Kurumsal teknolojik ürünler ihraç eden ve üreten MaxGrey, Cumhuriyet’in 100. yılı dolayısıyla oldukça anlamlı bir işe imza attı. Ülkemizin 100 yıllık hikayesini “Cumhuriyet, Demokrasi, İlerleme, Liberalizm” başlıkları altında toplayan ve bu başlıklar için özel hatıra banknotlar üreten MaxGrey, koleksiyonerler için eşsiz bir ürün ortaya çıkardı.
MaxGrey Genel Müdürü Poyraz Çini ile firmayı ve hatıra paraların hikayesini konuştuk. Keyifli okumalar….
Merhaba, öncelikle bize MaxGrey’den ve Türkiye’deki faaliyet alanlarından bahseder misiniz?
MaxGrey olarak 27 yılı aşkın süredir kurumsal teknoloji alanında faaliyet yürütüyoruz. Türkiye’de çok farklı sektörlerde ihtiyaç duyulan teknoloji ürünlerinin sağlayıcısı ve ithalatçısı konumundayız. Bugüne kadar birçok özel gün, mekân ve kurum için özel üretimler gerçekleştirdik. Turistik alanlara panoramik dürbün gibi teknolojik ürün yerleştirmeleri yaptık.
Aynı zamanda Türkiye’deki madeni ve kağıt hatıra para sektörünün de önde gelen kurumlarından biriyiz. Şirketimize ait birçok metal hatıra para kalıbımız bulunuyor. Kapadokya, Saint-George, Topkapı Sarayı, Galata Kulesi, Kız Kulesi gibi çok sayıda turistik destinasyon için madeni para üretimi gerçekleştiriyoruz.
Ayrıca uluslararası hatıra banknot piyasasının lider firmalarıyla da yakın iş birliği içinde çalışarak Türkiye’de bu sektördeki temsilciliği üstleniyoruz. Hatıra banknot üreticilerinden Euro Souvenir Banknote ve Memo Souvenir Banknote’un yetkili satıcısı, OneBanknote’un ise Türkiye, Türki Cumhuriyetler ve MENA Bölgesi yetkili distribütörüyüz.
“Değerlerini sınırlı üretim belirler.”
Hatıra para demişken bu sektörü biraz daha yakından tanıyalım. Hatıra paralar neden basılır, tüketici ve koleksiyonerler için nasıl bir anlam taşır, biraz sizden dinleyebilir miyiz?
Hatıra paralar önemli tarihi olayların yıl dönümü, özel günler, ülkelerin tarihlerine imza atmış özel kişiler, kültür-sanat gibi çeşitli temalar için sınırlı sayıda basılan özel koleksiyon paralarıdır. Bu paralar, insanların bazı özel anları ve kişileri anmalarına, kutlamalarına, somutlaşmış anıları biriktirmelerine ve gelecek nesillere aktarmalarına vesile olur.
En önemli özelliği, değerlerinin üzerlerinde yazan miktarla değil, sınırlı üretimleriyle belirlenmesidir. Ne kadar az sayıda üretilmişlerse o kadar değerli olurlar. Bu nedenle aynı zamanda koleksiyonerler için de önemli bir yatırım hobisidir.
“Hatıra paralar globalde çok önemli bir kültür.”
Koleksiyonerlik ülkemizde de var olan bir trend ancak özellikle hatıra para koleksiyonerliğine pek aşina değiliz. Bu konuda global trend nasıl?
Hatıra paralar aslında globalde çok önemli bir sektör ve köklü bir kültür. Özellikle Avrupa tarihi için… Ulus devletlerin oluşum döneminde, bazı önemli olayları anmak, ulus olmanın önemini vurgulamak için hatıra para basımı çok yaygın bir gelenek haline geliyor. Günümüzde ise bu gelenek daha da kapsayıcı temalarla devam ediyor.
Her bölgenin kendine özgü tercihleri var. Avrupalı koleksiyonculardan bahsedecek olursak, onlar son dönemlerde, Brexit gibi siyasi dönüm noktalarını anan banknotlara ilgi duyuyor. Örneğin, AB’nin 2004’teki genişlemesini anmak amacıyla basılan banknotlar koleksiyoncuların gözdesi haline geldi. Bazı nadir edisyonların değeri beş yıl içinde %20-30’a kadar yükseldi.
