Güncelleme Tarihi: 11 Ocak 2022
Yeni yılın ilk gününü aynı zamanda yepyeni ve çevreci hayatınızın ilk günü yapmaya var mısınız?
Yılbaşı kararları almaya neredeyse hepimiz alışkınız. Yeni yılda diyete başlamak, yeni yılda daha çok kitap okumak, yeni yılda uzun süredir beklettiğimiz projeye hız vermek gibi sözleri kendimize sık sık veriyoruz. Bazılarını tutuyoruz bazıları ise maalesef lafta kalıyor. Ancak bu yıl kendimize verdiğimiz yeni yıl sözlerinin etki alanını biraz genişletmeye ne dersiniz? Bu yıl, hem kendimize hem de gezegenimize bir söz verelim ve çok daha sürdürülebilir bir yaşama adım atmak için takvimlerin 2022 senesine dönüşünü bir fırsat bilelim. Üstelik işimiz hiç de zor değil! Günlük yaşamdaki alışkanlıklarımızda ufacık değişiklikler yaparak 2022’yi ve gelecek seneleri çok daha sürdürülebilir hale getirebiliriz.
O zaman lafı fazla uzatmaya gerek yok! İşte karşınızda çok daha çevreci bir yaşam tarzını benimsemek için 2022’de alabileceğiniz yeni yıl kararları…
“Yaşamın Her Alanında Daha Az Plastik Kullanacağım!”
İşin içine çevre, sürdürülebilirlik gibi konular girdiğinde plastik maddeler de her zaman ilk sırada kendisine yer buluyor. Evet, defalarca tekrarlandığı için klişeleşmiş gibi görünebilir ancak klişelerin çok büyük oranda gerçeklerden ortaya çıktığını da unutmamak gerekir. Gezegenimiz, çocuklarımız ve yaşamı paylaştığımız tüm canlılar için sürdürülebilir bir gelecek hayal ediyorsak ilk adımımız tek kullanımlık plastiklerle aramıza mesafe koymak olmalı.
“Plastiği tamamen hayatınızdan çıkarın!” gibi radikal ve zor bir öneride bulunmak istemiyoruz. Modern yaşamda plastik, hayatın neredeyse her alanında kendine yer buluyor. Ancak yine de doğaya son derece zarar veren bu maddelerin kullanımını azaltmamız mümkün. Örneğin işe basit ev gereçlerinde plastik yerine cam, metal ya da bambu ürünleri tercih ederek başlayabilirsiniz. Tabii bu değişim sırasında evinizdeki halihazırda sahip olduğunuz plastikleri çöpe atmayın. Onlar artık üretildi ve bir şekilde doğaya karışacaklar. Ancak 2022’de satın alacağınız ürünlerin plastik olmamasına özen gösterebilirsiniz.
“Mecbur Kalmadıkça Araç Kullanmayacağım!”
Çevreci yaşama geçiş için en önemli parolamız ‘karbon ayak izini azaltmak’ olmalı. Hedefimiz daha düşük karbon salımı olduğuna göre de ilk olarak karbon ayak izi konusunda en yüksek yüzdelere sahip alanlara odaklanmalıyız. Uluslararası Enerji Ajansının araştırmasına göre tüm dünyada karbon salımının %24’ünü ulaşım sektörü oluşturuyor. Tabii bu yüzdenin içerisindeki önemli bir kısım uçuşlar ve lojistik faaliyetleri üstünden şekilleniyor ancak bireysel ulaşımımız için yaptığımız tercihler de önemli bir karbon kaynağı.
O halde çözüm belli! 2022 yılından itibaren mecbur kalmadıkça özel aracımızı kullanmayacağız; mümkün mertebe tren, metro ya da tramvay gibi karbon ayak izi bakımından daha düşük bir etki gösteren demiryolu taşımacılığını tercih edeceğiz. Demiryolu ulaşımına erişemediğimiz yerlerde ise otobüs ya da dolmuş gibi toplu ulaşım seçeneklerini değerlendireceğiz. Üstelik tüm bu kararları uyguladığımızda hem bireysel ekonomimizde tasarruf edebilir hem şehirdeki trafiği bir nebze olsun rahatlatabilir hem de gezegenimizin geleceğinin korunmasına katkıda bulunabiliriz.
“Geri Dönüşümü Hayatımın Bir Parçası Haline Getireceğim!”
