Türkiye, Paris İklim Anlaşması’nı 2016 yılında imzalamış ancak yeterli finansal kaynağa ulaşamadığı ve gelişmekte olan ülkelerin eşit şartlara sahip olmadığı gerekçesi ile onaylamamıştı. Ancak alınan yeni karar ile önümüzdeki günlerde anlaşma, meclisin oylamasına ve onayına sunuluyor olacak. Türkiye, G20 ülkeleri arasında tek, dünya genelinde ise anlaşmayı onaylamayan altı ülkeden biriydi. Paris Anlaşması’na katılım ve uyum adımlarının atılmadığı durumda ülkeleri, Avrupa Birliği ülkelerine yapılan ihracatta ek mali yük çıkarılması gibi yaptırımlar bekliyor.
Paris Anlaşması Nedir?
İklim krizi ile mücadelede Paris Anlaşması kritik rol oynuyor. 2015 yılında kabul edilen anlaşma, tüm ülkelerin ortak çalışması ile 2050 yılına kadar küresel sıcaklık artışının endüstriyelleşme dönemi öncesine kıyaslandığında 1.5 derece ile sınırlı kalmasını hedefliyor. Bu da sera gazı emisyonlarının 2030 ve 2050 hedefleri doğrultusunda kademeli olarak azalmasıyla mümkün.
Anlaşmayı imzalayan tüm ülkeler, kendi ekonomik büyüklüklerine ve kapasitelerine göre Ulusal Katkı Beyanı sunuyor. Ulusal Katkı Beyanı, hükümetlerin iklim eylemi olarak uygulamayı amaçladıkları politikaları, önlemleri, belirledikleri hedefleri ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlama adımlarını gösteriyor. Katılımcı tüm ülkeler, transparan bir şekilde bu beyanı belirli periyotlarla açıklamak ve aldıkları önlem sayısını giderek artırmak mesuliyetindeler. Tüm bu katkılar, adı üstünde, ulusal olarak olarak belirleniyor.
COP26’ya Günler Kala
Fotoğraf: COP26
31 Ekim’den itibaren Glasgow’da iki hafta boyunca sürecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı, şu ana kadar gerçekleşen beşinci büyük iklim konferansı olacak. Bu yıl, Paris İklim Anlaşması’nın gerektirdiği yükümlülükler ışığında katılımcı ülkeler ulusal katkı beyanlarında ne gibi geliştirmeler yapacaklarını açıklayacak. Kapsamının kademeli olarak genişletilmesi beklenen ulusal katkıların sırasıyla 2020, 2025, 2030 yıllarında açıklanması bekleniyordu ancak geçtiğimiz yıl pandemi nedeniyle toplantı bu yıla ertelendi.
Hükümetlerin önümüzdeki beş yıl için planladıkları iklim eylemlerini açıklamaları ile birlikte Paris Anlaşması’nın hedefleri doğrultusunda dünya nasıl ilerliyor görülmüş olacak. Çünkü bilim insanları, açıklanan katkı adımlarının söz verildiği şekilde uygulandığında küresel sera gazı emisyonlarında nasıl bir çıkış veya düşüş olacağını hesaplayabiliyor. Güncel hesaplama, gelişmiş ülkelerin emisyonlarında pik yapacağı tarihi bulmak üzere yapılacak. Karbon emisyonlarının önce zirve yapması, sonrasında ise kademeleri olarak azaltılması öngörülüyor.
BM yetkilileri ve bilim insanları, geçtiğimiz günlerde emisyonların zirveye ulaşmasının tahmin edilenden daha uzun süreceği konusunda endişeli olduklarını dile getirdi. Bu durum, emisyon azaltma çalışmaları da gecikmeli olarak uygulanabilir demek oluyor. Böyle bir senaryoda, 2030 hedeflerine ulaşmak güç olabilir.
Kapak Fotoğrafı: Mika Baumeister
