Geçmişten gelen geleceğin teknolojisi… Elektrikli otomobillerle ile ilgili pek çok tanım yapmak mümkün ancak sürdürülebilir ulaşım çözümleri içerisinde hızla yaygınlaşan bu teknoloji, en çok gelecekle ilişkili. Öte yandan, on yıllar öncesinin gelecek tasvirlerinde başrolleri kimseye kaptırmayan “uçan arabalardan” rolleri çalan elektrikli otomobiller, aslında çok da yeni bir icat sayılmaz. Thomas Davenport tarafından 1835 yılında icat edilen ilk elektrikli otomobilden bu yana gelişen ve değişen bu teknoloji, artık günümüzde sürdürülebilir ulaşım adına geleceğe giden yolda ‘mecburi istikameti’ temsil ediyor.
Peki, önümüzdeki on yıllarda otomotiv sektörünün neredeyse tamamını kaplaması beklenen, elektrikli otomobiller hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz? Elektrikli otomobiller nasıl çalışıyor, satın alırken nelere dikkat etmek gerekiyor? İşte elektrikli otomobiller hakkında bilmeniz gereken her şey…
Elektrikli Otomobil Nedir?
Elektrik enerjisinden faydalanarak çalışan otomobillere elektrikli otomobil adı veriliyor. İçten yanmalı motorlar ile çalışan konvansiyonel otomobillere göre bu teknoloji, fosil yakıt tüketimi (benzin, dizel vb.) gerçekleştirmiyor. Bu durum, aslında elektrikli otomobillerin hem günümüz hem de gelecek için bu denli önemli olmasının altında yatan temel sebep. Bu sayede çok daha düşük karbon emisyonu ve çevre dostu bir kullanım sağlanıyor.
BİLİYOR MUYDUNUZ? Birleşmiş Milletlere göre fosil yakıtların kullanımı, iklim değişikliğine neden olan küresel sera gazı emisyonlarının %75’inden fazlasını, tüm karbon emisyonlarının ise %90’ını oluşturuyor.
Elektrikli Otomobiller Nasıl Çalışır?
Elektrikli otomobillerin çalışma prensibi basit bir sürece sahip. İçten yanmalı motorlarla çalışan arabalara göre çok daha az parça içeren bu teknoloji, temelde bataryada depolanan elektrik enerjisinin mekanik enerjiye dönüştürülmesini ve dönüştürülen bu enerjinin arabanın gerekli aksamlarına iletilmesini içeriyor.
Elektrikli araçlarda yer alan en önemli aksamlar ise şu şekilde:
Elektrik Motoru: Evlerimizde kullandığımız pek çok teknolojik eşyada da bulunan elektrik motorlarının bir benzeri elektrikli otomobillerde kullanılıyor. İçten yanmalı motorların aksine çok daha verimli, sessiz ve güvenli olan bu motorlar, alternatif akım kullanıyor.
Batarya (Pil): Elektrikli arabaların en önemli parçalarından bir diğeri de araç içerisinde yer alan dahili bataryalar. Elektrikli otomobillerin pek çoğunda, akıllı telefonlarda da kullanılan lityum iyon bazlı piller tercih ediliyor.
Dönüştürücü (İnvertör): Bataryada depolanan doğru akım, elektrik motoruna ulaşmadan önce invertör vasıtasıyla alternatif akıma dönüştürülüyor.
Kontrolör: Elektrikli araç içerisinde yer alan tüm parçaların kontrolünden ise kontrolör adı verilen aksam sorumlu. Bataryadaki şarj durumu, iletilen enerjinin yeterliliği, aracın hızı gibi tüm konular, kontrolör adı verilen parça üzerinden düzenleniyor.
Şarj Cihazı: Elektrikli araçlarda dahili bir şarj cihazı da bulunuyor. Bu cihaz, alternatif akımı doğru akıma dönüştürerek bataryada depoluyor.
Elektrikli Otomobiller Nasıl Şarj Edilir?
Elektrikli otomobilleri şarj etmek, son yıllarda giderek yaygınlaşan şarj istasyonları ve çeşitli şarj etme seçenekleri ile son derece kolay…
Günümüzde elektrikli otomobilleri şarj etmek için üç farklı yöntem kullanılıyor:
Seviye 1 (Ev tipi konektör ile AC şarj): Elektrikli otomobilleri şarj etmenin en ucuz ancak en yavaş yöntemi Seviye 1 olarak adlandırılıyor. Bu şarj sisteminde otomobil, şarj kablosu vasıtasıyla ev tipi elektrik prizine bağlanıyor. Tercih edilen modele göre değişmekle birlikte Seviye 1 tipi şarj etme yöntemi kullanıldığında bataryanın tam doluluğa ulaşması 7 ila 29 saat arasında değişiklik gösteriyor. Bu şarj sisteminde ortalama olarak 1 saatlik şarj ile 6-8 km mesafe katedilebiliyor.
