Sürdürülebilir yaşam ile ilgili kavramlardan sıkça söz ediyoruz… Bu kavramların bazıları gezegenimizin kaynaklarının çok daha verimli bir şekilde kullanılmasına odaklanıyor, bazılarıysa davranışlarımızın ortaya çıkardığı karbon ayak izini azaltmayı hedefliyor. Tüm bu çevre dostu davranışların bir potada eritildiği yaşam biçimlerinden biri ise minimalizm… Çeşitli sanat dallarında ve mimaride de kendisine yer bulan bu akım, pek çok kişi tarafından bir yaşam felsefesi olarak da tercih ediliyor. Peki, minimalist yaşam nasıl olur? Tam olarak bugün karar versek minimalist yaşama nasıl geçebiliriz?
Hem zihinsel ve fiziksel sağlığınıza hem de gezegenimizin geleceğine fayda sağlayacak bir hayat tarzı olan minimalist yaşama geçişte işinize yarayabilecek ipuçlarını derledik…
Minimalizm Hakkında Bilgi Edinmek
Minimalist yaşama geçiş yapmadan önce minimalizm kavramını daha yakından tanımakta fayda var. Temelde; özneleri, gereksiz detaylardan arındırarak öze indirgemek anlamına gelen minimalizm terimi, çeşitli alanlardaki kullanımlarında farklı anlamlara gelebiliyor. Ancak müzikten mimariye, resimden tasarıma neredeyse her konuda minimalizm, sadeliği temsil ediyor. Bu kavramın mottolarından biri olarak kabul edilen “Less is more” (Az, çoktur) cümlesi, aslında her şeyin özeti gibi…
Özellikle İkinci Dünya Savaşı’nın ardından sanatta fazlasıyla kendisine yer bulan minimalizm akımı, 20. yüzyılın sonlarından itibaren bir yaşam biçimi olarak da kabul edilmeye başlandı. Modern yaşamın, bireyleri sürekli tüketmeye teşvik eden dinamiklerinin aksine bir yaklaşımı savunan minimalist yaşam, aslında bir anlamda sürdürülebilir yaşama açılan pencere gibi…
Sahip Olduklarınızı Gözden Geçirmek
Minimalist yaşamın en temel unsurlarından bir tanesi, halihazırda sahip olduğumuz şeylerin değerini bilmek ve yaşamımızı buna göre şekillendirmek. Gereksiz tüketimin önüne geçmek için öncelikle daha önce tükettiklerimizi gözden geçirmemiz gerekiyor.
Ev eşyalarından kıyafetlere, elektronik cihazlardan aksesuarlara kadar sahip olduğumuz pek çok ürün, zamanla ilk satın aldığımız andaki cazibesini kaybedip gözümüze değersizmiş gibi gelebiliyor. Bunun önüne geçmek ve halihazırda sahip olduklarımızın bize hangi işlevleri sağladığını daha net görebilmek için ilk olarak bir liste çıkarmakla işe başlayabiliriz. Örneğin, şu anda sahip olduğunuz ve yaşamınızı kolaylaştıran ya da kolaylaştırması muhtemel şeyleri listelemek harika bir fikir olabilir. Bu listeyi hazırlarken evinizin unutulmuş çekmecelerine, gardırobunuzun pek ilgi görmeyen köşelerine göz atmayı unutmayın.
Kademeli Bir Geçiş
Kabul etmek gerekir ki pek çoğumuz, 21. yüzyılın alışkanlıkları sayesinde tamamen tüketime odaklı bir yaşam biçimi sürdürüyoruz. Üstüne üstlük bu alışkanlıklarımız çok da yeni sayılmaz. Minimalist yaşama geçiş için karar verdiğimizde çok keskin bir dönüşü hedeflersek kısa süren ve çabuk vazgeçtiğimiz bir macerayla karşı karşıya kalabiliriz. Bu nedenle kademeli bir geçişe odaklanmak çok daha sağlıklı bir adım olarak değerlendirilebilir.
Yaşamınızın pek çok alanında minimalizmi hayat felsefesi edinmeniz mümkün. Örneğin ilk olarak dijital varlığınızı minimize etmekle, kullanmadığınız sosyal hesapları kapatmakla işe başlayabilirsiniz. Bir süre sonra kendinizi iyi hissederseniz kullanmadığınız dijital platformlara veda edebilirsiniz.
Kademeli geçişinizin bir sonraki adımı ise bu dijital varlıklara erişmenizi sağlayan cihazlarla devam edebilir. Örneğin tablet, akıllı telefon ve bilgisayar üçlüsünden daha az kullandığınızı ihtiyacı olan birine vermeyi düşünebilirsiniz. Aşama aşama ilerleyen bu süreç, minimalist yaşama geçişinizi hem kolaylaştıracak hem de size tanıdığı ekstra zamanla süreci içselleştirmenizi sağlayacaktır.
Deneyimlere Odaklanmak
Bundan milyonlarca yıl önce yaşayan atalarımız, pek çok içgüdüye sahipti… Avlanma, beslenme, barınma, soyunu devam ettirme ve çok daha fazlası… Ancak bunların arasında kesinlikle sayamayacağımız bir içgüdü, bugünkü yaşamımızın neredeyse temelini oluşturuyor: Satın alma içgüdüsü!
