Güncelleme Tarihi: 25 Eylül 2021
Medeniyetimizin gelişmesiyle birlikte yaşadığımız gezegene verdiğimiz zararın artması artık hepimizin malumu. Sanayi Devrimi sonrası karbon emisyonu oranının dramatik bir şekilde arttığı grafiklere alıştık. İnsanlık olarak gelişim tarihimizde doğayı kirlettiğimizi kabullenmek bile aslında çok değerli. Peki doğayı tekrar canlandırma projemizde illaki medeniyetimizin getirdiği teknolojik atılımları reddederek primal bir yaşamı mı benimsemeliyiz? Medeniyetimizin kirli de olsa gelişmiş bir teknolojiye sahip olması, bizlerin doğayı koruma yolundaki çabasına yardımcı olacak atılımlar gerçekleştirmemize olanak sağlıyor. Peki çevreci teknolojik atılımlar dünyasında ne gibi gelişmeler yaşanıyor? Temiz teknoloji nedir? Geleceğimizin inşasında önemli bir yer edinen ve kaynağı olması planlanan temiz enerji nedir? Gelin birlikte inceleyelim…
Temiz Teknoloji Nedir?
Görsel: jannoon028
Temiz teknoloji kavramı, çok geniş bir anlama sahiptir. Kabaca toparlayacak olursak finansal faydayı önemseyen, çevre dostu ve sürdürülebilir teknolojik atılımlar bütünü diyebiliriz. Gündelik hayatımızda bulunan hemen her şey, temiz teknolojinin içeriğini oluşturabilir. Mesela marketlere giderken kullandığımız petrol türevi poşetlerin yerine geri dönüştürülebilir torba kullanmak, temiz teknolojinin bizlere sağladığı avantajlardandır. Temiz teknoloji nedir diye sorulduğunda aklımıza ilk gelen doğaya kesinlikle saygılı, geri dönüştürülebilir ve verimli ürünler olmalıdır. Zaten bir şeyin geri dönüştürülebilir şekilde tasarlanması, dolaylı olarak yanında mali avantaj getirir. Bunun dışında temiz teknoloji aslında kaynakların tutumlu bir şekilde kullanılmasını da içerir. Dünyamızda ne yazık ki geri dönüşümü zor olan kaynaklar bulunmaktadır. Bunların en başında yakın gelecekte insanlığın büyük sorunlarından biri olması beklenen su gelir. Suyun daha doğru bir şekilde kullanılmasıyla insanlığın gelecekteki problemlerine yalnızca temiz teknoloji çare olabilir.
Temiz Enerji Nedir?
İnsanlığın fosil kaynaklar ile tanışmasıyla birlikte doğaya verdiği zarar akılalmaz seviyelere ulaştı. Petrol türevlerinin ve fosil yakıtların en yüksek düzeyde kullanıldığı alanlardan biri de tabii ki enerji üretimi. Enerji için kullanılan bu yöntemler, dünyadaki karbon emisyonun dramatik bir şekilde artmasına sebep oluyor. Çevreci bir gelecek planları çerçevesinde, teknolojinin gelişimiyle de birlikte temiz enerji kavramı ortaya çıktı. Temiz enerji, fosil yakıtların tersine sürdürülebilir enerji kaynaklarını kullanmayı amaç edinen bir enerji türüdür. Temiz enerji teknolojileri için en önemli şey sürdürülebilirlik ve doğa dostu olmaktır.
Temiz Enerji Projeleri
Fotoğraf: Wiki Images
Bugün temiz enerji üretimi pek çok ülke tarafından ciddiye alınmaktadır. Önümüzdeki 30-40 yıllık periyotta ülkeler, kömür, nükleer enerji, doğalgaz santrallerini kapatma kararı aldı. Bu sayede enerji ihtiyaçlarının %50’sinden fazlasını temiz enerji projeleri ile karşılamayı amaçlıyorlar. Gelin temiz enerji üretiminde kullanılan yöntemlere yakından bakalım
Dalga Enerjisi
Bildiğiniz üzere dünyanın dörtte üçü sudan oluşur. Özellikle okyanuslarda uydumuz Ay’ın kütle çekimi ve rüzgarlar sayesinde devasa dalgalar oluşabilir. Bu dalgalar sürekli ve düzenlidir. Bu sebeple dalgaların deniz altında yarattıkları basınç, dalga santralleri içinde mekanik enerjiye dönüştürülür. Mekanik enerjinin elektrik enerjisine dönüştürülmesiyle sürdürülebilir ve sıfır karbon emisyonuna sahip enerji üretimi sağlanabilir.