Daha çevreci bir yaşam için yeni yıl kararları listemizdeki ilk iki maddede, ortaya çıkardığımız atıkları ve karbon salımlarını azaltmaya odaklandık. Ancak yaşamın dinamikleri, ne kadar dikkat edersek edelim geride iz bırakmamıza neden oluyor. O halde bıraktığımız atıkları çevre dostu bir şekilde değerlendirmeyi de alışkanlık haline getirmeliyiz. Neyse ki bu iş için elimizde harika bir yöntem var: Geri dönüşüm!
Geri dönüşüm kavramı, özellikle son yıllarda hayatımızda önemli bir yer tutmaya başladı. Ancak bu kavrama yalnızca aldığımız ürünlerde aranacak bir etiket olarak bakmaktan öteye geçmeliyiz. Geri dönüşümü bireysel bir alışkanlık olarak konumlandırmamız hiç de zor değil. Üstelik biraz da yaratıcılıkla bunu harika bir hobi haline bile getirebiliriz.
Gıda paketleri, eskimiş kıyafetler, bozulmuş elektronik eşyalar ya da plastik şişeler… Bunların hepsi ve çok daha fazlası, birkaç ufak işlemle bambaşka eşyalar haline gelebilir ve tekrar kullanıma kazandırılabilir.
Bu noktada kendimize vermemiz gereken söz ise basit:
“Atık eşyalara olan bakış açımı değiştireceğim ve bir şeyin çöp olduğuna karar vermeden önce onu nasıl değerlendirebileceğimi düşüneceğim!”
“Bireysel Gıda İsrafımı Azaltacağım!”
Çevre sorunları üzerine derinlemesine düşündüğünüzde karşınıza çıkan problemler maalesef fazlasıyla dallanıp budaklanıyor. Yalnızca plastik kullanımı ya da karbon salımı gibi sorunları çözmek sürdürülebilir bir gelecek için yeterli değil. Mevcut koşullarda global anlamda karşı karşıya kaldığımız en önemli problemlerden biri de gıda israfı.
BM tarafından hazırlanan rapora göre tüm dünyada her yıl 931 milyon ton gıda israf ediliyor. Bu rakam ülkemizde ise 7.7. milyon ton. Üstelik Türkiye, gıda israfı konusunda dünyada en üst sıralarda.
Durumun vahameti sayılar ve araştırmalarla ortada. O halde 2022, bu konuda harekete geçmek için harika bir fırsat! Yeni yılla birlikte bireysel gıda israfınızı azaltmak istiyorsanız ilk olarak gıda alışverişi alışkanlıklarınızı değiştirerek işe başlayabilirsiniz. Öncelikle bireysel tasarruf dendiğinde de ilk akla gelen yöntem olan alışveriş listesi hazırlamak olmazsa olmaz. Markete gidip o anki ruh halinize göre size cazip gelen gıdaları satın almanız, gıda israfına davetiye çıkarmak olacaktır. Bu uygulamanın yanında buzdolabı düzeninizde de ufak ama önemli değişiklikler yapmayı unutmayın. Örneğin “İlk giren, ilk çıkar!” kuralı, buzdolabında besinleri bozulmaya terk etmemek için harika bir yöntem. Tabii ki tüm bunların haricinde bugüne kadar çöpe attığınız gıda artıklarını nasıl değerlendirebileceğinize odaklanmayı da unutmayın. Mesela o limon kabuklarıyla son derece lezzetli bir kek yapılamaz mıydı?
“Gardırobumu Daha Minimalist Bir Hale Getireceğim!”
Tüketmeyi sevdiğimiz bir gerçek… Modern yaşamdaki tüketim alışkanlıklarımızın önemli bir bölümünü de giyim-kuşam oluşturuyor. Tabii ki yepyeni bir gömlek, bluz veya pantolon bize bambaşka bir hava katabilir ama kıyafet konusunda bilinçsizce harcama yapmak ne kadar sürdürülebilir?
Tekstil sektörü, özellikle su tüketimi konusunda çevreye en çok zarar veren sektörlerin başında geliyor. Yalnızca basit bir tişört üretimi için tam 2700 litre su harcandığını biliyor muydunuz? Peki, o tişörte gerçekten ihtiyacımız var mıydı?