Satın alma isteğinizle başa çıkmak yerine bunu özellikle zihinsel sağlığınıza çok daha fayda sağlayacak bir şekle çevirmeye ne dersiniz? Örneğin yepyeni bir akıllı telefon almak yerine yepyeni bir doğa tatili planlamak, neredeyse aynı maliyetlere gelebilir. Akıllı telefonun ömrü, en iyi ihtimalle 3-5 seneyi bulacakken keyifli bir tatilde biriktireceğiniz anılar ve sahip olacağınız deneyimler sizinle bir ömür boyu yürümeye devam edecektir.
Az Ama Öz Satın Almak
Kabul etmeliyiz ki her şeye rağmen bazen gerçekten satın almak gerekebilir. İşte tam da bu noktada az ama öz tüketmenin, gerçekten uzun ömürlü ürünler ve eşyalara yönelmenin önemine dikkat çekmek istiyoruz.
Satın aldığınız şeyin, uzun vadede yepyeni ihtiyaçlar doğurmayacağından emin olmak ilk adım olmalı. Bu sayede sahip olduğunuz her bir ‘şey’, gerçekten ihtiyacınız olan şeylerden oluşacak ve onlarla bağlarınız daha da kuvvetlenecek. Bu yaklaşım, aynı zamanda sahip olduğunuz eşyaların değerini çok daha iyi bilmenizi ve uzun vadede onlara çok daha iyi bakmanızı da sağlayabilir.
Dijital Minimalizm
Minimalist yaşama geçiş için kademeli hareket etmenin öneminden bahsederken verdiğimiz örneklerin biraz daha derinine inmeye ne dersiniz? Bugünkü yaşamımız, adeta fiziki ve dijital olarak ikiye ayrılır hale gelmiş durumda. İş hayatımızda da gündelik yaşamımızda da zamanımızın çoğunu elektronik cihazlarda ve dijital ortamlarda geçiriyoruz. Bunların bir kısmı tabii ki zorunluluk. Ancak kesinlikle hepsi değil…
Rakamlar bazen çok şeyi anlatır… Telefonunuzla ne kadar fazla zaman geçirdiğinizi çok daha net görmek istiyorsanız pek çok modelde yer alan uygulama kullanım sürelerine bir göz atmayı düşünebilirsiniz. Belki dijital dünyadaki varlığınızı somutlaştırmak, durumun olası vahametini anlamanıza yardımcı olabilir. Süreç sonunda eğer “daha az dijital hayat, daha çok reel yaşam” yönünde karar verirseniz sınırlarınızı çizmeye başlayabilirsiniz. Örneğin; mesai saatlerinizin dışında mail bildirimlerinizi kapatabilir, iş yaşamınız müsaade ettiği sürece iş telefonunuzu kapalı tutabilirsiniz.
Yalnızca akıllı telefondan uzaklaşmak tabii ki yeterli değil. Günümüzde neredeyse herkesin boş vakit eğlencesi olarak tercih ettiği diziler ve filmlere biraz ara vermek, dijital yaşamdan uzaklaşmak için iyi bir fikir olabilir. Yine ilk etapta kendinize aylık periyotlarla dizi ve film sınırı belirleyebilir ve buna göre hareket edebilirsiniz.
Sosyal medya uygulamalarının pek çoğu, sizi mümkün olan en uzun süre boyunca çevrim içi tutmaya odaklı algoritmalara sahip. Bunlarla baş etmekse kimi zaman gerçekten çok zor bir hal alabiliyor. Bu nedenle ilk etapta yalnızca bir sosyal medya uygulamasını seçip diğerlerindeki hesabınızı kapatabilir, bir süre sonra dilerseniz tüm sosyal medya hesaplarınızı tamamen silebilirsiniz.
İhtiyaçlarınızı Listelemek ve Eleme Yapmak
Market alışverişleri dolayısıyla ihtiyaç listelerine hepimiz aşinayız. Muhtemelen haftada birkaç kez bu listeleri yapıyor ve listelerdeki tüm kalemleri, liste yapmanın da verdiği vicdani rahatlıkla çabucak satın alıyoruz. Ancak minimalist yaşama geçiş için biraz daha fazlasına odaklanmak gerekli…
Öncelikle listeleme yöntemini zihninizin kağıda dökülmesi olarak da değerlendirebilirsiniz. Bu sayede yalnızca kısa vadede marketten alacaklarınızı değil, uzun vadede sahip olmak istediklerinizi, ihtiyaç duyduğunuz şeyleri de somut bir şekilde görmüş olursunuz. Ancak minimalist yaşamdaki listeleme mantığında birazcık farklı davranmak ve listelediklerimizin gerçekten ihtiyaç olup olmadığını derinlemesine sorgulamak gerekiyor. Bu sayede listenizin kısa sürede tıpkı yaşamınız gibi çok daha sadeleştiğine şahit olabilirsiniz.