Seviye 2 (AC hızlı şarj/elektrik panosu): Elektrikli otomobilleri şarj etmek için en sık kullanılan yöntemlerden biri Seviye 2 adı verilen sistem. Ev tipi şarj istasyonu kurulumu ile evlerde de kullanılabilen bu sistem, genellikle AVM’ler, benzinlikler ve bazı şarj istasyonlarında tercih ediliyor. Modele göre değişmekle birlikte Seviye 2 şarj kullanıldığında bataryanın tam doluma ulaşması 2 ila 10 saat arası sürüyor. Bu sistemde 1 saatlik şarj ile 25 ila 40 km arası mesafe katedilebiliyor.
Seviye 3 (DC hızlı şarj): Elektrikli otomobilleri şarj etmenin en hızlı yolu Seviye 3 olarak adlandırılıyor. Yalnızca elektrikli araç şarj istasyonlarında kullanılabilen bu sistemde bataryaya direkt olarak doğru akım iletiliyor. Bu sayede bataryanın tam dolu hale gelmesi modele göre değişmekle birlikte yaklaşık 30 dakika sürüyor. Seviye 3 tipi şarj kullanıldığında yalnızca 10 dakikalık bir şarj süresi ile 65 km’lik mesafe katedilebiliyor.
Elektrikli Otomobiller Evde Nasıl Şarj Edilir?
Elektrikli otomobilleri evde şarj etmek için ev tipi şarj kurulumu gerekli. Bu kurulum hazırlandıktan sonra şarj kablosunu garajınızdaki ya da evinizdeki standart bir prize bağlamanız yeterli oluyor.
Elektrikli Otomobillerin Avantajları ve Çevresel Faydaları Nelerdir?
- Elektrikli otomobiller çevre dostu bir yapıya sahiptir. İçten yanmalı motorlara göre çok daha düşük karbon emisyonu sağlarlar. Elektrik enerjisinin temiz enerjilerden elde edildiği durumlarda ise sıfır karbon emisyonuna olanak tanırlar.
- Elektrikli otomobiller fosil yakıt kullanan otomobillere göre yakıt masrafı açısından çok daha ekonomiktir. Modele ve yakıt fiyatlarına göre değişmekle birlikte genel olarak elektrikli otomobillerin %75 civarında bir maliyet tasarrufu sağladığı belirtilir.
- Elektrikli otomobiller içten yanmalı motorlara sahip araçlara göre çok daha sessizdir.
- Elektrikli otomobiller vergi açısından da daha ekonomiktir. Ülkemizde çevre dostu olan araçlara çeşitli vergi indirimleri uygulanır.
- Elektrikli otomobillerin verimliliği de konvansiyonel otomobillere göre çok daha yüksek seviyededir. İçten yanmalı motorlarda elde edilen enerjinin yalnızca %35’i kullanılabilirken elektrikli otomobillerde enerji kaybı yaşanmaz.
- Elektrikli otomobillerde kullanılan elektrik motorlarının bakımı içten yanmalı motorlara göre çok daha kolaydır. Dolayısıyla motorlar ve otomobiller çok daha uzun ömürlüdür.
- Elektrikli otomobiller konforlu bir sürüş imkanı tanır. Motor yapıları; seri hareketlere, çabuk hızlanmalara ve ani reaksiyonlara çok daha olanaklıdır.
BİLİYOR MUYDUNUZ? Yalnızca bir seneliğine elektrikli otomobil kullandığınızda, içten yanmalı motorlu bir araca göre karbon salımında 1.5 milyon gram tasarruf sağlayabilirsiniz.
Elektrikli Otomobil Satın Alırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Her üründe olduğu gibi elektrikli otomobil satın alırken de dikkat edilmesi gerekenler var. Bunların başında tabii ki güvenlik, verimlilik, işlevsellik, çevresel etkiler gibi konular geliyor.
- Elektrikli otomobil teknolojisinde menzil aralıkları son derece önemlidir. Satın almayı düşündüğünüz otomobilin ne kadar şarj doluluğu ile ne kadar mesafe katedebildiğini mutlaka araştırın.
- Elektrikli otomobillerin motorları kadar yapımında kullanılan malzemelerin de sürdürülebilir ve çevre dostu olması önem taşıyor. Bütünsel bir çevreci yaklaşım için satın almayı düşündüğünüz otomobilin üretiminde kullanılan materyaller hakkında bilgi sahibi olun.
- Satın almayı düşündüğünüz otomobilin şarj etme seçeneklerini ve bulunduğunuz bölgedeki şarj imkanlarını değerlendirin.
- Elektrikli otomobillerde güvenlik de önem verilmesi gereken bir konu. Satın almayı düşündüğünüz otomobilin güvenlik testlerini, fren performanslarını araştırın.
- Konforlu sürüş için gereklilikleri karşılayan, yazılım anlamında son teknolojileri kullanan otomobilleri tercih etmeye çalışın.
Hibrit Otomobiller ile Tamamen Elektrikli Otomobillerin Farkı Nedir?