Daha sürdürülebilir bir 2022 için yeni yıl kararları aldığımıza göre biraz da gardırobumuza odaklanalım. Önümüzdeki dönemde temel parolamız “Gerçekten ihtiyacım var mı?” sorusunu sormak olmalı. Bu soru size soyut ve kendi zihnimizde manipüle edilebilir gibi geliyorsa üzülmeyin! Minimal bir gardırop için uygulayabileceğiniz bazı teknikler var! Örneğin eşyalarınızı birkaç farklı sınıfa ayırıp teker teker o kıyafeti son dönemde ne kadar giydiğinizi sorgulayabilirsiniz. Ya da dilerseniz son dönemde popüler olmuş Project 333 gibi minimal gardırop challenge’larını denemeyi düşünebilirsiniz.
Yani kısacası siz yeter ki isteyin; gardırobunuzu daha minimal bir hale getirmek, yıl boyunca çok daha az tekstil alışverişi yapmak aslında çok kolay!
Not: Daha az kıyafet alışverişi yapmak için uygulayabileceğiniz bir diğer önemli yöntem de eski kıyafetleri değerlendirmek. Böylece hem daha az tüketmiş hem de dönüşüm uygulamaları gerçekleştirmiş olursunuz.
“Enerji ve Su Tasarrufunu Alışkanlık Haline Getireceğim!”
Ay sonu geldiğinde kabarık faturalarla karşılaşmaktan hiç kimse hoşlanmaz! Üstelik gezegenimiz de bizimle bu konuda aynı fikirde…
2022 için daha çevreci yaşam parolasıyla hareket edeceğimize göre en önemli adımlarımızdan biri, Dünya’nın en önemli doğal kaynaklarını çok daha dikkatli bir şekilde kullanmak olmalı. Pek çok uluslararası araştırma kuruluşu, gezegenimizi bekleyen en önemli tehlikenin enerji kullanımlarında yattığını belirtiyor. Tabii ki buradaki aslan payı endüstriyel kullanımlarda yatıyor ancak evsel enerji tüketimini azaltmak da oldukça kritik.
Yeni yılda elektrik, su ve doğal gaz tasarrufu için hayatınızda yepyeni bir sayfa açabilirsiniz. Öncelikle bu farklı kaynakları nasıl daha verimli kullanabileceğinizi öğrenmekle işe başlamak yerinde olacaktır. Elektrik tüketimini azaltmak için kullanılmayan ışıkları söndürmek faydalı ancak yeterli olmayabilir. Tasarruflu ampuller kullanmak ya da gün ışığından maksimum derecede faydalanmak için dekorasyon planlarınızı değiştirmek gibi ufak tefek uygulamalarla hem elektrik faturanızı düşürebilir hem de karbon salımlarınızı azaltabilirsiniz. Bunun yanında kış aylarının gelişiyle birlikte doğal gaz tüketimi de fazlasıyla artacak. Peki, daha az doğal gaz tüketerek evinizi aynı sıcaklıkta tutabileceğinizi biliyor muydunuz? Örneğin kalorifer peteklerinin önünü tamamen boş bırakmak harika bir başlangıç olabilir! Ayrıca kombi kullanım alışkanlıklarınızı da çok daha fazla tasarruf sağlayacak şekilde düzenleyebilirsiniz.
Evinizde her alanda tasarrufu bir alışkanlık haline getirdiğinizde hem cüzdanınız hem de gezegenimiz size minnettar olacak!
“Çevremden En Az Üç Kişiye Sürdürülebilir Yaşamı Anlatacağım!”
Yeni yıl kararları listemizde enerji tüketiminden plastik kullanımına, atıkların değerlendirilmesinden bilinçli tüketime kadar pek çok konuya değindik. Bunların hepsi, geleceğimizi daha sürdürülebilir kılmak için oldukça önemli. Ancak biliyoruz ki bunları tek başımıza yaptığımızda yeterli olmayacak!
2022 için aldığınız kararların son maddesini, yeni yıldaki bu yepyeni ve çevreci yaşam tarzımızı etrafımızdaki kişilere de anlatmak olarak seçtik. Kolektif bir şekilde krize sürüklediğimiz gezegenimizi ancak kolektif bir çabayla kurtarabileceğimizi biliyoruz. Milyarlarca insanın bir arada yaşadığı dünyada yalnızca bir kişinin çevreci bir yaşamı benimsemesi okyanusta küçük bir damla olmakla kalacaktır. O halde görevimiz belli: Çevremizde en az üç kişiyi belirliyoruz ve onlara her fırsatta sürdürülebilir yaşamın önemini ve bu konuda neler yapılabileceğini anlatıyoruz.
Kim bilir, belki 2023 yılı için alacağınız yepyeni çevreci kararları bu üç kişiyle birlikte belirlersiniz…
