Küresel iklim değişikliği ve gelecek için duyulan endişe; tüm alanlar için yeni tanımlamalar getirirken süreç, profesyonel ortamdaki insan kaynakları açısından da ele alınıyor. Artık iş hayatında yeşil insan kaynakları yönetimi ve şirket içerisinde sürdürülebilirlik kültürü büyük önem arz ediyor. Peki dünya ile olan ilişkimizde çok hassas bir yerde duran yeşil insan kaynakları nedir ve bu kavram neden önemli? Detaylıca bakalım.
Yeşil İnsan Kaynakları Nedir?
Çevresel sürdürülebilirliğin gerçekleşmesine olanak tanıyan bir anlayış olan yeşil insan kaynakları yönetimi, klasik insan kaynakları yönetiminin evrimleşmiş halidir diyebiliriz. Daha kapsayıcı bir ifadeyle yeşil değerleri kurum içinde uygulayan, yeşil insan gücü profilini oluşturan ve kurumların bütçelerini insan kaynakları yönetiminde yeşil hedefler doğrultusunda kullanmalarını sağlayan bir süreci anlatır. Çalışanlar; toplum, çevre ve iş hayatı için oluşturulan yeşil uygulama ve politikaları sürdürülebilir bir biçimde yürütür.
Dolayısıyla çevre yönetimini iyileştirmek adına kurumlarda uygulanan yeşil insan kaynakları, çatısı altında bulunduğu işletmenin tüm yeşil adımlarını ve girişimlerini destekler. İşin özeti geleneksel insan kaynakları çalışmalarının yeşil ya da çevreci aşamaya uyumlanmasıdır. Literatüre bakıldığında ise bu kavramları daha net ifade edebilmek için birtakım modellemelerin yapıldığını görebiliriz.
Yeşil İnsan Kaynakları Yöntemleri
Fotoğraf: Mimi-Thian
Geleneksel yaklaşıma göre işe alım, seçme, oryantasyon, insan kaynakları planlaması, çalışan ilişkileri, performans değerlendirme, sağlık ve güvenlik yönetimi, iş tasarımı, iş analizi, eğitim ve geliştirme, ödül yönetimi, disiplin yönetimi gibi konulardan oluşan insan kaynakları yönetiminin yeşile entegrasyonunda karşımıza şu başlıklar çıkıyor:
Örgütsel kültürün yeşil yönetimi, yeşil eğitim ve geliştirme, yeşil performans yönetimi ve değerlendirme, yeşil işe alma ve seçme, yeşil tazminat, ödül, yeşil çalışan güçlendirme ve katılım…
Yukarıda bahsettiğimiz konular, “yeşil” başlığı altında değerlendirildiğinde bir işletmedeki insan kaynakları yönetiminin yeni nesil hale gelebilmesi için kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri, çalışanların gönüllü çevre faaliyetleri, firmanın çevre yönetimi ve performansı, atık yönetimi, çalışanların çevre dostu adımları ve yaşam alışkanlıkları ile sürdürülebilir gelişim konularında yeterli olmaları gerekmekte.
İnsan kaynaklarının yönetiminde bu çevreci hedeflere ulaşmak ve yeşil bir sistem kurabilmek, birtakım koşulların sağlanması ile yakından ilişkili. Bu minvalde çevreci bir vizyon belirlenmeli, çevreci hedeflerin ve vizyonun aktarılabilmesi için çalışanları eğitmeli, çalışanların çevresel anlamda yaptıkları uygulamalar değerlendirilmeli, performansları ölçülmeli, çevreci faaliyetleri takdir edilmeli ve olumlu davranış modelinin pekişmesi için çalışanlar ödüllendirilmeli.
