Yaz mevsimi ile hemen hepimizin aklına plaj keyfi gelir değil mi? Serinlemek için sahillere koşmak ve denizin tuzlu sularında yüzmek, güneşin tadını çıkarmak… Evet, hepimiz denizde vakit geçirmeyi seviyoruz ve buna rağmen doğanın geri kalanında olduğu gibi plaj ve denizlerin kirliliğinden de sorumluyuz. Oysa plaj keyfine devam ederken doğayı ve denizin ekolojik dengesini düşünerek, sularımızı temiz tutmak ve deniz canlılarının güvenliğini sağlamak bazı basit adımlarla mümkün. Bu yazımızda sürdürülebilir plaj rutini için 13 öneri sunacağız. Hepsi plajda uygulamak için oldukça basit adımlar.
Sürdürülebilir Tatil Nasıl Yapılır?
Plaj rutini sürdürülebilir hale gelmesi için elbette ilk adım tatilin kendisini sürdürülebilir yapmak. Günlük rutinlerin dışında tatil planı yaparken doğayı ve çevreyi koruma bilinciyle hareket etmek oldukça önemli. Bunun için sürdürülebilir konaklama seçenekleri tercih edebilir ve tatil öncesinde sürdürülebilir tatil alışverişi yapabilirsiniz. Alışverişinizi online yapmayı planlıyorsanız sürdürülebilir online alışveriş için size daha önce ipuçları vermiştik; bunlara göz atabilirsiniz. Tatilde ise geriye kalan sadece plajda sürdürülebilirlik…
Çevre Dostu Plaj Rutini İçin 13 Öneri
Tatil dönemleri, insanların en fazla atık ürettiği ve karbon salımı yaptığı dönemler olarak biliniyor. Tabii ki yorucu bir yılın ardından tatil yapmak herkesin hakkı. Ancak çok daha çevreci bir tatil, plajlarda dikkat edeceğiniz birkaç madde ile pekala mümkün! İşte çevre dostu plaj rutini önerilerimiz…
Çöpler İçin Farklı Poşetler Bulundurun
Sürdürülebilir plaj rutininde çöpleri düşünerek hareket etmek önemli. Plaj için yanınıza her ne getirirseniz getirin, plajdan ayrılırken hepsini yanınızda geri götürdüğünüze emin olun. Yoğun günlerde plajdaki çöp kutularının hızlı bir şekilde dolup taştığı bir gerçek. Bu sebeple kendi çöp poşetlerinizi yanınızda getirin. Böylece hem kendi çöplerinizi etrafa saçmaz, hem de sahildeki çöpleri toplayabilirsiniz.
Sürdürülebilir plaj rutini için size önerimiz, geri dönüşüme uygun gördüğünüz çöpleri ayrı bir poşette toplamak ve sahilden ayrıldıktan sonra geri dönüşüm kutularına bırakmak. “Yalnız benim yapmam yetmez” diye düşünmeyin, emin olun çevredeki çöpleri topladığınızı görenler size destek olmak isteyecekler!
Sigara Atıklarına Dikkat Edin
Çöpler ile ilgili ilk uyarımızı yaptıktan sonra plajda sürdürülebilirlik için sigara atıklarının ne kadar önemli olduğunu da hatırlatmamız gerekiyor. Ne yazık ki sigara izmaritlerinin çöp olduğunu düşünmeden yollara, doğaya, denizlere atıldığı bir gerçek. Oysa sigara izmaritleri söndürüldükten sonra dahi çevreye toksin ve kimyasal maddeler saçmaya devam ediyor; üstelik doğada yok olmaları birkaç yılı bulabiliyor.
Plajda sigara izmaritlerini kuma atmak, bir yerden sonra onların sulara karışmasına sebep oluyor. Bu durum yalnızca doğa için değil, suda yaşayan canlılar için de oldukça riskli bir durum. Plajda sürdürülebilirlik için sigara atıklarınızı mutlaka ayrı bir yerde biriktirin ve plajdan ayrılırken sigara izmaritlerini temizleyerek doğaya destek olun.
Tek Kullanımlık Plastiklerden Kaçının
Mikroplastikler ne yazık ki artık tükettiğimiz deniz ürünlerinde ve içme suyunda dahi yaygın olarak bulunuyor ve su arıtma tesislerinde tamamen ortadan kaldırılmıyor. Çevre dostu plaj rutini için tek kullanımlık plastiklerin kullanımını azaltmak, yapılabilecek en kolay adımlardan biri.
- Matara ve termos: Plaj rutini sürdürülebilir hale getirmek için matara ve termos taşımak hem atık çıkarmamanıza hem de içeceklerinizin daha uzun süre serin kalmasına yardımcı olur.
- Fermuarlı saklama kapları: Plaja getirdiğiniz besinleri plastik torbalarda taşımak yerine fermuarlı saklama çantaları tercih edin. Böylece yiyeceklerinizi kuş ve karıncalardan korumuş olursunuz.
- Balmumu ambalajlar: Gıdalarınız veya güneş kremi, saç kremi kozmetiklerinizi streç filmlere satmak yerine balmumu paketleme yapabilirsiniz.
