“Ben hiç kimseyim! Peki, sen kimsin?
Hiç kimse misin, yoksa?
Biz bir çiftiz, ağzını sıkı tut!
Bilirsin, sürerler adamı yabana
Ne kadar üzücü, herhangi biri olmak.
Bir kurbağa gibi, çok sıradan,
Hayranlık duyan bir bataklığa
Adını söylemek hiç durmadan.”
İsmini Emily Dickinson’un bu dizelerinden esinlenen Ben kimseyim. Sen de mi kimsesin? sergisi, 12 Şubat 2023 tarihine kadar Meşher’de görülebilecek. Küratörlüğü Selen Ansen tarafından üstlenilen seçki, 44 sanatçının 120’ye yakın eserine ev sahipliği yapıyor.
Echo ve Narcissus
Echo, Hera’nın gazabına uğramış bir nemftir. Öyle ki bundan sonra yalnızca işittiklerinin son kelimesini tekrarlayabilecektir. Bir gün ormanda Narcissus’u görür ve onu gören herkes gibi hemen aşık oluverir. Fakat Narcissus onu reddederek yoluna devam eder. Bir gölün kenarına vardığında suyun yüzeyinde kendi yansımasını görür ve adeta büyülenir. Echo kederinden kapandığı mağarada, Narcissus ise asla kavuşamayacağı yansımasının başında ölür gider. Echo’dan geriye yalnızca sesi ve Narcissus’tan ise öldüğü yerde açan bir nergis kalmıştır.
Sergi hareketine bu dramatik aşk hikayesinden başlar. Lakin hikayenin bir alegorisine dönüşmez. Bilakis bu anlatının ardında bıraktıkları ile ilgilenir; başkalaşım, yansıma, yankı, arzuyu var kılan çoğulluk ve çoğulluğun mümkün kıldığı mesafeler.
Gösteri, var olduğumuz için var ettiğimiz bir yaşam enerjisi olarak arzu ile var olduğu için bizi başkalaştıran, bir bakıma yeniden var eden arzu ikililiğinin nerede kırıldığı üzerine düşünmeye itiyor. Mutlak olan başkalaşmak, dönüşmek ise ve olup biten her şey sürekli bir tekrarla yankılanmaktan ibaretse öyle sanıyorum ki Selen Ansen’in de belirttiği gibi kendimizi tek bir yüzde, tek bir seste tanımaktan vazgeçmenin zamanı gelmiştir.
Ayrıca…
Sergide Marina Abramovic, Stephanie Saade, Yaşam Şaşmazer ve Fatoş İrwen gibi pek çok ismin eserleri ile karşılaşıyoruz. Fakat ben bu karşılaşmalardan bazılarına ayrıca parantez açmak istiyorum.
Seçkide Stephanie Saade’nin altı adet çalışması yer alıyor. Bunlardan biri de aynı vazo içerisine yerleştirilmiş biri yapay diğeri gerçek güllerden oluşan Sahte İkizler başlıklı işi. Biri sergi mühletince yavaşça solarken biri hiç bozulmadan kalacak ve zaman geçtikçe ölümlü ile yapma olanın arasındaki çizgi giderek kalınlaşacak.
Ayrıca değinmek istediğim bir diğer iş ise Jenny Savile’nin kendini model olarak kullandığı ve Glen Luchford tarafından çekilen Yakın Temas başlıklı fotoğraf serisi. Bu dört fotoğrafta da oldukça abartılı hisler yüklü bedenlerin kaosuna kelimenin tam anlamıyla ‘’yakından’’ bakıyoruz.
Sergiye Özel Kitap
Ben Kimse. Sen de mi Kimsesin?’e eşlik eden yayın, serginin teşvik ettiği diyalogları sürdürmeyi ve yenilerini yaratmayı amaçlayan bir kitap niteliğinde. Alışıldık sergi kataloğu formatından uzaklaşan bu yayın, serginin tarihsel alt yapısını görünür kılmakla beraber, serginin odaklandığı yansıma, yankılanma, ben, kimse ve öteki temalarını geçmiş ve günümüz arasında köprüler yaratarak irdeliyor. Serginin küratörü Selen Ansen ile Meşher küratörleri Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin tarafından derlenen yayının içerdiği görsel ve metinsel kaynaklar arasında, Cana Bostan ve Fatih Özgüven tarafından bu sergi bağlamında kaleme alınan incelemelerin yanı sıra Türkçeye ilk kez tercüme edilen metinler de yer alıyor.
Tüm Fotoğraflar: Hadiye Cangökçe
