Nasıl bir şehirde yaşamak isterdiniz? Tabii ki kişisel tercihler ve alışkanlıklara bağlı olarak bu sorunun cevabı farklılaşabilir ancak sanıyoruz ki pek çok yanıtın ortak noktasında doğal güzelliklerin şehrin tam da içerisinde olduğu bir yaşam alanı fikri ortaya çıkacaktır. Peki, doğayla dost veya yeşil şehir kavramı, yalnızca parkların, bahçelerin, yemyeşil ağaçların erişilebilir olduğu kentleri mi ifade ediyor? Bir bölgeyi yeşil ya da çevre dostu şehir olarak adlandırmak için hangi kriterlere ihtiyacımız var? Gelin, hem bu soruların cevaplarına göz atalım hem de dünyanın en yeşil şehirleri nerelermiş, birlikte bakalım…
Yeşil Şehir Ne Demek? Çevre Dostu Şehir Olmak İçin Neler Gerekli?
Yeşil şehir, çevre dostu şehir ya da sürdürülebilir kent… Tüm bu farklı isimlendirmeler, aslında aynı kavramı işaret ediyor. Bir şehrin yeşil olarak değerlendirilebilmesi için bazı önemli kriterler göz önünde bulunduruluyor…
- Düşük Karbon Salımı: Çevre ile ilgili neredeyse her konuda olduğu gibi yeşil şehirlerin en önemli özellikleri arasında da karbon salımı öne çıkıyor. İklim değişikliğinin de en önemli nedenlerinin başında gelen birey bazında yüksek karbon salımlarının çeşitli yöntemlerle önüne geçen kentler, yeşil şehir olarak değerlendiriliyor.
- Sürdürülebilir Mimari: Sürdürülebilir Yaşam by Garanti BBVA kategorimizde geçtiğimiz ay ele aldığımız sürdürülebilir mimari konusu da bir bölgeyi çevre dostu şehir olarak değerlendirmenin ön koşulları arasında. Kentlerdeki mimari planın sürdürülebilirlik gözetilerek hazırlanması, bölgedeki yaşam pratiklerini çok daha çevre dostu bir hale getirebiliyor.
- Enerji ve Su Tüketimi: Çevre dostu şehirler, özellikle gezegenimizdeki en önemli kaynaklar arasında yer alan enerji ve su tüketimi konusunda verimli yöntemlerin tercih edildiği bölgeler olarak öne çıkıyor. Su israfı konusunda önlem alan, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelen bölgeler, yeşil şehir olarak adlandırılıyor.
- Yeşil Alanlar: Tabii ki yeşil şehirler ile ilgili ilk akla gelen kavram olan yeşil alanların dağılımı da son derece önemli. Şehirde yaşamını sürdüren birey başına düşen yeşil alan miktarı, kentteki ağaçlandırma çalışmalarının yeterliliği, park ve benzeri bölgelerin yoğunluğu da çevre dostu şehir tanımının önemli kriterleri arasında.
- Sürdürülebilir Ulaşım: Şehir içi ulaşım faaliyetleri, gezegenimizdeki karbon salımının önemli bir yüzdesini oluşturuyor. Buna bağlı olarak çevre dostu şehirlerde sürdürülebilir ulaşım yöntemlerinin tercih edilmesi ve karbon salımı konusunda çok daha düşük sonuçlar doğuran bisiklet, metro ya da yaya ulaşımı gibi yöntemlere imkan tanınması da önem taşıyor.
Dünyadaki Çevre Dostu Şehirler
Çevre dostu şehirler arasında yer alabilmek için hangi kriterleri yerine getirmek gerektiğine hızlıca göz attık. Şimdi sıra geldi; “Dünyanın en yeşil şehirleri hangileri?” sorusunun cevaplarını öğrenmeye…
Kopenhag | Danimarka
Dünyadaki çevre dostu kentler listelenirken her daim kendisine en üst sıralarda yer bulan bir bölgeyle listemize başlıyoruz: Kopenhag! Danimarka’nın başkenti, pek çok farklı araştırmada yıllar boyunca Avrupa’nın en yeşil şehri olarak seçildi.
Kopenhag’ın doğayla uyumlu bir şehir yaşamı imkanı sunmasının altında yatan sebepler ise aslında basit… Şehirde kullanılan elektriği neredeyse yarısı, bir temiz enerji türü olan rüzgar enerjisinden elde ediliyor. Kopenhag, aynı zamanda rüzgar enerjisi kullanım oranında da dünyada lider konumda.
Sürdürülebilir ulaşım konusunda da çok önemli çalışmalara imza atan Kopenhag’da, şehrin neredeyse tamamı bisiklet ulaşımına uygun şekilde dizayn edilmiş. Bu sayede ulaşım kaynaklı karbon salımlarının da büyük oranda önüne geçiliyor.
