediyor. Bu sayede binlerce yıllık tarihe tanıklık eden Taşlıca köyü yeniden keşfediliyor.
Büyük şehirlere göç, tarım ve susuzluk sorunlarına bütünsel çözümün üretildiği projede emeği geçen isimler çok değerli. Phoenix Projesi Taşlıca Köyü’ndeki arkeolojik kazının bilimsel başkanı Asil Yaman’ın girişimi ve Gelecek Turizmde ortakları ile ortaya bilim, tarih ve kolektif bilincin ürünü, umut sınırları sonsuz bir proje çıkmış.
540 kayıtlı kişinin yaşadığı Taşlıca’da büyük ve küçükbaş hayvancılığın yanı sıra zeytin, badem, incir ve yerli karakılçık buğdayı üretimine dayalı kuru tarım yapılıyor.
Taşlıca Köyü’nde Asil Yaman’ın bilimsel başkanlığını yaptığı Phoenix Projesi kapsamında gerçekleşen arkeolojik kazılar şu an 540 nüfuslu köyün antik çağlarda 25.000’e yakın nüfusun refah içinde yaşadığı bir bölge olduğunu gösteriyor. Bu da demek oluyor ki bu yöre, eğer doğru ele alınırsa tersine göç ile yerel halk kendi toprağında hem üretir, hem doyar hem de gelişir.
Susuz tarımın da yüzyıllardır bölgenin hakim olduğu bir pratik olduğu göz önüne alınırsa bizim Taşlıca’dan, Taşlıca’nın da biz sorumlu turistlerden alacağı etkileşim sayesinde günümüzün en büyük sorunu olan tarım ve su denkleminin çözümü tüm ülkeye yayılabilir.
Michelin Yıldızlı Şef Maksut Aşkar ve Yerel Aşçıların Güç Birliği
Etkinlikte Michelin yıldızlı Şef Maksut Aşkar, 18 Haziran Dünya Sürdürülebilir Gastronomi Günü kapsamında bizlere tamamen Taşlıca’nın yerel ürünleriyle hazırlanan lezzetler sundu.
Kadınların güçlenmesi, yeni istihdam olanakları yaratılarak yerel kalkınmaya katkı sağlanması ve sorumlu turist anlayışının yaygınlaştırılması için çalışmalar yürütülen proje kapsamında Michelin yıldızlı şef ve bölgenin usta kadın aşçılarının gastronomi alışverişi beni çok etkiledi.
Maksut Aşkar’ın anlatımına göre kendisi yerel aşçılardan birçok ürün bilgisi ve teknik öğrenmiş. Yöreden aldığı ilhamı yemeklere olduğu kadar sunuma da yansıtmıştı.
Bu yöreye özgü olan kadınların balık avına çıkmasına övgü niteliğinde, o gün kadınların avladığı balıklardan oluşturduğu karma balık tabağı aklımda kalan en hoş örneklerden biri.
Proje Paydaşları Neler Söylüyor?
“Taşlıca’nın artık kahverengi turizm tabelası var!”
Anadolu Efes Grup Kurumsal İletişim ve İlişkiler Direktörü (CCAO) Selda Susal Saatçi şu açıklamalarda bulundu:
“Gelecek Turizmde’de ana hedeflerimizden biri, ülkemizin sadece deniz-kum-güneş turizmi açısından değil, doğal, kültürel ve tarihi açıdan da oldukça zengin kaynaklara sahip olduğunu sürdürülebilir turizm uygulamalarıyla gösterebilmek.
Program kapsamında fon desteği sağlamakla kalmıyor, yerelde danışmanlık ve iletişim desteği de veriyoruz. Projelerin uygulandığı beldelerde hayatına dokunduğumuz tüm kadınların girişimcilik yolculuğunu yakından, gururla takip ediyoruz. Taşlıca gibi Türkiye’nin gizli kalmış cevherlerinden birinin potansiyelini ortaya çıkarmamızla, tarihi ve kültürel mirasın işaretçisi kahverengi turizm tabelalarının yerleştirilmesine de vesile olduk. Bu, Gelecek Turizmde kapsamında attığımız adımların ne denli büyük çarpan etkisi yaratabildiğine dair önemli örneklerden biri. Modeller yaratmak, bu modeller aracılığıyla da başka girişimlere ve projelere ilham vererek sosyal etkinin arttığını görmek bize büyük mutluluk veriyor”
“Hedef; Taşlıca Sakinlerinin Turizmde Daha Etkin Rol Almaları”
UNDP Türkiye Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Büyüme Portföyü Temsilcisi Pelin Rodoplu ise turizmi yerel ekonomilerin güçlenmesi için önemli bir sürdürülebilir kalkınma aracı olarak değerlendirdiklerini vurgulayarak şunları söyledi:
“Taşlıca gibi bölgelerde gerçekleştirilen sürdürülebilir turizm faaliyetleri hiç şüphesiz yerel kalkınmaya önemli katkılar sağlıyor. Gelecek Turizmde Programı kapsamında Taşlıca’da yöre halkına yönelik kapasite geliştirme eğitimleri düzenleyeceğiz. Taşlıca sakinlerinin turizmde daha etkin rol almaları için turizm sektörüne yönelik becerilerinin geliştirilmesini ve sürdürülebilir turizm uygulamalarını benimsemelerini hedefliyoruz. Taşlıca; geleneksel tarım terasları, susuz tarım uygulamaları, yöreye özgü tarımsal ürünleriyle de tamamlayıcı bir şekilde turizmi destekliyor. Tüm paydaşlarımız ile ortak çabalarımızın Taşlıca’nın zengin doğal ve kültürel mirasının korunmasına ve gelecek nesillere aktarılmasına katkı sağlayacağına inanıyoruz”
“Kültürün, Doğanın ve Gastronominin Yolculuğuna Odaklanıyoruz”
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım İşletmeler Genel Müdürlüğü Kültür ve Turizm Uzmanı Beril Yamaner de şu açıklamalarda bulundu:
“Bakanlık olarak temel hedefimiz turizm potansiyeli olan alanların değerlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütmek ve böylece turizm faaliyetlerini çeşitlendirmek, ülke geneline ve 12 aya yaymak, turizmden elde edilen geliri artırmak. Bu kapsamda yürüttüğümüz önemli çalışmalardan birisi de güçlü ortaklık yapısıyla 16 yıldır Türkiye’nin farklı bölgelerinde sürdürülebilir turizm girişimlerini desteklediğimiz Gelecek Turizmde. Taşlıca’da yürüttüğümüz projede, kültürün, doğanın ve gastronominin yolculuğuna odaklanarak toplum temelli sürdürülebilir turizme katkı sunmanın gururunu yaşıyoruz. İş birliğimizin daha da güçlenerek devam etmesi, kültürel değerlerin titizlikle korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması için önemli bir fırsattır”
Rakamlarla Gelecek Turizmde
Gelecek Turizmde, bugüne kadar 19 proje ile 200 bin kişinin hayatına dokundu. Yaklaşık 500 kadına doğrudan ya da dolaylı olarak istihdam sağlandı, 600 STK ve 23 üniversite ile iş birliği yapıldı. Program kapsamında desteklenen hibe projeleri ile yerel ürünler, kültürel ve doğal değerler öne çıkarılarak yeni ziyaretçilerin çekilmesi ve yerel geçim kaynaklarının iyileştirilmesi sağlandı. Sürdürülebilir turizm konusundaki yerel girişimlere bugüne kadar yaklaşık 2 milyon ABD doları hibe ve iletişim yatırımı gerçekleştirildi.
