Güncelleme Tarihi: 13 Mayıs 2025
Temelde insana, tüm canlılara ve çevremize hizmeti kapsayan belediyecilik kavramının siyasi rantlardan uzak bir gönüllülük işi olması gerekli. Adil, şeffaf ve sorumluluk sahibi bir belediyecilik anlayışı varsa o ilde, o ilçede kuşkusuz daha mutlu oluruz. Hiçbir bahane gözetilmeden, pozitif ayrımcılık yapılmadan, farklılıklara saygı duyarak halka ulaştırılması beklenen belediyecilik hizmetleri içinde bir alan var ki oldukça hassas bir konuya tekabül ediyor: engelliler için belediye hizmetleri.
Fiziksel ya da zihinsel çeşitli engellere sahip özel gereksinimli bireyler için kentin erişilebilirliğini sağlamak, hizmetlerden eşit bir biçimde faydalanmalarına zemin oluşturmak, onların sosyalleşme ve eğitim ihtiyaçlarına destek olmak ve her şeyden öte onların sesine kulak vermek belediyelerden beklenen en önemli görevlerin başında geliyor.
10-16 Mayıs Engelliler Haftası’nda her birimiz unutmayalım ki birer engelli adayıyız. Empatiyi elden bırakmamak ve farkındalığımızı arttırmak adına daha duyarlı olmayı seçmek doğru olan değil mi? Hepimizin kişisel sorumlulukları var ancak içinde yaşadığımız il ve ilçede kamu tarafından özel gereksinimli bireyler için nelerin yapıldığı, takip etmemiz gereken bir konu.
Engelsiz yaşam adına özel gereksinimli vatandaşların hayatlarını kolaylaştıracak uygulamalar ve projeler hayata geçiren kimi belediyeler, hizmetleriyle gerçekten takdiri hak ediyorlar ve sosyal yaşamdaki diğer paydaşlara, biz vatandaşlara örnek oluyorlar. Dolayısıyla bu konuda yaptıkları çalışmalar ile Türkiye’de öne çıkan birkaç belediye ve projelerini bu yazıda ele aldık.
İstanbul Beşiktaş Belediyesi | Dost Eller Taksi
Tekerlekli sandalye kullanması gereken engelli bireyler için özel olarak tasarlanan Dost Eller Taksi hizmeti, Beşiktaş Belediyesi’nin sunmuş olduğu faydalı bir uygulama. Vatandaşların sağlık hizmetleri, kültür ve sanat etkinliklerine daha kolay ulaşımını sağlamayı amaçlayan bu hizmet için bu ilçede ikamet etmek koşulu ile 444 44 55 numaralı Çağrı Merkezi’nin aranıp randevu alınması gerekiyor. Dost Eller Taksi, hafta içi 08.00-00.00 saatleri arasında hizmet veriyor.
İstanbul Kadıköy Belediyesi | Engelsiz Taksi
Kadıköy Belediyesi’nin Engelsiz Taksi hizmeti, ulaşımdaki engelleri kaldırabilmek amacıyla 2004 yılından itibaren devam ediyor. Tekerlekli sandalye kullanıcıları için ücretsiz hizmet veren bu taksiler, ergonomik özellikleri ile de rahat ve güvenli bir ulaşım imkanı sunuyor. Sistem randevu ile çalışıyor. Gerektiği durumlarda 444 00 81 numaralı Çağrı Merkezi’nden randevu alınabilir.
İstanbul Kadıköy Belediyesi | Evde Kal, Kitaplara Ses Ver
Görme engelli bireylerin tek başlarına kitaplara ve çeşitli kaynaklara kolayca ulaşabilmelerine olanak tanıyan çalışmaları ile öne çıkan Kadıköy Belediyesi Sesli Kütüphanesi, 2010 yılında hizmete girdi. Bu uygulamada gönüllü vatandaşların katkısı da çok büyük. Projede gönüllülerin katılımı ile kütüphanede mevcut olan okuma kabinlerinde kitaplar seslendiriliyor. Diksiyonuna güvenenler ve doğru bir artikülasyona sahip olduğunu düşünenler bu çalışma için kütüphaneye başvurabilir, görme engelliler için sadece evlerinde kalarak ve seslendirme yaparak anlamlı bir adım atabilirler. Bu projeye destek vermek ve sürecin içinde olmak isterseniz buradaki link vasıtasıyla detayları okuyabilirsiniz.
İstanbul Maltepe Belediyesi | Engelli Araç Hizmeti
İstanbul’da Maltepe Belediyesi engelli vatandaşlar için nakil hizmeti veren belediyeler arasında yer alıyor. Maltepe İlçesinde yaşayan ve yatağa bağımlı olmayan ama hareket kısıtlılığı veya kronik rahatsızlığı bulunan kişilere bu hizmet sunuluyor. Evde Sağlık, Nakil Ambulans ve Engelli Araç Hizmeti kapsamında özel bir ekip çalışıyor.