Avrupa’da hatıra banknot pazarı çok açık bir biçimde yükseliş trendinde olduğunu görüyoruz. 2010’lu yıllarından başından bu yana yılda yaklaşık olarak %15 oranında genişlemiş. Kıtada para koleksiyonerlerinin üye olduğu çok sayıda nümizmatik derneği bulunuyor. Örneğin, Belçika’daki Nümizmatik Koleksiyonerler Kulübü’nün 70 bin üyesi var. Para koleksiyonerlerinin %98’inin hatıra banknotlarını toplayarak koleksiyonlarına dahil ettiğini tahmin ediyoruz. Bu da aslında hatıra banknotların zaman içerisinde ticari bir değere ulaşmasında büyük bir etken.
Amerika pazarının ise Sivil Haklar Hareketi’ni anan banknotların popülerlik kazanmasıyla birlikte kültürel ve tarihi olaylara yöneldiğini gözlemliyoruz. Örneğin, 1976’da 200. yılı için piyasaya sürülen 2 ABD doları banknotu, koleksiyonerlerin yoğun ilgisiyle karşılaşmış.
Asyalı koleksiyoncular ise örneğin, G20 Osaka Zirvesi için basılan Japon banknotları gibi ekonomik başarıları kutlayan notlarla daha çok ilgileniyor.
Tabii genel ölçeğe bakarsak bazı trendleri gözlemleyebiliyoruz. Örneğin spor temasında basılan banknotlar küresel anlamda çok yaygın. Bugün küresel spor hatıra banknot pazarı 26.1 milyar dolarlık bir değere sahip. 2032 yılında bu miktarın 227.2 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
“100. yılı ölümsüzleştirmek istedik.”
Siz de bu konuda Türkiye’deki öncü firmalardan biri olarak aslında ülkemiz için çok değerli bir üretim gerçekleştirdiniz. Cumhuriyet’in 100. yıl kutlamaları kapsamında koleksiyon değeri olan hatıra banknotlar bastınız. Bu fikir nasıl doğdu?
Cumhuriyetimizin 100. yıl dönümüne tanıklık etmek her Türkiye vatandaşı gibi bizim için de büyük bir gurur kaynağı. Bu önemli anı, bugünümüzü kutlayacak ve geçmişimizle duyduğumuz gururu gelecek nesillere aktarmaya vesile olacak bir eserle ölümsüzleştirmek istedik. 100. yıl hatıra banknot koleksiyonunun doğuş hikayesi işte böyle başladı.
Bu bizim için finansal bir karardan daha fazlasıydı; kültürel ve tarihi bir yatırımdı aslında. Hatıra banknotlar, özellikle sınırlı bir serinin parçası oldukları için zaman içerisinde değer kazanır. Avustralya’nın 200. yıl dönümü için 1988’de basılan 10 dolarlık Avustralya banknotu bunun en güzel örneklerinden biri. Bu para şu anda nominal değerinden çok daha yüksek bir değere sahip. Biz de kendi ülkemiz için Cumhuriyetimizin 100. yıl dönümü için zaman içerisinde değeri katlanacak bir ürün tasarladık.
Projede, Hollanda merkezli hatıra banknot üreticisi OneBanknote şirketiyle çalıştık. OneBanknote, Hollanda dışındaki birçok ülke için, tarihsel olaylar ve özel anılar gibi temalarda hatıra banknot üreten bir firma. Kraliçe Elizabeth II’nin 70. hükümdarlık yılı, Kral Charles III’ün tahta çıkışı, bu temalardan bazıları. Banknotların basımı içinse Avrupa’da birçok ülke için yüksek kalitede hatıra banknot üretimi yapan darphanelerden Royal Joh.Enschedé (RJE) ile çalıştık. RJE, 330 yılı aşkın banknot ve pul basım geçmişine sahip saygıdeğer bir kurum. Her iki partnerimizin projedeki varlığı, ürünümüzün değerini ve çekiciliğini artıran unsurlardan.
