Seyahat; ulaşıma bağlı çoğu zaman mecburi karbon ayak izi ve kişilerin evden uzak olmalarına bağlı tek kullanımlık tüketimleri gibi temel sebeplerden dolayı en can alıcı sürdürülebilirlik konu başlıklarından bir tanesi.
Bu konuda da diğer tüm konularda olduğu gibi devletlerin kararlarını beklemek yerine sektör liderlerinin ve seyahatseverlerin zaman kaybetmeden harekete geçmeleri gerekiyor. İşletmelerin öngörüleri ve planları ile müşterilerinin beklentilerini anlamak için ise kapsamlı anketler, araştırmalar yapmak ve pilot uygulamalarla iki tarafın ritmini dengelemek, izlenebilecek yollar arasında yer alıyor.
İşte tam da bu motivasyonla kurulmuş olan ve yönetim kurulunda olmaktan mutluluk duyduğum TUSDER’in kurucusu Melek Çubuk ile derneğin kuruluş ilkeleri ve 2-3 Aralık tarihlerinde ikincisi gerçekleşecek olan ve katılımın ücretsiz olduğu 2. Sürdürülebilir Turizm Zirvesi’nin detaylarını sizle için konuştuk.
Turizmde Sürdürülebilirlik Derneği TUSDER’i kurma motivasyonunuzu anlatır mısınız?
Her şey 2016 yılında Aydın ili kıyı şeridi için planladığım proje ile başladı.
Organizasyonun çıkış noktası, doğal ve tarihi kaynakları ile zengin olan Aydın’da bu kaynaklara dayalı, çevre dostu ve yerel halkın da katıldığı bir turizm seferberliği başlatmaktı. Rotalar oluşturduğumuz, yerel doğa dernekleri ve yerel yönetimler ile çalıştığımız çok yoğun bir dönemdi.
Çok kapsamlı olan bu projenin büyüklüğü, o dönemde yerel yönetimlerin gözünü biraz korkuttu sanırım; başladık ama devam edemedik. Şimdi geriye dönüp baktığımda bunun bir sürdürülebilir turizm örneği olduğunu söyleyebilirim.
Fotoğraf: Efor Vikhrev
Daha sonraları özel hayatımda uyguladığım tüketim sınırlandırılmalarını şirketime ve yaptığımız organizasyonlara da adapte ettik. Organizasyonlarımızda arkamızda atık bırakmamaya dikkat ettik ve bunu bir firma kültürü haline getirdik. O dönemde Birleşmiş Milletlerin Kalkınma Amaçları ilgimi çekiyordu ve dünyada yapılanları takip ediyordum.
Yıllardır içinde olduğum ve aslında sürdürülebilir olma konusunda pek de hevesli olmayan turizm endüstrisine bunu nasıl anlatabilirim diye düşünmeye başladım.
“Hadi başlayalım!” demem ise pandemi dönemine denk geldi. İşler durdu ama üretmeye devam ettim. İnsan durunca düşünmek ve geliştirmek için çok zamanı oluyor. Ben, kendi adıma bu dönemi en iyi değerlendiren insanlardan birisi olduğumu düşünüyorum.
Öncelikle pandemi öncesinde başlamış olduğum plastik atıklara yönelik projeleri geliştirmeye ve sunmaya devam ettim.
Farklı bir oluşum ile pandemi sırasında çevrim içi olarak Sürdürülebilir Turizm Zirvesi’ni gerçekleştirdik. Bu benim için bir nabız yoklama çalışmasıydı. Çok büyük bir organizasyona girmeden ilgiyi ölçmek istedim. Nihayetinde iki gün süren, yerli ve yabancılardan oluşan yaklaşık 70 kişilik konuşmacısı olan zirve sırasında ve sonrasında aldığım geri dönüşlerden turizmin de sürdürülebilirliğe hazırlanma vaktinin geldiğini anladım.
Sürdürülebilir turizm için sadece zirveler organize etmenin yeterli olmadığını biliyordum. Biraz da eylem insanı olduğum için Türkiye genelinde yereli de içine alan bir sürdürülebilir turizm hareketi başlatmak, buna başlayan kurumlara destek olmak, tüm turizm faaliyetlerini tekrar değerlendirmek ve bu değişimi gerçekleştirmek isteyenlere yol göstermek için konusunda uzman isimlerle bir araya gelerek derneğimizi kurduk. Dürüst olmak gerekirse beni yıllardır bu girişime hazırlayan en önemli faktör turizm camiasının tepkisizliğiydi.
Doğal ve tarihi kaynaklarımızın her türlü tahribatında en son ses turizmciden çıktı hatta bazen ses çıkmadı bile. Doğamız, kültürümüz ve tarihimiz tahrip edilmeden global rakiplerimiz ile yarışabileceğimizin farkındalığını anlatmak istedim. Herkese büyük büyük konuşuyorum gibi geliyor ama benimle aynı fikirde olan ve bunu bilen birçok insan olduğunu da biliyorum. Cesaretimi onlardan alıyorum…
Fotoğraf: Scott Evans
2.Sürdürülebilir Turizm Zirvesi’nde neler olacak?
Türkiye’de ilk Sürdürülebilir Turizm Yüksek Lisans programını hayata geçiren Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü ve sürdürülebilirlik alanında eğitimler de veren BÜYEM ile birlikte bir yola çıktık. Organizasyonumuz fiziksel olarak gerçekleşecek fakat karbon ayak izi nedeniyle seyahat etmeyecek birkaç çevrim içi konuşmacımız da olacak.
Üniversitede olmasına rağmen akademik bir içeriğimiz olmayacak ancak zirve sonunda çıktıları oluşturularak yayınlanacak. Biz, paydaşlarımız ile birlikte oluşturduğumuz içeriğimizde sürdürülebilir turizmi konunun uzmanları ve uygulayıcıları ile konuşacağız. Daha çok yapılmış örnekler üzerinden gideceğiz.