Elektrikli otomobillerin çeşitleri temelde hibrit ve tamamen elektrikli olarak ikiye ayrılıyor. Hibrit otomobillerde hem elektrik motoru hem de içten yanmalı motor bulunurken tamamen elektrikli olan modellerde yalnızca elektrik motoru yer alıyor. Hibrit modeller, sürücü tercihine göre kimi zaman fosil yakıtlardan elde edilen enerjiyi kimi zamansa elektrik enerjisini kullanabiliyor. Ancak tamamen elektrikli otomobiller yalnızca elektrik enerjisiyle çalıştığı için hiç fosil yakıt kullanmıyor ve çok daha düşük karbon salımı sağlıyor.
Elektrikli Otomobillerin Performansı Nasıl?
Elektrikli otomobiller, sürüş performansı açısından da son derece avantajlı. Düşük devirde yüksek sabit tork üretebilen elektrik motorları, otomobillerin çok daha seri ve sessiz bir şekilde ivmelenmesini sağlıyor. Gerçekleştirilen 0-100 km testlerinde konvansiyonel otomobillere göre çok daha iyi performans gösteren elektrikli otomobiller, aynı zamanda sessiz, titreşimsiz ve konforlu bir sürüş deneyimi imkanı tanıyor.
Elektrikli Otomobillerin Geleceği Nasıl Olacak?
Elektrikli otomobillerin geleceğinde daha uzun menzil, daha hızlı şarj gibi inovasyonların hızla yaygınlaşması bekleniyor. Öte yandan modellerin üretiminde de tamamen çevre dostu materyallerin tercih edilmesi bekleniyor.
Halihazırda elektrikli araç teknolojisi, yalnızca otomobiller özelinde değil toplu taşıma araçlarında da kullanılmaya başladı. Geçtiğimiz günlerde Norveç’in başkenti Oslo’nun yerel yönetimi, şehirdeki tüm toplu taşıma sistemlerinin elektrikli araçlarla değiştirilmesine karar verildiğini açıkladı ve 2023 sonu için tamamen elektrikli toplu taşıma sistemi hedefini dile getirdi. Öte yandan Avrupa Birliği, 2035 yılı itibarıyla yeni araçlarda benzinli ve dizel modellerin satışını yasaklayacağını duyurmuştu.
Yapılan bir diğer araştırmaya göreyse 2030 yılına geldiğimizde dünyadaki her iki otomobilden bir tanesi elektrikli olacak. Çevresel kaygıların da etkisiyle elektrikli araçlara yönelimin tahmin edilenden de hızlı olabileceği öngörülüyor.
Benzersiz Bir Elektrikli Otomobil Deneyimi: Volvo C40 Recharge
Elektrikli araç teknolojisindeki gelişmeler sürerken sektörde pek çok anlamda fark yaratan bir model ise İsveçli otomotiv devi Volvo’dan geldi. 2025 yılına kadar küresel satış hacminin yarısını, 2030 yılında ise tamamını elektrikli modellerden oluşturma hedefiyle yola çıkan Volvo, tamamen elektrikli Volvo C40 Recharge’ı 2022 yılının kasım ayında tanıttı.
Sürdürülebilirlik yaklaşımını yalnızca yakıt tüketiminde değil modelin üretim materyallerinde de gözeten Volvo, C40 Recharge modelinde tamamen deriden arındırılmış bir tasarım kullandı. Biyolojik bazlı ve geri dönüştürülmüş kaynaklardan üretilen C40 Recharge’ın iç tasarımı, adeta çevresel duyarlılık ve estetiğin bir arada olabileceğinin canlı kanıtı gibi…
Volvo C40 Recharge ile ilgili diğer öne çıkan özellikler ise şöyle:
- Volvo C40 Recharge’ın şarj edilmesinde yenilenebilir enerji kullanıldığı takdirde modelin karbon salımı, geleneksel içten yanmalı motora sahip Volvo XC40’ın yarısından daha düşük seviyede.
- Volvo C40 Recharge; Google Asistan, Google Haritalar, Google Play gibi yerleşik Google özellikleri ile birlikte sunuluyor.
- Piksel farlar, harman kardon ses sistemi gibi ek özelliklere sahip olan model, hem sürücü hem de trafikteki diğer araçlar için sürüş konforunu maksimum düzeyde tutuyor.
- Volvo’nun klasikleşmiş güvenlik teknolojileri de C40 Recharge ile sunuluyor. Otomobilde 360 derece park görüşü, otomatik frenlemeli çapraz trafik uyarı sistemi, kör nokta bilgi sistemi gibi pek çok son teknoloji güvenlik önlemi kullanılmış.
- Volvo C40 Recharge, 450 km’ye kadar menzile sahip.
- Modelin pili, hızlı şarj sistemi kullanıldığında yalnızca 28 dakikada %10’dan %80 seviyesine ulaşabiliyor.
Son derece şık tasarımı, hem materyal tercihinde hem de yakıt tüketimindeki çevre dostu yapısıyla öne çıkan Volvo C40 Recharge hakkında çok daha detaylı bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.