Hem manevi değer hem de koleksiyon değeri olarak harika bir anı. Yeni yıla yaklaşırken aslında bu yıla özel, en güzel ve anlamlı yeni yıl hediyelerinden biri olabilir, ne dersiniz?
Gerçekten de öyle… Sevdiklerine anlamlı ve kalıcı bir hediye arayışında olanlar için çok uygun bir seçenek. Bu yeni yıl, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına girişimizi de temsil ediyor aslında. Bu açıdan unutulmaz bir hediye olabilir. Bu amaca uygun olarak, koleksiyonumuzda yer alan 1923, 2023, 1453, 1071 gibi özel seri numaralı banknotları, pleksiglas çerçeve içinde satın alma gibi seçeneklerimiz de bulunuyor. Koleksiyonun, büyükten küçüğe herkesi gururlandıracak, ömür boyu saklamak isteyeceği bir hediye olacağını düşünüyoruz.
Koleksiyonda dört ayrı banknot bulunuyor. Banknotların detaylarından biraz bahsedelim. Her biri ne anlatıyor, neyi temsil ediyor?
Belirttiğiniz gibi, her bir banknotun ayrı bir hikayesi var. Her biri, cumhuriyetimizin bir asırlık ömrünün dört farklı dönemini temsil ediyor: “Cumhuriyet”, “Demokrasi”, “Liberalizm” ve “İlerleme”. Her bir banknot, bu dönemlerin ruhunu ve Türkiye’nin dünya sahnesindeki yolculuğunu yansıtıyor.
Bu banknotları elinize aldığınızda, sadece zengin bir tarihi değil, aynı zamanda üstün bir işçiliği de hissediyorsunuz. Çünkü gerçek paralarda bulunan tüm güvenlik özelliklerine ve kaliteye sahipler. Sınırlı sayıda basılan bu banknotların her birinin eşsiz bir seri numarası var örneğin. Bu seri numaraları basım sırasını ifade ediyor. Üzerlerinde, filigran, tifdruk, gravür, gizli UV desenleri ve mor ışıkla aktive olan desenler gibi gerçek kağıt paraların ayırt edici özelliklerini barındırıyorlar.
Koleksiyonun bizim için en heyecan verici kısmı da, her bir banknot için hazırladığımız kısa belgeseller oldu. Her banknotun temsil ettiği döneme ilişkin insan hikayelerini konu alan bu belgeseller, yakın zamanda yayımlanacak ve koleksiyonun ambalajında yer alan kare kod yoluyla izlenebilecek.
“Koleksiyon büyük ilgi gördü.”
Bugüne kadar koleksiyona olan ilgi nasıldı?
Hatıra banknot koleksiyonumuz, piyasaya sürüldüğü andan itibaren büyük bir ilgi gördü. Ürünlerin piyasaya sunulmasından hemen sonra tarih severler ve koleksiyonerlerin radarına girmiş olması bizim için çok kıymetli. Aynı şekilde, ürünün Cumhuriyet’in 100. yılına özel anı biriktirmek isteyenler için de çok yerinde bir seçenek olduğunu gözlemliyoruz. Tüm bu ilgi bizim için çok gurur verici, çünkü ardında milli gururumuzdan ilham alan, üzerinde titizlikle çalışılan bir iş; yoğun bir emek var.
Banknotlar nereden satın alınabiliyor?
Koleksiyon şu anda birçok online pazar yerinde satışta. pttAVM, Trendyol, Amazon Türkiye, Hepsiburada ve N11 sitelerinden, lansmana özel fiyatıyla, 923 TL’ye alınabiliyor. Ayrıca, kurumsal toplu satın alımlar için de kurumsal@maxgrey.com e-posta adresi üzerinden iletişime geçilebilir. Hatıra banknotlarla ilgili detaylı bilgiye ulaşmak isteyenlerse https://100yilhatirapara.com/ veya https://www.instagram.com/hatirabanknot/ adreslerini ziyaret edebilirler.
