Yakın bir geçmişte edebiyatın, daha doğrusu kelimelerin, plastik sanatlar ya da tasarım objeleri kadar fiziksel bir alan kaplayamamasından yakınıyordum.
Belki onlarla daha fiziki bir şekilde karşılaşırsak sayfaların arasında kelimelerin elinden tutup uzak diyarlara, tanımadığımız insanların bize çok uzak olan tecrübelerine karışmak çok daha farklı bir deneyime dönüşebilir diye düşünüyordum.
Bugün bir kitabın içine fiziksel olarak girip bu anlattığım deneyimleri yaşama fırsatı buldum.
Özlem Tuna’nın ”Geriye Dönüp Baktığımda” adlı kitabının sergisinden bahsediyorum. Genelde kitapların sergilerine gitmeye alışık olmadığımız bir dünyada bu tesadüf beni çok hoşnut etti. Sergi, kitabın sayfalarının arasında yürüyerek tasarımcının üretim süreçlerinde kullandığı malzemeleri, tasarım objelerinin yapım aşamasındaki hallerini, atölyede tasarım sürecinde çıkan sesleri, adeta kitaptaki birçok şeyi deneyimleme şansı veriyor.
Sergi fikri de kitabın sahibi tasarımcı Özlem Tuna’ya, Kale Grubu kurumsal iletişim müdürü Zeynep Özler tarafından teklif ediliyor. Özlem Hanım, iki hafta bu fikirle ve bu fikrin stresiyle yaşadıktan sonra kabul ediyor. Ne de olsa o kendi sınırlarını zorlamayı seven bir kişi…
Sergide yer alan videoda tasarımcının birebir üretim süreci de gözlerinizin önünden bir film şeridi gibi geçiyor.
Serginin çıkış noktası, her ne kadar bir kitap olsa da etkinliğin kalbinde ve odağında süreç var. Günümüz hızında her zaman sonuca odaklandığımız bir dünyada, sürece odaklanmak, sabır, emek ve bu süreçte yaşanan zorluklara şahit olmak, tasarıma ve tasarımı yapan kişiye bakış açınızı değiştiriyor.
Bakılanın ötesinde, ortaya çıkan tasarımın gerisinde neler olup bitiyor? Serginin her adımında, insanın aklına, gelin arabasının arkasına takılan tenekelerden çıkan ses misali kendisini sürekli takip eden sorular takılıyor.
Tam serginin sonuna geldik derken, karşınıza ne mi çıkıyor? Kendiniz! Kendinizi bir aynanın karşısında kafanızın üzerinde ”Sen de geriye dönüp bakmak ister misin?” sorusu ve elinizde telefonla buluyorsunuz ve o fotoğraf kendini çekiyor.
Siz de tam anlamıyla bu deneyimin bir parçası oluyorsunuz ve çıkışa doğru ilerlerken kapının kenarında üzerinden ”Lütfen bir tane alınız” yazan bir kurabiye görüyorsunuz.
Bu kurabiyeler, Özlem Tuna’nın tarifiyle KTSM’nin 7. katındaki Roots Cafe tarafından yapılmış.
Hemen aklım Proust’un ”madeleine” kurabiyelerine gidiyor ve aynadaki soruya bir daha dönüp bakıyorum:
”Sen de geriye dönüp bakmak ister misin?”
Kelimelerin o birbirinin koynunda alt alta üst üste saklandığı kitaplardan çıkıp da bir sergi alanını kaplaması hiç fena fikir değil. Sergiyi gezerken sohbet etme şansı yakaladığım Özlem Tuna’dan kitabını imzalamasını rica ediyorum. O da benim gibi kalemi yanında dolaşanlardan… Bu, çok hoşuma gidiyor.
Özlem Tuna imza için adımı yazarken “El yazısı ne tuhaf…” diye geçiriyorum içimden. Benim içimden geçen düşüncelerin bittiği yerde Özlem Hanım, ”5 yıldır sol elimle yazmaya çalışıyorum” diyor. İnsanın kendi sınırlarını zorlamasının alışılmadık ve yaratıcı bir yolu. Zaten imkansız diye bir şey yoktur diye düşünen bir insanın bu tarz aksiyonları olmasına şaşırmamak gerek.
Sergiden elimde kapak tasarımından çok etkilendiğin kitap ve kitabın kapağındaki motifin yer aldığı kahve fincanımla ayrılıyorum.
Aklımda bu yazıyı, Özlem Tuna imzalı kahve fincanımda kahvemi içerek ve Özlem Tuna’nın kurabiyesini yiyerek yazmak var. Yazının sonuna gelirken tadı-tuzu ile kahveme eşlik eden kurabiyenin de sonuna geliyorum.
Bu sergiden ne mi çıkardım? Tasarım objesi ya da herhangi bir ürün, tasarım sürecinden bağımsız bir anlam taşır mı? Bu soru beni bir süre idare eder. Kendi çıkarımınızı yapmak isterseniz, sizi KTSM Karaköy’de 11 Mart tarihine kadar sürecek sergiyi gezmeye davet ediyorum.
