Güncelleme Tarihi: 25 Eylül 2021
Geri dönüşüm, atık malzemelerin çeşitli yöntemlerle tekrar üretim sürecine dahil edilmesidir. Atık maddelerin imalat döngüsüne yeniden dahil edilmesi sayesinde bir nebze de olsa doğal kaynak tahribatının önüne geçilebilmiş ve belirli bir ölçüde enerji tasarrufu sağlanmış olur. Aynı zamanda çevre kirliliği ile mücadele noktasında da geri dönüşümün rolü yadsınamaz.
TÜİK’in 2018 yılı için hazırladığı raporda, çevre koruma harcamaları 38,2 milyar lira ve toplam çevresel vergiler 91.1 milyar lira olarak tespit edildi. Hal böyleyken çevre kirliliğinin ekonomimizin üzerindeki yıkıcı etkisi göz ardı edilebilecek cinsten değil. Ham madde tercihinde geri dönüştürülebilir olanaklara yönelmek üreticinin, bu olanaklara yönelmiş firmaların ürünlerini tercih etmek de tüketicinin yaşadığı dünyaya karşı önemli bir sorumluluğudur.
Üretilen Atıkların Yalnızca %16’sı Geri Dönüştürülebiliyor
Fotoğraf: Magda Ehlers
Küresel risk analizleri yapan önemli şirketlerin raporlarına göre dünyada her yıl 2 milyar tonun üzerinde atık üretiliyor ve bunların ortalama sadece %16’sı geri dönüştürülebiliyor. Zaten atıkların neredeyse yarısı da geri dönüştürülmesine olanak kalmayacak şekilde atılıyor. Atık üretimi de hemen her konuda olduğu gibi oldukça sınıfsal. Fakat olumsuz sonuçları tüm insanlığı eşit seviyede ilgilendiriyor. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde kişi başı üretilen atık miktarı yılda yaklaşık 773 kg. ABD, bu sayede dünyadaki atıkların %12’sinden sorumlu durumda. Bizler de ABD’den pek geri kalmıyor ve yılda yaklaşık 650 kg. atık üretiyoruz.
Yeşil Girişimcilik Faaliyetleri
Geri dönüşüm faaliyetleri sayesinde bizleri umutlandıran ve heyecanlandıran gelişmeler de yaşanmıyor değil. Yeşil girişimcilik olarak da adlandırılan çevreci ticari yatırımlar tüm dünya genelinde oldukça popüler bir durumda. Bu bağlamda, Avrupa Birliği ülkeleri için gelecek on yıl içinde en az bir trilyon euroluk yatırım yapılması öngörülüyor. Türkiye özelinde de bu trend, girişimcilerce yakından takip ediliyor. Bunun yanında geri dönüşüm mucizelerine sayısız örnek vermek mümkün. Örneğin;
- Nijerya’da kurulan Brickify isimli bir şirket plastik atıklardan dayanıklı tuğlalar üretiyor. Bu tuğlalar yol ve ucuz maliyetli konut yapımında kullanılıyor.
- Got Bag isimli bir firma tamamen okyanus atıklarının geri dönüştürülmesi ile çantalar ve giyim ürünleri üretiyor.
- Toplio isimli girişim, bir uygulama sayesinde elektronik atık oluşturan kişi ve kurumları, geri dönüşüm ve toplama tesisleri ile bir araya getirerek atık elektronik eşyalardan kurtulmanın kazançlı bir yolunu herkese sunuyor.
- İTÜ Çekirdek bünyesindeki bir girişim, halı atık ve fireleri ile plastik ham madde üretimi yapıyor.
- Nike, Timberland ve Google gibi firmalarla partnerlik yapan Looptworks isimli şirket, bir havayolu işletmesi ile anlaşma yaparak eskimiş koltukları geri dönüştürüp cüzdan, çanta ve top gibi ürünler üretiyor. Şirketin diğer üretimleri de geri dönüşüm üzerine kurgulu.
- FRUU isimli bir kozmetik firması, meyve atıklarının işlenmesi ile ürettikleri dudak nemlendiricileri satıyor.
Bunların dışında pek çok firma tarafından, atık ürünlerin geri dönüşümü ile oluşturulan ya da sıfır atık girişimine destek veren ambalajlar kullanılıyor. Atık eşyalardan yapılan sanat eserleri de öyle sanıyorum ki geri dönüşüm mucizesinin önemli bir parçası.
Kapak Fotoğrafı: Alex Fu
