Bu senenin en ilgi çekici organizasyonlarından biri hiç şüphesiz Dünya Kupası. Dünyanın en çok izlenen organizasyonlarından biri olmasının yanı sıra düzenlenme tarihi de alışılmışın dışında. Kupa ile ilgili tüm tartışmalar sürerken FIFA tarafından yapılan bir açıklama bu tartışmalara bir yenisini daha ekledi: “Dünya Kupası karbon nötr olacak.”
Dünyanın dört bir yanından yüzbinlerce insanın canlı izleyeceği turnuva nasıl gerçekleşecek? Dünya Kupası karbon nötr olabilir mi? Vaatler, iddialar ve diğer her şeye biraz daha yakından bakalım…
FIFA’nın Karbon Nötr Vaadi Nedir?
Son yıllarda yaşamın her alanında çok daha görünür önemli hale gelen sürdürülebilirlik hareketleri, FIFA’yı da etkisi altına aldı. 2022 Dünya Kupası’nın sürdürülebilir bir şekilde düzenlemesini hedefleyen FIFA, bu organizasyon için yapılacak düzenlemeler ile ilgili bir eylem planı ortaya koydu. Duyurulan bu vaatler çerçevesinde de organizasyonun karbon nötr olacağını belirtti. Dilerseniz ilk olarak FIFA’nın açıklamasına ve ortaya konan vaatlere bakalım.
- Kompakt Organizasyon: FIFA, Katar Dünya Kupası’nın bugüne kadar yapılan en kompakt organizasyon olacağını belirtiyor. Karşılaşmaların gerçekleşeceği 8 stadyum aynı bölgede yer alıyor. İki stadyum arasındaki en uzak mesafenin 75 km olacağını belirten FIFA, taraftarların tek konaklama yerinde kalarak tüm turnuvayı takip edebileceğini belirtiyor.
- Yurt İçi Uçuşlar Yok: Stadyumlar ve konaklama yerlerinin aynı bölgede yer alması, turnuva boyunca taraftarların uçak kullanımını sıfırlıyor. Bu sayede diğer Dünya Kupası organizasyonlarına kıyasla karbon emisyonu üretme oranı azalıyor.
- Doğa Dostu Ulaşım: Katar’da yer alan metro ağı ve elektrikli araçlar, ulaşımın doğa dostu olmasını sağlıyor. Bu sayede taraftarlar kaldıkları otellerden stadyumlara giderken çevre dostu yöntemleri tercih edecek ve karbon salımı azaltılacak.
- Sürdürülebilir İş Birlikleri: Katar için organizasyonu düzenleyen Teslim ve Miras Üst Komitesi, sürdürülebilirlik çalışmalarını iş ortakları alanına da taşımayı hedefledi. Sponsorlardan tedarikçilere kadar tüm iş birlikleri için sürdürülebilirlik çalışmaları yürüten kuruluşların öncelenmesi amaçlandı.
- Yeşil Konaklama: Açıklanan plan dahilinde Katar Yeşil Bina Konseyi öncülüğünde tüm otellerin sürdürülebilirlik çalışmalarına önem vermesi ve bu konuda teşvik edilmesi amaçlandı.
- Yeşillendirme Çalışmaları: Dünya Kupası boyunca ortaya çıkacak karbon emisyonunu sıfırlamak için turnuva sonrası yeşillendirme ve ağaçlandırma çalışmaları yapılmasına karar verildi.
- Stadyumlarda Geri Dönüşüm: Turnuva için inşa edilen stadyumlarda ortaya çıkan atıkların geri dönüştürülmesi ve yeniden kullanılması planlandı.
- Temiz Enerji: Karbon emisyonunu azaltmak için Al Kharsa’ah Güneş Enerjisi Santrali’nden elde edilecek enerjinin kullanılması planlandı.
Kaynak: Visitqatar
‘Karbon Nötr Dünya Kupası’ Ne Kadar Gerçekçi?
FIFA, yaptığı açıklama ile 2022 Katar Dünya Kupası’nda 3,6 milyon ton karbondioksit üretileceğini iddia etti. Turnuva öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılacak çalışmalar ile de ortaya çıkan karbondioksit miktarının sıfırlanacağını öne sürdü. Fakat çevreciler aynı görüşte değil.
Birçok kuruluş ve otorite, FIFA’nın açıklamalarının ve iddialarının yeşil aklama (Greenwashing) olduğunu savunuyor. Bağımsız bir kuruluş olan Carbon Market Watch’un yayınladığı rapora göre FIFA’nın karbon salımı ile ilgili yaptığı hesaplar yanlış.
Organizasyondan önce Doha’da tek bir stadyumun olması ve diğerlerinin inşa edilmesi, bu stadyumların yıllar boyunca aktif olarak kullanılmayacak olması ve turnuva sonrası bakım, onarım gibi işlemlerin ortaya çıkaracağı karbon emisyonlarının da hesaba katılması gerekiyor. Ayrıca raporda, önerilen eylem planlarının bütünlükten yoksun olduğu da belirtiliyor.
FIFA’nın planına göre kullanılan çimler, karbon emisyonlarını emerek atmosfere salınmasını engelleyecek. Fakat Carbon Market Watch, bu iddianın gerçekçi olmadığını, savunmasız ve yapay bir yeşil alanın bu şekilde etki sağlayamayacağını ifade ediyor.
Lancaster Üniversitesinden karbon ayak izi araştırmacısı Mike Berners-Lee ise FIFA’nın 3,6 milyon ton karbondioksit salımı hesabının gerçek rakamın çok altında olduğunu belirtiyor. Yaptığı incelemeler neticesinde Dünya Kupası’nın karbon salımının iddia edilenden 3 kat daha fazla olacağını söyleyen Mike Berners-Lee, seçilen yöntemlerin de atmosferden karbon temizlemeyeceğini ve karbon nötr ifadesinin şaibeli olduğunu dile getiriyor. Ayrıca Lee, FIFA’yı uçak yolculuklarını tek yönlü olarak hesaplaması dolayısıyla bilerek ve isteyerek yanıltıcı bilgi yaydığı konusunda eleştiriyor.
Manchester Üniversitesinden iklim uzmanı Prof. Kevin Anderson ise turnuvanın bir insani maliyeti olacağına ve bunun etkilerinin önümüzdeki yıllarda tüm dünyada hissedileceğine dikkat çekiyor.
Karbon nötr bir Dünya Kupası fikir olarak çok güzel olsa da ne yazık ki şu anki şartlarda pek olası değil. Tüm bu yeşil aklama çalışmaları ve çevrecilerin itirazları, umuyoruz yakın gelecekte gerçekten doğaya zarar vermeyen organizasyonların gerçekleştirilmesine önayak olur.
Kapak fotoğrafı: Rhett Lewis