Aslında yol gösteren, nasıl yapılabileceğini anlatan bir zirve olacak. Yerli ve yabancı konuklarımızın da olacağı etkinliğimiz, sürdürülebilir etkinlik kriterleri çerçevesinde gerçekleşecek.
Sürdürülebilirlik zirveleri ve toplantılarına baktığımızda karbon ayak izi, plastik atık, gıda israfı gibi pek çok konunun mantığına çok ters uygulamalar görüyoruz. Bu etkinliğin sürdürülebilirlik ekseninde yapılan örnek uygulamalardan bahseder misiniz?
Maalesef öyle; ne kadar üzücü… Ben çok üzülüyorum. Sürdürülebilirlikten bahsederken sürdürülebilir olamamak.
Biz, verilen bilgi kadar katılımcılarımızın karşılaşacakları içerik ile de sürdürülebilirliği deneyimlemelerini istiyoruz. Sürdürülebilirlik konuşmak için bir araya geliyoruz ve bunu bir gösteriye çevirmenin gereksiz olduğunu düşünüyoruz. Elektrik sarfiyatından yiyecek ve içecek tüketimine, hatta katılımcılarımızın ulaşımlarına kadar israftan kaçınmak istiyoruz.
Etkinliğimizde çay ve kahve dışında ikram olarak herhangi bir yiyecek ve içecek bulunmayacak. Cam ya da plastik şişelerde su da bulundurmayacağız, katılımcılar kendi termoslarını alandaki damacanalardan doldurabilecekler. Herhangi baskılı bir dekor bulundurmayacağız ve dekorlarımızı geri dönüşebilen malzemelerden yapmaya çalışacağız.
Yine şirketimin bir projesi ile plastik atıklardan örnek bir dekor uygulaması yapmayı, bu şekilde plastik ve ambalaj atıklarını değerlendirmiş olmayı planlıyoruz. Sürdürülebilir olup olamayacağımızı da ölçmek istiyoruz. Bu nedenle etkinliğimizin her bir katılımcı da dahil edilerek karbon ayak izini hesaplatacağız ve karbonumuzu nötrleyeceğiz.
Seyahat, sürdürülebilirlik konusunda en katmanlı içeriğe sahip sektörlerden birisi. Bir sıralama yapacak olsak işe nereden başlamak lazım?
Bence işe, insanlardan yani turistlerden başlamak gerekli. Arzın şeklini talep belirler. Önce seyahat edenler iz bırakmamayı öğrenmeli ve satın alım tercihlerinde sürdürülebilir işletme ve destinasyonları seçmeli. Dünya zaten bu yolda ilerliyor ve biz istesek de istemesek de hem geleceğimiz hem de küresel rekabet için uyum sağlamak zorunda kalacağız. Bu nedenle bizim bir projemiz de ülkemize gelen uçaklara sorumlu turist anonsu yaptırmak ve konaklama tesisleri rezervasyonlarına “Sorumlu turist olmayı kabul ediyorum.” maddesi ekletmek.
Konuşmacıları seçerken göz önünde tutulan kriterleri de okuyucularımızla paylaşalım isterseniz…
Öncelikle konunun uzmanlarını ve bu konuda çalışmalar yapmış kişileri seçmeye çalıştık.
Sürdürülebilirliğin ve turizmin tüm paydaşlarının birikimlerini paylaşmalarını istedik. Bu nedenle her iki tarafın da STK’larını konuşmacı olarak dahil ettik. Zirvede; ağırlıklı olarak başlanmış, belli bir noktaya gelmiş ya da bitmiş projelerin anlatılmasını planladığımızdan seçimlerimizde buna da dikkat ettik. Bürokrat, kamu, STK, akademisyen ve iş insanlarından oluşan yerli ve yabancı karma bir konuşmacı listesi oluşturduk.
Zirveye katılım şartları neler?
Zirveye katılım için yapılması gereken tek işlem sürdürülebilir@anima-travel.com adresine aşağıdaki bilgileri göndermek ve bizden kendilerine iletilecek olan katılım tavsiyelerine ellerinden geldiğince uymak olacaktır. Birkaç gün içerisinde göndereceğimiz davetiyelerimizde de aynı bilgileri paylaşacağız.
Etkinliğimizin karbon ayak izini hesaplayacağımız ve nötrleme yapacağımız için bu bilgileri önceden almak kolaylık sağlayacak. Ancak elbette göndermemiş olanlar için aynı bilgileri zirve girişinde de alarak canlı ölçümlerimize dahil edeceğiz. Sadece turizm endüstri paydaşlarını değil tüm endüstri ve kurumları ilgilendiren konuların konuşulacağı zirvemize herkesii sizin aracılığınız ile davet ediyoruz…
İstenen bilgiler:
- İsim – soyisim
- Unvan, kurum, iletişim telefon numarası (duyurular için)
- Etkinliğe katılmak için kullandığı ulaşım ve konaklama detayları
- Araç, km, yakıt cinsi, konaklama varsa tesis cinsi
Katılımcılara Tavsiyelerimiz:
- Karayolu seyahatleri gerçekleştirilirken, özel araçlarıyla ulaşım sağlayan misafirlerin güzergâh üzerindeki diğer katılımcıları da alarak seyahat etmesi
- Katılımcıların ortak taksi seyahatleri gerçekleştirmesi
- Katılımcılar, etkinliğin gerçekleştiği yere bireysel araçlar yerine toplu taşıma kullanarak gelmesi
- Etkinlik boyunca atık oluşturmamaya dikkat edilmesi
- Networking sırasında basılı kartvizit kullanmaması
