Güncelleme Tarihi: 20 Aralık 2023
Her geçen gün insanlığın ekolojik yıkıma dair duyarlılık seviyesi artıyor. Bu sene ekoloji gündemi, hiç olmadığı kadar kabarıktı. COP26 gibi etkinliklerle artık devletler nazarında da büyük bir ciddiyetle ele alınan iklim krizinin yıkıcı sonuçları hakkında önemli kararlar verildi. Gelin 2021 yılı ekoloji gündemini inceleyelim…
Türkiye Paris İklim Anlaşması’nı Onayladı
Fotoğraf: Wikimedia Commons
2016 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Sözleşmesi kapsamında hazırlanan Paris İklim Anlaşması, 195 ülke tarafından imzalandı. Fakat anlaşmaya imza atsa da yürürlüğe sokmayan ülkeler de bulunuyor.
Paris İklim Anlaşması’nın en büyük hedefi karbon emisyonlarını azaltmak. Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de karbon emisyonu oranları %138’in üzerinde artış gösterdi. Tüm bu kötü karneye rağmen ülkemiz, 2016 yılında hazırlanan Paris iklim Anlaşması’na imza atsa da taraf değildi. Haliyle tüm dünyanın gözü, G-20 ülkeleri arasında anlaşmayı yürürlüğe sokmayan tek ülke Türkiye’ye çevrildi.
Yakın zamanda yapılan bir duyuruyla ülkemiz anlaşmaya taraf olmaya karar verdi. Türkiye’nin de taraf olmasıyla birlikte anlaşmayı onaylamayan sadece dört ülke kaldı.
COP 26 Zirvesi
Fotoğraf: COP26
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, bu sene 26. kez dünyanın geleceği hakkında konuşmak için toplandı. Medyada da büyük bir ilgiyle takip edilen konferansa birçok devlet yetkilisi ve aktivist katıldı. Uzun süren görüşmeler sonrasında daha iyi bir gelecek için önemli kararlar alındı.
- Paris Anlaşması’nın temelinde olan 1.5 derece hedefi yinelendi.
- Küresel sera gazı emisyonlarının 2030 yılına kadar %45 azaltılmasına karar verildi.
- Fosil yakıt kullanımının kademeli olarak bitirileceği açıklandı.
- İklim değişikliğinden en fazla etkilenen gelişmekte olan ülkelere aktarılan adaptasyon bütçesi, 2025 yılına kadar iki katına çıkarıldı.
- 2030 yılına kadar ormansızlaşmanın bitirilmesi için çalışmalara başlanacağı duyuruldu.
Her iklim zirvesinde olduğu gibi yalnızca alınan kararları okuduğumuz zaman geleceğe dair umutlarımız yeşerebiliyor. Fakat iklim aktivistleri alınan kararları yetersiz görüyor. Greta Thunberg’ün de aralarında bulunduğu birçok aktivist, konferansı “greenwashing” olarak değerlendirdi. Aktivistler, havada kalan boş sözler yerine elle tutulabilen ve keskin eylem planlarına geçilmesini istiyor.
IPCC Altıncı Değerlendirme Raporu Yayınlandı
Fotoğraf: Darksouls1
2001 yılından beri düzenli aralıklarla yayınlanan IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) Değerlendirme Raporu, iklim değişikliğinin olası sonuçları üzerine eğiliyor.
2021 yılında yayınlanan rapor, iklim değişikliğinin yol açtığı sorunların tahmin edilenden daha hızlı bir şekilde hayatımızı etkileyeceğini gösterdi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Gutierres, IPCC raporu hakkında “sağır edici seviyede kırmızı alarm” değerlendirmesinde bulundu. İşte IPCC raporunda öne çıkanlar:
- Raporda kati suretle ortaya konulduğu üzere iklim değişikliğinin sebebi yalnızca insanlık. Şimdiye kadar iklim değişikliğini inkar eden insanlara karşı güçlü bir cevap vermek isteyen IPCC; farklı gazların emisyon oranlarını ve 200 yıla yayılan dünyadaki ortalama sıcaklık artışını, yok olan habitatların sayısını simülasyonlar yardımıyla araştırdı. Ortaya çıkan sonuçlar, eğer dünyada insanlar yaşamasaydı dünyanın ikliminin binlerce yıldır olduğu gibi stabil kalacağını net bir biçimde ortaya koydu.
- Dünya için kritik eşik olarak belirlenen ortalama 1.5 derece sıcaklığı aşmamak için dünyadaki tüm devletlerin 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını yarı yarıya azaltması gerektiği açıklandı.
- Eğer gerekli önlemler alınmazsa 2100 yılında gezegendeki ortalama ısı artışının 2.7 dereceye ulaşacağı belirtildi.
- Deniz seviyelerindeki yükselişin son 3000 yıldaki oranların maksimum değerine ulaştığı saptandı.
- İklim değişikliğinin yıkıcı sonuçlarının dünyanın her bölgesini etkileyeceği belirtildi. Bazı bölgelerde kuraklığın artması beklenirken bazı bölgelerde ise aşırı yağış olacağı düşünülüyor.
2021’de Yenilenebilir Enerji Kullanımı Tavan Yaptı!
Fotoğraf: PhotoMIX – Companty
Pandeminin yarattığı tedarik zinciri sorunları sebebiyle 2021 yılında yenilenebilir enerji kullanımında artış olması bekleniyordu. Son dönemlerde yeşil teknolojilere karşı artan ilgi ve destekler sayesinde daha uygun maliyetlere üretilebilen güneş panelleri ve daha verimli rüzgar türbinlerinin ortaya çıkmasıyla kullanıcılar, yenilenebilir enerji kaynaklarına büyük bir ilgi gösterdi.
Paris’te bulunan International Energy Agency tarafından yapılan araştırmaya göre geride bıraktığımız sene 290 gigawattlık enerji, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla üretildi. Bu sayı, şimdiye kadar gelmiş geçmiş en yüksek yenilenebilir enerji kullanımını 2021 yılında yaptığımızı gösteriyor. Karşılaştırmak gerekirse 2019 yılında ülkemizin toplamda ürettiği enerji 291.22 gigawatt olmuştu.
Hala istenilen seviyede olmasa da yenilenebilir enerjiye karşı duyulan ilgi artacak gibi duruyor. Eğer yenilenebilir enerjideki yükseliş trendi aynı hızla devam ederse 2026 yılında fosil ve nükleer yakıtların ürettiği toplam enerjiyi aşacak.