İsviçre’nin Cenevre kentinde uygulanma kararı alınan Zero Advertising Initiative (sıfır reklam girişimi) ile kentte yer alan panolarda artık reklam yayınlanmayacak. Belediye meclisinin önayak olduğu hareket, ilk kez 2017 yılında reklam panolarının bir hafta boyunca boş bırakılması ve çocukların panoları gönlünce boyaması ile başlamıştı. Kent genelinde bulunan tüm boş pano ve poster alanları renklendirilirken şarkı sözleriyle süslenerek sokaklar eğlenceli hale getirilmişti. Kent halkı, sıfır reklam girişimi konusunda oldukça memnun ve kararı destekliyor. Alınan karar ile uygulama, 2025 yılından itibaren hayata geçecek.
Belediye meclisinin girişim kabul edilmeden önceki tartışmalarında mecliste yer alan sağ görüşlü grup, reklam yapılmasının engellenmesinin markaları zarara uğratacağını savunsa da sol grup bunun söz konusu olmadığını açıkladı. Bunun sebebi ise billboard kullanımı gibi büyük bütçe gerektiren reklamların zaten küçük işletmeler tarafından kullanılmıyor olması. İsviçre’de dış mekan reklamları sıklıkla otomotiv firmaları, büyük hazır giyim markaları ve zincir süpermarketler tarafından kullanılıyor. Bu markalar halihazırda reklam yapmasa da ayakta kalabilecek markalar. Güncel plana göre şehir içi panolarda yalnızca kültür etkinliklerine ait afişler veya kurum reklamları yer alacak.
Reklamsız Şehirler
Fotoğraf: Marcelo Palinkas, São Paulo Belediye Meclisi
Sıfır reklam girişimlerinin benzer örnekleri Fransa ve İngiltere gibi Avrupa ülkelerinde, ABD’de ise Hawaii, Vermont, Alaska gibi eyaletlerde de var. Hareketi genişletmek için çalışan grupların öncelikli kaygısı aşırı tüketimin önüne geçmek olduğu gibi bir yandan da dijital reklam panolarının harcadığı enerjide tasarruf sağlamak.
‘Reklamsız şehir’ olarak hareketi destekleyen ilk şehir ise Brezilya’nın São Paulo kenti. 12 milyon insanın yaşadığı dünya kentinde 2006 yılından beri hiçbir dış mekan reklamı yapılmıyor. Reklamsız şehir olmanın getirdiği en olumlu özellik, reklamların kaldırıldığı alanlarda şehrin önemli yapıları ve mimari yapısının daha çok ortaya çıkıyor oluşu. Dış mekan reklamlarını genel olarak billboard, dijital ekranlar, otobüsün çevresini saran reklamlar ve duraklarda yer alan posterler oluşturuyor. Yani sokağa çıkıldığı an göz önüne gelebilecek tüm alanlarda karışık reklamlar yerine şehrin doğal yapısı görünür kılınıyor. Benzer şekilde Paris, Tahran ve Madras gibi metropol şehirlerde de kısmi reklam yasağı uygulanıyor.
Reklamlar, çoğu zaman tüketiciyi ihtiyaç dışı alışverişe yönlendirebiliyor. Ancak, yeni bir ürün satın alırken aldığımız her ürünün kendine ait bir karbon ve su ayak izi bulunduğunu unutmamak gerek. Dolayısıyla bu yeni girişim, hızlı ve düşünmeden yapılan tüketimin önüne geçmede yardımcı bir araç olabilir.
Kapak Fotoğrafı: Swiss Info