- Yeniden kullanılabilir soğutucu çantalar: Tek seferlik strafor soğutucuları kullanmayın. Yeniden kullanıma uygun soğutucu çantalar, daha uzun süreli soğukluk sağladığı gibi çevreye de zararlı değiller.
Kullanmış olduğunuz malzemeleri doğru seçerek, tek kullanımlık plastiklerden kurtulmak, hem sağlığınız hem de doğa için güzel adımlar atmanız mümkün!
Güneş Kremi Seçimine Dikkat Edin
Tercih ettiğiniz güneş kremi sürdürülebilir plaj rutini için bir diğer önemli adım. Güneş kremleri denize girdiğinizde veya temasla kuma bulaşarak kolaylıkla su karışıp, suya kimyasal salıyor. Bu kimyasallar mercanlara, balıklara, alglere ve midyelere zarar veriyor. Deniz yaşamının %25’ini oluşturan mercanlar, denizdeki balıkların neredeyse %10’unun beslenmelerine yardımcı. Ayrıca karbon döngüsünde oldukça önemli rol oynayan yosunlar ve algler de bu kimyasallardan dolayı zarar görebiliyor.
- Güneş kremi seçerken kendinizi güneşin zararlı etkilerinden korumanın yanı sıra çevre dostu doğal güneş kremleri kullanmaya özen gösterin.
- “Reef Friendly” veya “Reef Safe” sembolü olan güneş kremlerini alın. Bu noktada aklınızda olması gereken, bazı ürünlerde yalnızca “pazarlama” amacıyla resif dostu yazdığı. Sizin dikkat etmeniz gereken oksibenzon, oktinoksat, çinko, titanyum gibi kimyasallar içermeyen güneş kremleri tercih etmeniz.
- Çevre dostu plaj rutini için dilerseniz evde kendi doğal güneş kreminizi kendiniz de hazırlayabilirsiniz. Bunun için sizlere verdiğimiz güneş kremi tariflerine mutlaka göz atın.
Kendi Sürdürülebilir Plaj Havlunuzu Kullanın
Sahilde herkesin yanında olmazsa olmaz bir eşya var: Plaj havlusu! Sahile her gidişinizde yanınızda bikini-mayonuzla uygun renklerde farklı bir havlu taşımak veya havlu kiralamak yerine sürdürülebilir kaliteli bir havlu tercih edin. Karbon emisyonunun büyük bir kısmının tekstil kaynaklı olduğunu unutmayarak dönüştürülmüş ekolojik bir havluya yatırım yapın; hep onu kullanın!
Bizim sürdürülebilir plaj havlusu önerimiz, %50’si dönüştürülmüş pamuk olmak üzere %100 geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen yerli marka Green Petititon.
Sürdürülebilir Plaj Giyim Markaları Tercih Edin
Sürdürülebilir plaj rutini için plaja giderken nasıl göründüğünüze önem verdiğiniz kadar, kullandığınız ürünlerin doğa dostu olup olmadığına da dikkat edin. Sürdürülebilir mayo markalarına yatırım yapın. Hızlı modanın öne sürdüğü bikini ve mayolar ile her suya girdiğimizde binlerce mikroplastik sulara saçılıyor; üstelik bu bikini-mayolar biyolojik olarak da parçalanmıyor.
Plajda tercih edebileceğiniz kılık kıyafetten bikini-mayolara kadar yerli ve sürdürülebilir plaj giyim markaları arıyorsanız bu yazımıza mutlaka göz atın. Çok sevdiğimiz, güvenle tercih edebileceğiniz markaları listeledik.
Doğa Dostu Plaj Eşyaları Tercih Edin
Plajda giydiklerimiz nasıl ki sürdürülebilir plaj rutini için önemliyse plajda kullanılan diğer eşyalar da doğaya verilen saygının bir göstergesi. Bunun için organik kumaşlardan veya geri dönüştürülmüş kumaşlardan üretilen plaj çantaları, bambudan yapılma plaj sandalyeleri, geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilmiş plaj şemsiyesi veya plaj oyuncakları tercih edin. Bu sayede hem doğal kaynaklar korunmuş olur, hem de çevreye zarar vermeden doğanın tadını çıkarabilirsiniz.
Gıdaları Doğru Paketleyin
Plajda bir şeyler atıştırmak, gün batımına karşı dalgaların sesini dinlerken bir şeyler yemek hepimizin hoşuna giden şeylerden. Peki, çevre dostu plaj rutini için bu konuda nelere dikkat etmemiz gerekiyor?
- Sahile giderken yiyeceklerinizi evde kendi malzemelerimizle hazırlayarak plastik ambalajlı gıda israfını tamamen önleyebilirsiniz.
- Atıştırmalıkları veya öğle yemeğini tekrar kullanılabilir kaplara koyun veya balmumu ambalajlar kullanarak paketleyin.
- Tek kullanımlık mutfak gereçleri ve plastik poşetler, rüzgarla birlikte kolaylıkla uçup hem çevre kirliliği yapar, hem de sulara karışarak deniz kaplumbağası veya denizanası gibi su canlılarına zarar verir.
