Gıda alerjisi olarak bebek ve çocuklarda en çok rastlanılan tür, inek sütü alerjisi. Öyle ki bir yaşından küçük olan bebeklerin ortalama %7’sinde inek sütü alerjisi görülüyor. İnek sütü dışında koyun ve keçi sütü de bebek ile çocuklarda alerjiye neden olabiliyor. Çoğu çocuk inek sütü alerjisini beş yaşına doğru tolere etmeye başlıyor. Ancak bu aşamaya gelinceye kadar süt alerjisi olan bebekler ve çocukların dikkatle takip edilmesi gerekiyor.
Peki, inek sütü alerjisi denildiğinde tam olarak ne kastedilmek isteniyor? Şimdi bunun cevabını verelim. İnek sütü alerjisi; süt veya sütten üretilmiş gıdaların tüketilmesi sonucu bağışıklık sisteminin bu gıdalara reaksiyon göstererek anormal bir tepki vermesi durumudur. Belirtileri ağır ile orta düzeyde olabilir. Ve bu konuda doğru teşhis hayati önem taşır.
Hücrelerin sütün içeriğindeki bazı proteinlere karşı geliştirdiği reaksiyon ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Reaksiyon sonucu histamin ve çeşitli kimyasallar salgılayan vücut ilk olarak kusma, nefes alıp vermede hırıltı, kurdeşen gibi belirtiler verirken, ağır seyreden vakalarda hayati tehdit oluşturan anaflaksi durumu görülebilir. Bu oldukça ciddi bir alerjik reaksiyondur.
İnek Sütü Alerjisinde Belirtiler
Fotoğraf: Tim Bish
Bebekten bebeğe değişebilecek inek sütü alerjisi belirtileri, süt ve süt ürünleri tüketiminin hemen ardından görülebileceği gibi çok daha sonra da ortaya çıkabilir. Bazı tepkimeler acil müdahale gerektirebilir.
İnek sütü ve mamullerinin tüketiminden hemen sonra yaşanabilecek alerjik belirtiler şöyledir:
- Ağız ve dudak çevresinde görülebilecek karıncalanma ve kaşıntı
- Solunum sıkıntıları
- Hırıltılı nefes
- Ağız, boğaz veya dilde kızarıklık ile şişlik olması
- Yoğun öksürük, kusma
- Nefes darlığı yaşamak
- Cilt döküntüleri
İnek sütü ve mamullerinin tüketiminden bir süre sonra yaşanabilecek alerjik belirtiler ise şöyledir:
- Tansiyonda düşüş
- Karın ağrısı, sulu dışkı ve dışkıda kan görülmesi
- Burun akıntısı
- Kolik
- Gözlerde sulanma
İnek Sütü Alerjisinde Dikkat Edilmesi Gereken Birkaç Püf Nokta…
Fotoğraf: Nathan Dumlao
Süt alerjisi olan bebekler ya da çocuklar için bir ürün satın alırken içindekiler bilgisini dikkatlice okumak gerekir. Bebeğiniz ya da çocuğunuzun süt alerjisi olduğunda dair çevrenizi bilgilendirin. Çocuğunuza süt teklif edildiğinde ona geri çevirebileceği ve ikna edici bir açıklama yapın. Bazı risk içeren durumlarda çocuğunuza süt alerjisinin olduğunu anlatan bileklik ya da kolye takabilirsiniz. Çocuklarınızın veya bebeklerinizin erişebileceği alanlarda herhangi bir süt maddesinin olmadığından emin olun. Eğer dışarıda yemek yenecekse sipariş verilen yemeklerin içinde süt ve süt ürünlerinin olup olmadığını iyice sorgulayın.
İnek Sütü Alerjisinde Kaçınılması Gereken Besinler
İnek sütü alerjisi olan bebekler ve çocuklar aşağıdaki sıraladığımız ürün ve besinlerden uzak durmalı, son derece dikkatli beslenmelidirler.
- İnek sütü başta olmak üzere diğer süt türleri olan keçi sütü, manda sütü ve diğer hayvan sütleri
- Süt formları olarak ifade edebileceğimiz tam yağlı, yarım yağlı, yağsız sütler, kahve beyazlatıcılar, süt tozu, laktozsuz süt, normal mama gibi gıdalar
- Yoğurt, ayran, peynir çeşitleri, peynir altı suyu, kefir, krema, kaymak, milkshake, boza, sahlep
- Katı yağlar, tereyağı, ghee yağı, mayonez, ketçap, beşamel sos
- Ekmek çeşitleri, süt ilavesi ile yapılan hamur işleri, bisküvi, gofret, hazır pastane ve market ürünleri, fastfood vb.
- Yoğurtlu çorbalar, tarhana çorbası, hazır çorba, sütlü çorba türleri
- Süt ürünü içeren şarküteri ürünleri, dana etinden yapılan köfte, konserve balık, hamburgerler
- Süt, peynir ve yoğurt ilavesi ile yapılan tüm tatlılar, kekler, kurabiyeler
- Süt, tereyağı ve krema katılarak servis edilen meyve çeşitleri
- Soslu sebzeler, krema katılmış sebzeler, salata sosları
- Paketli raf ürünleri ve ticari gıdalar
İnek Sütü Alerjisinde Alternatif Gıdalar
Fotoğraf: Tijana Drndarski
Şimdi süt alerjisi olan bebekler ve çocuklar için tüketilebilecek alternatif gıdalara gelebiliriz. Yukarıda sıraladığımız onca besin maddesi dışında beslenmeyi yönetmek elbette kolay değil ancak sağlık her şeyden önemli. O halde bu konuda alerjiyi tetiklemeyecek alternatif gıdalar nelerdir? Haydi sıralayalım.
- İnek sütü yerine önerilen bitkisel süt çeşitleri: Badem, fındık, kaju, Hindistan cevizi, ayçiçeği, pirinç, patates, yulaf, kenevir, keten ve soya sütü…
- Eğer sadece inek sütü alerjisi bulunuyorsa ve keçi sütü tolere edilebiliyorsa %100 keçi sütünden yapılmış yoğurt ve %100 keçi peyniri
- Bebek yaştakiler için inek sütü ile yapılmayan formül mamalar (Keçi sütü mamaları vs.)
- %100 tavuk eti ve tavuk kıyması, katkı maddesiz tavuk ürünleri, hindi eti
- Hamur işi dahil birçok ürünün süt ve süt ürünü içermeyen ev yapımı hali
- Ev yapımı abur-cuburlar
- Vegan hamburgerler
- Vegan peynir çeşitleri, soya peyniri v.s, soya yoğurdu
- Vegan dondurma çeşitleri
- Sebze ve meyveler (sossuz, kremasız)
Kapak Fotoğrafı: Tim Bish