Yeşil İşe Alım Deyince…
Fotoğraf: Fauxels
Yeşil insan kaynakları yönetiminin sürdürülebilmesi için işe alım süreci de oldukça önemli. Ancak yeşil işe alımlarda çalışanların yeşil iş tanımına uygunluğu beklenmekte ve çevresel duyarlılık ile hareket etmeleri istenmekte. Dolayısıyla yeşil işe alım süreci, işletmedeki çevresel yönetim sistemleriyle çalışanların uyumlu davranabildiği, yeterli bilgi ve yaklaşıma sahip olduğu bir iş ortamında gerçekleşiyor olmalı. İnsan kaynakları alanındaki bu yeşil uygulamalar, etkin bir çevre yönetimi sunacağından ekosisteme de uzun vadede önemli katkılar sunar.
Tüm iş yeri ve kurumların iklim krizi ve ekolojik sistem için özellikle enerji, çevre ve su yönetimi açısından sürdürmesi beklenen standart uygulamalar, konuya bakış açıları ve aldıkları reaksiyonlar kurum kültürlerinin bir parçası olduğundan bu noktadaki analiz, insan kaynaklarını nasıl yönetecekleriyle ilgili de mesajlar içerir. Zira çevreci bir yönetimi benimseyen işletme, işe alım yaparken elbette yeşil işgücüne öncelik verecektir.
Yeşil İnsan Kaynakları Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yeşil işe alımda dikkat edilmesi gereken iki önemli maddeden de bahsedelim. İlk olarak kurumdaki tüm faaliyetlerin yeşil kültürü yaşatan bir seviyede olması istenir. Kurumun çevreci duruşunu ve yeşil kültürünü kurum dışına yansıtması da beklenir. Bu tutum, o kurumun yeşil kültürü edinmiş bir insan kaynakları anlayışı içinde olduğunun kurum dışı kişiler tarafından algılanmasını sağlar. Diğeri ise kurumun yeni işe alım çalışmalarında kıstas olarak yeşil kültüre uyumlu adayları kurumda istihdam etmesiyle alakalıdır. Ancak bu uyum yakalandığında yeşil insan kaynakları yönetimi sürdürülebilir hale gelebilir.
Yeşil Performans Yönetimi, Eğitim, Haklar ve Çalışan İlişkileri…
Fotoğraf: Fauxels
Performans yönetimi, çalışanların yetenek ve becerilerini geliştirmelerini destekleyen bir süreçtir. Çalışanları işletme ya da kurumların hedeflerine ulaşmada daha verimli davranmalarına motive eder. İş ortamındaki kurumsal stratejinin şeffaflık içinde sunulması çalışanların performans yönetimlerini olumlu etkiler. Kurumun yeşil kültürünün apaçık işlediği bir yerde çalışanların bu kültürden feyz almaları, elde edecekleri başarı ve performansı yukarıya çeker. O yüzden yeşil kültürün getirdiği hedeflerin çalışanlara ifade edilmesi ve kazandırılması önem arz eder. Yine bir firmada yeşil eğitim; çalışanların iş hayatlarında enerji ve su yönetimi tutumları, tasarruf anlayışları, atık yönetimi, çevre bilincinin iş kültürüne entegre olması gibi konuları baz alır. Davranış değişikliğini sağlamak ve yeşil alışkanlıklar kazandırma noktasında verimli olan eğitim yöntemleriyle tüm çalışanların çevre yönetiminin süreçlerinden haberdar olması sağlanmalıdır.
Ücret politikaları, sosyal ve yan haklar açısından değerlendirildiğinde yeni nesil iş anlayışındaki yeşil girişimlerin ivmesinin yukarıya doğru çıktığı görülse de bu hala geliştirilmesi gereken bir konu. Tatmin edici maddi teşvikler planlamak güç olabilir ancak ücret politikalarına daha sürdürülebilir bir anlayış ile yaklaşılabilir. Ayrıca çalışan ilişkileri boyutunda da yeşil insan kaynakları yönetimi atlanmaması gereken bir husus olarak değerlendirilir. Kurum içi iletişimin önemli bir unsuru olan personelin, firmadaki yeşil uygulamalara aidiyet duyması ve bu kültüre uygun davranması, hem ilişkileri geliştirir hem de daha başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Kapak Fotoğrafı: Scott Graham