Deniz Kabuklarını Toplamayın
Sizi üzücü bir gerçekle yüzleştirelim sizi. Deniz kabukları hepimizin ilgisini çekiyor ve toplamaktan da keyif alıyoruz; fakat önemli bir gerçek var! Deniz kabukları ve kumlar, deniz kıyılarının ekosistemini oluşturan en önemli parça. Spiral kabuklular keşiş yengeçleri için önemli, birçok balık deniz kabuklarını yırtıcılardan korunmak için barınak olarak kullanıyor ve deniz kabukları deniz kuşları için yuvalama alanı.
Deniz kabuklarını toplayıp anı veya dekorasyon olarak eve getirmek, denizlerdeki ekosistemi zayıflatıyor. Bu sebeple bu kabukluların toplanmaması ekosistemi korumak açısından çok çok önemli!
Deniz Canlılarına Saygı Gösterin
Yüzmenin ve dalış yapmanın keyfi elbette bir başka! Tabi önemli olan bunu yaparken deniz canlılarına saygı göstermeyi unutmamak. Peki nelere dikkat etmeniz gerekiyor?
- İnanılmaz derece hassas olan mercan resiflerine asla dokunmayın.
- Denizdeki kayaları kaldırmayın ve deniz tabanını karıştırmayın.
- Deniz yıldızı veya yengeç gibi canlıları yakalamaya çalışmayın.
- Balıkları beslemeyin.
Belki ilginç gelebilir fakat plajdan ayrılırken kumdan kalelerinizi yıktığınıza emin olun; kumluk alanı tamamen bulduğunuz gibi doğal bırakın. Yapılan kumdan kaleler, açılan hendekler ve çukurlar özellikle İztuzu, Patara gibi deniz kaplumbağalarının yuvalama alanlarındaysanız oldukça tehlikeli bir hal alabiliyor. Yeni doğan kaplumbağalar yumurtalarından çıktıktan sonra içgüdüsel olarak kendilerini suya yöneltiyor. Yoldayken açtığınız hendekler veya inşa ettiğiniz kalelere denk gelmeleri onları kolay bir av haline getirip ölümüne yol açabiliyor. Unutmayalım ki deniz kaplumbağası türlerinin neredeyse tamamı şu anda tehlike altında.
Evcil Hayvanlarınıza Dikkat Edin
Plajda keyifli vakit geçirirken tüylü dostlarınızın size eşlik etmesi çok normal; fakat çevre dostu plaj rutini için evcil hayvanlarınıza dikkat etmeniz gerekiyor. Sebebi ise köpeklerin istemsizce sahil bölgelerine zarar vermesi.
Her ne kadar “masum” görünse de eğlence amacıyla kuşları kovalayan bir köpek, kuşların göç ve çiftleşmesi için gerekli olan yağ kaynaklarını tüketiyor. Bu da enerjisini kaybeden kuşlarda ölüm ihtimalinin artmasına neden olabiliyor. Ayrıca köpeklerin içgüdüsel olarak kumları eşeleyip kazması hem kumun altındaki ekosistemi bozabiliyor, hem de kumun altına saklanan hayvanları açığa çıkarabiliyor.
Kuşlara Yem Vermeyin
Her ne kadar iyilik yaptığımızı düşünüyor olsak da sahilde “masumca” kuşları beslemek demek kuşları kumsallara çekeren insanlardan yiyecek bulmaları için eğitmek demek. Bu durumda kuşlar kumsallarda yuva yapmaya başlıyor ve avlanmak için de buraları tercih ediyor. Bir zaman sonra durumu fark eden daha fazla kuş sahillerde toplanmaya başlıyor. Kuşların sahillerde toplanması hem onların doğal yaşamı için hem de sahilde yemeğini korumaya çalışan insanlar açısından riskli bir durum.
Karbon Ayak İzine Dikkat Edin
Plaja giderken dahi plajda sürdürülebilirlik için ilk adımı atabiliriz. Toplu taşıma kullanmak veya paylaşımlı araçları tercih etmek çevreye daha az zarar vermeye yardımcı olur. Bununla birlikte tüm gün sahilde vakit geçirirken su sporları ile ilgilenmek istiyor olabilirsiniz. Bu konuda size önerimiz karbonsuz tercihlerde bulunmak. Peki ya nasıl?
- Jetski veya motorlu tekneler yerine kano ve paddleboard tercih edebilirsiniz. Bu tür tercihler hem karbon ayak izini azaltmaya yardımcı olur, hem de deniz ekosistemindeki canlılara daha az zarar verir.
- Belki hiç aklınıza gelmedi fakat motorlu deniz taşıtları su altı canlılarının korkmasına sebep olabiliyor; fakat vücut gücünüzü kullanarak hareket ettiğiniz su taşıtları oldukça zararsız.
İşte 13 maddede plaj rutini sürdürülebilir hale gelmiş oldu! Küçük adımlar, büyük değişimlere vesile olabilir. Unutmamanız gereken plajın tadını çıkarırken doğayı da korumanın gelecek nesillere büyük bir armağan olduğu. Keyifli, sürdürülebilir tatiller!
