6 Şubat depremi 2023’te Türkiye için çok zor bir dönemin başlangıcı oldu… Bu deprem öncesinde de Türkiye’de yaşanan büyük depremler ne yazık ki olumsuz tabloların yaşanmasının sebepleri oldular. Aslında acı tabloların sebebi depremler demek doğru bir analiz değil çünkü zorlukların yaşanmasının en büyük nedeni tedbirsizlik. Gelecekte benzer sıkıntılar yaşamamak için depremden korunmanın yolları konusunda bilinçlenmek şart.
Deprem ülkesinde yaşıyoruz ve Şubat 2025 itibariyle Ege Denizi’ndeki 5 şiddeti civarındaki sarsıntılar da fay hatlarında bir tetiklenme olduğunun göstergesi. Yakın tarihin en büyük depremlerinden biri olan Tohoku Depremi, 19.759 kişinin hayatını kaybetmesine yol açmıştı. Richter ölçeğine göre 9 şiddetinde olan bu deprem, 30 metreyi aşan tsunami yaratarak Fukuşima Felaketi’ne dahi sebep olmuştu. 7,7 şiddetindeki 6 Şubat depremi sonrasında ise ülkemizde 53.537 kişi hayatını kaybetti.
Sonuçlar ne yazık ki ülkemizin deprem konusunda yeterli hazırlığının olmadığını gösteriyor. Peki bilinçli bir kişi olarak depremden korunmak için neler yapabiliriz? Cevapları hepimiz için derledik.
Yaşayacağınız Yeri İyi Seçin
Depremden korunma yolları maddeler halinde sıralanırsa ilk sırada kesinlikle yaşadığınız yeri iyi seçmek olur. Ülkemizdeki toprakların %92’si deprem riski taşıyor. Halkımızın büyük çoğunluğu ise bu riski taşıyan bölgelerde yaşıyor. Peki yaşadığımız yeri nasıl seçeceğiz? İşte AFAD’a göre dikkat etmeniz gereken kriterler:
- Kaygan ve ovalık bölgelere ev yapmamalıyız.
- Dik yamaçlar, boğaz ve vadiler büyük bir deprem ve sel riski taşıyor.
- Yalnızca devlet tarafından onaylanmış, imara açık bölgelere ev yapmalıyız.
- Çok kar ve yağış alan bölgelerden kaçınmalıyız.
- Yaşadığımız binanın düzenli olarak kontrollerini yapmalıyız.
- Yaşadığımız evde zorunlu deprem sigortası olduğuna dikkat etmeliyiz.
Depreme Uygun Ev Düzenlemesi Yapın
Depremden korunmanın yolları derken aslında sarsıntının yaratabileceği olası hasarlardan ve risklerden korunmanın yollarını kast ettiğimizi iyi kavramak lazım. Bu minvalde ev içindeki eşyaların depreme uygun olarak yerleştirilmesi ve sabitlenmesi büyük önem taşıyor.
Dolaplar ve tabloları sabitlemek ve kırılacak eşyaları kilitli/mandallı dolaplara koymak hepimizin bildiği bir önlem. Fakat çoğu deprem araştırmacısına göre deprem sırasında ve sonrasında en büyük tehlike, yanıcı patlayıcı eşyalardan kaynaklanıyor. Birçok depremzede, deprem sonrasında hayatta kalsa bile elektrik ve gaz kaçakları sebebiyle oluşan kazalarda yaralanabiliyor. Gaz ve elektrik hatlarımızın elektronik sayaca bağlı olması ve sarsıntıda otomatik kesilmesi elzem.
Deprem Çantası Hazırlayın
Deprem olduktan sonra 72 saat boyunca birçok hayati ihtiyacımıza ulaşamayabiliriz. Bu nedenle deprem çantası hazırlamak hayati önem taşıyor. Peki deprem çantasında neler olmalı?
- Önemli belgelerin fotokopileri (kimlik kartları, tapu, banka cüzdanı, deprem poliçesi vb.)
- İklime uygun giyecekler (iç çamaşırı, yağmurluk)
- Hijyen malzemeleri (sabun, diş fırçası, ıslak mendil, ped)
- Yüksek kalorili ve uzun raf ömrüne sahip gıdalar (konserve, kuru meyve, bisküvi, çikolata barı, meyve suyu)
- Tüm ailemize yetecek kadar içme suyu
- İlk yardım çantası
- Radyo, el feneri ve bunlar için yedek piller
- Uyku tulumu
Deprem çantamızı hazırladıktan sonra deprem sonrasında belirlediğimiz kaçış rotasının üzerinde, ulaşımı kolay bir yere yerleştirmeliyiz. Deprem çantamızı 3-4 ayda bir kontrol etmeli, bozulan veya yetersiz kalan ürünleri yenileriyle değiştirmeliyiz.
Deprem Sırasında En Güvenli Yerde Kalın
Deprem olurken ne yapacağını bilemeden panikle hareket etmek oldukça riskli. AFAD’ın Deprem Anında Yapılacaklar listesini okumak çok önemli. Listede bina içinde ve bina dışında olma durumuna göre verilen önemli talimatların özeti şöyle;
- Bina içindeyseniz; sağlam sandalyelerle destekli masa altı gibi güvenli bir alanda diz üstü çöktükten sonra baş ve ensenizi koruyacak şekilde öne doğru kapanın ve mümkünse sabit bir yere tutunun.
- Bina dışındaysanız; binalardan, direklerden, elektrik ve gaz hatlarından olabildiğince uzak bir açıklıkta çömelerek kendinizi korumaya alın.
Deprem Sonrası Toplanma Alanına Gidin
Deprem sonrasında gitmemiz gereken toplanma alanlarını önceden bilmek, izleyeceğimiz en güvenli yolu seçmek çok önemli. Sonrasında ise uzun süreli evsiz kalma riskimize karşın her zaman bir yedek planımız olması gerekir.
Deprem Sonrası İletişimi İyi Yönetin
Afet sonrasında iletişim çok önemli. Öncelikle hatları gereksiz yere meşgul etmemeli, radyolar üzerinden yetkililer tarafından açıklama beklemeliyiz. Deprem sonrası destek istemek, durumunuzu yetkililere bildirmek ve sevdiklerinizle iletişim kurmak adına uygun mobil uygulamaları önceden telefonunuza indirebilirsiniz.
Sakinleşin, Destek Alın ve Destekleyin
Deprem, toplum için yıkıcı bir felakettir. Afetler gerçekleştikten sonra halkta infial yaşanabilir. Birçok deprem sonrasında izdiham, taşkın, yağma ve kavga olaylarına rastlanmıştır. Bu sebeple deprem sonrasında sakinliğimizi korumalı, depremzedelerin iyiliği için omuz omuza birlikte çalışmalıyız.
Depremle İlgili Bilinçlenin
Depremin gerçekliğini kavramak için her şeyden önce onun ne olduğunu anlamak gerekiyor. Depremin nasıl meydana geldiğini, depremin tarihteki etkilerini güncel olarak takip etmeliyiz. Özellikle uzmanların görüşlerini dikkate almalıyız. Çünkü deprem, insanlığı en çok tehdit eden doğal afetlerden biri. Her doğal afette olduğu gibi bilim insanlarının görüşlerini takip etmeli, deprem literatürü hakkındaki bilgilerimizi taze tutmalıyız.