Kopenhag Yerel Yönetimi, geçtiğimiz yıllarda 2025 yılı itibarıyla şehri karbon nötr hale getirmeyi hedeflediklerini de dile getirmişti. Ancak ne yazık ki son gelişmeler, şehrin bu hedefe en azından 2025 yılında ulaşamayacağını ortaya koyuyor. Her şeye rağmen hem dünyanın hem de Avrupa’nın en yeşil şehirleri arasında ilk sıralarda Kopenhag’ın yer aldığı bir gerçek…
Curitiba | Brezilya
En çevreci şehirler listemizde şimdi dünyanın bambaşka bir coğrafyasına uzanıyor ve Güney Amerika’ya yolculuk ediyoruz. Brezilya’nın en yeşil şehri olarak adlandırılan, hatta ülkenin geçmişte doğal kaynaklarla olan etkileşimindeki negatif itibarını neredeyse tek başına ortadan kaldırmayı başaran bir şehir var sırada: Coritiba!
Brezilya’nın bu şirin kenti, sürdürülebilirlik çalışmalarını 50 yıldan fazladır devam ettiriyor. Birey başına düşen yeşil alan konusunda en başarılı kentlerden biri olan Coritiba, sürdürülebilir ulaşım konusunda da örnek gösterilebilecek bölgelerden bir tanesi. Şehirde, aynı zamanda çok kapsamlı bir geri dönüşüm programı da yürütülüyor.
Stockholm | İsveç
Özellikle Avrupa’nın kuzey ülkelerinde yer alan şehirlerin birçoğu, çevre dostu uygulamalar konusunda dünya liderleri arasında. İsveç’in başkenti Stockholm da bunlardan bir tanesi…
Şehir içi ulaşım konusunda yüzde 70’e yakın bir oranda bisiklet ve yaya ulaşımının tercih edildiği Stockholm’da ağır sanayi endüstrisinde faaliyet gösteren işletmeler yer almıyor. Bu sayede şehirdeki karbon salımlarını pek çok dünya şehrine oranla çok daha düşük tutmak mümkün hale geliyor.
Enerji tüketimin yarısından fazlasını yenilenebilir enerji kaynaklarından elde eden şehir, birey başına düşen yeşil alan konusunda da oldukça başarılı bir oran tutturmuş durumda. Stockholm sakinleri, neredeyse her köşe başında kolayca erişebilecekleri bir parka sahipler…
Viyana | Avusturya
Kuzey Avrupa’dan birazcık aşağıya doğru iniyor ve hem tarihi hem de turistik önemiyle Orta Avrupa’nın en önemli şehirlerinden birine uzanıyoruz. Avusturya’nın başkenti Viyana, pek çok araştırmaya göre dünyanın en yeşil şehirleri arasında üst sıralarda yer alıyor.
Neredeyse yarısı yeşil alanlardan oluşan ve bu alanda Avrupa’nın lideri konumunda bulunan Viyana’da, oldukça gelişmiş bir sürdürülebilir ulaşım sistemi var. Bisiklet paylaşımı konusunda yaklaşık 20 bin bisikletlik bir ağa sahip olan kent, şehir içi ulaşım kaynaklı karbon salımlarını büyük oranda düşürmeyi başarmış.
Avusturya’nın başkenti, aynı zamanda geri dönüşüm konusunda da son derece iddialı. Şehirde konut bazlı geri dönüşüm uygulamaları, %96’lara varan seviyelerde seyrediyor. Aynı zamanda Viyana’da plastik poşet kullanımının 2020 yılından beri yasak olduğunu da hatırlatalım…
San Francisco | Amerika Birleşik Devletleri
Listemizin son sırasında ise Amerika Birleşik Devletleri’nden bir şehir var… San Francisco, pek çok araştırmaya göre Amerika’nın en yeşil şehri olarak tanımlanıyor.
Özellikle temiz enerji türlerinden biri olan güneş enerjisi kullanımında oldukça gelişmiş bir yapıya sahip olan San Francisco’da sürdürülebilirlik çalışmaları, yerel yönetimler ve şehir sakinlerinin iş birliğinde kolektif bir şekilde yürütülüyor. Bireysel araç kullanımı yerine çoğunlukla toplu taşıma ya da bisiklet ulaşımının tercih edildiği şehir, geri dönüşüm alanında da oldukça kapsamlı çalışmalara sahip. Tüm bunların yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri’nde faaliyet gösteren pek çok yeşil girişimin merkezi de San Francisco şehrinde yer alıyor.