İzmir Belediyesi | Engelli Hizmet Merkezleri
İzmir Büyükşehir Belediyesi engelliler için belediye hizmetleri kapsamında şu başlıklarda hizmetler sunuyor:
- Eğitim ve danışmanlık için engelli hizmet merkezleri
- Ebeveyn bilgi ve eğitim merkezleri
- Farkındalık merkezleri
- Tekerlekli sandalye bakım onarım istasyonu
- Destekli istihdam ofisi
- Engelsiz ulaşım hizmeti
- İzmir Dokunulabilir Engelsiz Modern Sanatlar Müzesi
Muğla Büyükşehir Belediyesi | Engelsiz Plajlar
Engelliler için belediye hizmetleri arasında sosyal alanlar da önem arz ediyor özellikle Muğla ili için elzem bir proje olan engelsiz plajların günden güne artması çok sevindirici. Engelli bireyler için tasarlanan plajlarda engeli olan kimseler için ergonomik bir düzen sunan özel soyunma kabinleri, özel şezlonglar ve yürüyüş platformları düzenlenmiş durumda. Ek olarak gerektiğinde engelli vatandaşlar sahillere belediye ekipleri tarafından nakil araçları ile ulaştırılıyor.
Muğla’nın engelsiz plaj listesi şöyle:
- Kumbahçe Halk Plajı
- Gümbet Halk Plajı
- Bitez Halk Plajı
- Ortakent Yahşi Halk Plajı
- Turgutreis Halk Plajı
- Gündoğan Halk Plajı
- Türkbükü Halk Plajı
- Palamutbükü Halk Plajı
- Taşlık Halk Plajı
- Hastanealtı Halk Plajı
- Orcey Otel Önü Halk Plajı
- Karaincir Halk Plajı
- Akyaka Halk Plajı
- Ekincik Halk Plajı
- Sarıgerme Halk Plajı
- Kille Halk Plajı
- Sarsala Halk Plajı
- Ören Halk Plajı
- Güllük Halk Plajı
- Boğaziçi Halk Plajı
- Akmaz Halk Plajı
- İnlice Halk Plajı
- Büyüksamanlık Halk Plajı
Antalya Büyükşehir Belediyesi | Engelsiz Kafe Sosyal Tesisi
Antalya Büyükşehir Belediyesi, özel eğitim gerektiren özel gereksinimli bireylerin ve bedensel engelli vatandaşların hem sosyal hayata katılımını hem de istihdamını sağlayacak Engelsiz Kafe Sosyal Tesisini hizmete açtı.
Ayrıca Büyükşehir Belediyesi Rehabilitasyon ve Özel Eğitim Okulu El Sanatları Uygulama ve Satış Merkezini de bölge halkı ile buluşturan belediye, bu projesi ile sosyalleşmenin sağladığı psikolojik faydaların yanında engelli bireylerin ürettikleri hediyelik eşyaların satılmasına imkan tanıyarak gelir elde etmelerini sağlıyor. Engelliler için kurulan rehabilitasyon merkezi aracılığı ile eğitim alanlar, uygulama atölyesinde üretimlerini tamamlayabiliyorken, satış merkezinde de ürünlerini satabiliyorlar.
Ankara Büyükşehir Belediyesi | Görme Engelliler Eğitim ve Teknoloji Merkezi
Artık dijital bir çağın içindeyiz. Bu anlamda fırsat eşitsizliğini bertaraf etmek için iyi bir örnek olan Ankara Büyükşehir Belediyesi Görme Engelliler Eğitim ve Teknoloji Merkezi, görme engelli bireylerin bilişim teknolojisinden faydalanmalarına olanak tanıyor.
3 Aralık 2004 yılında açılan merkez, haftanın yedi günü sabah 09.00-17.00 saatleri arasında üyelik sistemi yoluyla ücretsiz hizmet veriyor. Üyeler, kendi durumlarına özel programların (jaws) yüklendiği bilgisayarlar aracılığı ile araştırma yapabiliyor, ödev hazırlayabiliyor, internet kullanabiliyor ve sözel dokümanları braille olarak edinebiliyor. Merkeze üye olmak isteyenlerin ilk olarak sahip olmaları gereken doküman ise engelli raporları.
Ankara Büyükşehir Belediyesi | Tekerlekli Sandalye Bakım Onarım Atölyesi
Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından 8 Temmuz 2020 yılında hizmete açılan Tekerlekli Sandalye Bakım Onarım Atölyesi, akülü tekerlekli sandalye ve tekerlekli sandalye kullanan engelli bireylere yardımcı oluyor. Garantisi bitmiş sandalyelerin akü bakımı, teker bakımı, yağ kontrolü, kömür bakımı, fren ve kumanda bakımı, kart temizliği, motor beyin temizliği, gövde temizliği ve kaporta düzeltilmesi gibi bakım ve onarım işlemlerini yapan atölye ekipleri, atölyeye gelemeyecek durumda olan engelli vatandaşlara da kendi adreslerinde bu teknik hizmeti veriyor. Tüm hizmetler, vatandaşlara ücretsiz olarak ulaştırılıyor.