Dalga santralleri denizin bulunduğu neredeyse her bölgeye kurulabilir. Bir kere kurulduktan sonra bakım masraflarının az olması sebebiyle neredeyse varlığı bile unutulabilecek bir santraldir. Araştırmalara göre dalga enerjisinin sahip olduğu potansiyel elektrik enerjisi 80 terra watt saate yakındır. Yalnızca bu enerji ile küresel enerji ihtiyacının beşte biri karşılanabilir.
Güneş Enerjisi
Dünyada yaşamın yegane kaynağı olan Güneş, pekala elektrik enerjisi için de kullanılabilir. Uygun bölgelere kurulan güneş panelleri ile yakalanan fotonlar, elektrik enerjisine dönüştürülür. Bu sayede güneşin uygun olduğu neredeyse her gün enerji üretimi gerçekleştirilebilir.
Güneş enerjisinin en avantajlı noktalarından biri kullanılan güneş panellerinin uygun fiyata üretilebilmesidir. Bugün bile dünyada bulunan birçok evin çatısında güneş panelleri bulunmaktadır. Özellikle ülkemizde kırsal kesimlerde, sıcak su ihtiyacının karşılanmasında kullanılır. Verilere göre 2019 yılında güneş enerjisi yöntemiyle 250.000 Megawatt elektrik enerjisi üreten Çin, bu alanda en önde gelen ülkedir.
Jeotermal Enerji
Jeotermal enerji, insanlığın ilk tanıştığı enerji türlerinden biridir. Araştırmalara göre M.Ö 1000 yılından eskiye ait jeotermal enerji kullanım bulguları saptanmıştır. Jeotermal enerji, Dünya’nın içinde bulunan ısı ve gazın yeryüzüne çıktığı noktalara kurulan santraller ile ısının elektrik enerjisine dönüştürülmesi şeklinde üretilir. Tamamen çevreci, ucuz ve sürdürülebilir bir enerji türüdür.
Ülkemizde pek çok jeotermal kaynak bulunmaktadır. Halk arasında jeotermal kaplıcalarda çıkarılan yer altı sularının şifalı olduğu görüşü yaygındır. Özellikle İç Anadolu ve Ege Bölgesi’nde büyük jeotermal enerji kaynakları, enerji santralleri sayesinde ülkemizin elektrik ihtiyacına katkıda bulunur. Araştırmalara göre eğer tüm kapasitesiyle jeotermal enerjiyi kullanabilirsek ülkemizde bulunan 5 milyon konutu ısıtabiliriz. Bu yönüyle Türkiye, dünyada yedinci sıradadır.
Biyokütle Enerjisi
Biyokütle, canlı varlıkların oluşturduğu toplam kütle demektir. Biyokütle enerjisi ise organik tabanlı varlıkların yaşamlarının sona ermesi sonrası fiziksel ve kimyasal uygulamalar ile gaz ve ısıya dönüştürülerek elde edilen enerjinin adıdır. Organik atıkların yanı sıra bitkisel atıklar ve hayvansal atıkları kaynak olarak kullanabilir.
Bİldiğimiz üzere fosil yakıtlar, yüz milyonlarca yıl toprak altında kalan organik canlı kalıntılarının kimyasal reaksiyonlar sonrası dönüşmesiyle ortaya çıkmıştır. Fakat bu uzun süreç, fosil yakıtların özellikle karbondioksit salınımı açısından yüksek tehlike taşımasına sebebiyet vermiştir. Biyokütle enerjisi ile birlikte hayvansal ve bitkisel atıkların çeşitli yöntemler ile geri dönüştürülerek enerjiye katılması sayesinde tamamiyle çevreci ve sürdürülebilir bir atık yönetimi sağlanabilir. Biyokütle enerjisi aynı dalga enerjisi gibi rüzgar, Güneş ve jeotermal enerji santrallerinin aksine kesikli değil, sürekli bir enerji türüdür. Yine güneş enerjisine benzer bir şekilde maliyeti düşüktür. Aslında biyokütle enerjisi yüzyıllardır kültürümüzde kullanılmaktadır. Tezek gibi hayvansal atıkların yakacak olarak kullanılması buna bir örnek olabilir.
