Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Güncelleme Tarihi: 14 Haziran 2022

Karşı karşıya kaldığımız çevre sorunlarının ortaya çıkmasında en büyük nedenlerden birinin insanoğlu olduğu konusunda sanıyoruz hepimiz hemfikiriz. İklim değişikliği, susuzluk, doğal kaynakların tüketimi gibi çok çeşitli problemler şimdiden hayatımıza direkt olarak etki etmeye başladı. Her ne kadar harekete geçmek için biraz geç kalmış olsak da hem mikro hem de makro düzeydeki önlemlerle bu kötü gidişatı durdurmaya ve tersine çevirmeye çalışıyoruz. Ancak kısa vadeli uygulamaların yanında bu çalışmaların sonuç vermesini sağlamak için yapabileceğimiz oldukça önemli bir şey var: Çocuklara çevre bilinci aşılamak. Yeni nesillerin çevreye çok daha duyarlı, doğayla barışık bir toplum yaratmasını sağlamak bugün bizim elimizde. Siz de bu fikri önemsiyor ve bu doğrultuda çocuğunuza çevre bilinci aşılamak istiyorsanız sizin için derlediğimiz 10 öneriyi uygulamaya koyabilirsiniz.

Açık Hava Aktiviteleriyle Çocuğunuzu Doğayla Tanıştırın

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Anna Samoylova

Yapılan bir araştırmaya göre çocukların açık havada geçirdiği zamanın mahkumlardan bile daha az olduğu tespit edilmiş. Evet, oldukça çarpıcı bir veri ve maalesef doğru. Amerika’daki her iki çocuktan bir tanesi günde 1 saatten daha az bir zamanı açık havada geçiriyor. Oysa cezaevi mahkumları bile günde en az 2 saat açık havada vakit geçirme hakkına sahip. Yani bir diğer deyişle çocuklarımızı dört bir tarafı betonla çevrili görünmez hapishanelere kapatıyoruz. Bu durumun önüne geçmek ise aslında oldukça kolay. En basitinden çocuğunuzla sık sık parka gidebilir, onun hem doğayla tanışmasını hem de çevre bilinci kazanmasını sağlayabilirsiniz. Ya da çocuğunuzla birlikte bir doğa yürüyüşüne çıkıp bu esnada yürüyüş parkurundaki çöpleri de birlikte toplayabilirsiniz.

Doğayla İlgili Belgeseller veya Çizgi Filmler İzleyin

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Julia M. Camero

21. yüzyıl çocuklarının favori eşyaları arasında en üst sıraları tabletler veya akıllı telefonların aldığı su götürmez bir gerçek. Hayatı birçok açıdan kolaylaştıran bu teknolojik aletler, sayısız faydanın yanında bazı zararlara da sahip. Ancak doğru kullanım ile bu zararları en aza indirgemek mümkün. Hem YouTube gibi video izleme sitelerinde hem de Netflix gibi platformlarda doğayla ilgili çok sayıda belgesel var. Tabii ki bu belgesellerin tümünün çocuklara hitap ettiğini söylemek doğru olmaz ancak farklı yaş gruplarına uygun animasyon, çizgi film ya da doğa belgeseli bulmak hiç de zor değil. Eğer çocuğunuzun çevre bilincinin yüksek olmasını istiyorsanız onunla birlikte doğa belgeselleri izleyebilirsiniz.

Birlikte Doğa Temalı Masallar ve Kitaplar Okuyun

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Josh Applegate

Evet, tablet ve akıllı telefonların önemi tartışılamaz. Ancak bir çocuğun zihinsel ve hatta sosyal gelişimi için kitap okumaktan daha faydalı ne olabilir? Araştırmalara göre çocukluğundan itibaren kitap okuma alışkanlığı ile büyüyen ufaklıkların hayal güçleri ve dil hakimiyetleri daha gelişkin oluyor. Üstüne bir de bu kitapların ana temasını doğa sevgisi oluşturursa çocukların kitaplardaki hayali karakterlere duyduğu sevgi doğrudan doğaya kanalize olma fırsatına kavuşuyor. En olmadı ebeveynleri olarak sizin onlara okuyacağınız masallar sayesinde birlikte geçirdiğiniz bu keyifli aktivite, doğaya olan bakış açılarına da yansıyor.

Birlikte Bahçecilik Yapın

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Christopher Luther

Doğanın nasıl işlediğini anladığımızda onu sevmeme gibi bir şansımız da pek kalmıyor. Bitkilerin doğal gelişimi, kendilerine has basit matematiği, emeğe ve sevgiye karşı duyarlılıkları derken doğanın işleyişini anlamak için en uygun yollardan biri de bahçecilik elbette. O yüzden çocuğunuzla birlikte ufak bir saksı ya da kocaman bir bahçe fark etmeksizin, ekip biçin! Böylelikle çocuklar doğaya sevgi ve emekle yaklaştıklarında birbirinden güzel yanıtlarla karşılaşacaklarını birinci elden tecrübe etme şansına kavuşurlar.

Evcil Hayvan Edinin

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Alicia Jones

Doğayla ve diğer canlı türleriyle barışık bir çocuk yetiştirmek ve çocuklara doğa sevgisi ile dolup taşan bir ortam sunmak için en klasik ve etkili yollarından biri de tabii ki evcil hayvan edinmek. Farklı canlı türleriyle bağ kurabilen çocukların doğaya karşı oldukça duyarlı bireyler haline gelmeleri işten bile değil. Eğer kedi veya köpek gibi hayvanları sahiplenmek kişisel tercihlerinize ya da evinizin koşullarına uygun değilse bakımı çok daha kolay olan balık veya kuş gibi seçeneklere yönelebilirsiniz.

Doğayı Evin İçine Taşıyın

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Teona Swift

Çevre bilinci eğitimi için en kritik nokta, her canlının doğanın bir uzantısı olduğuna yönelik bilincin çocuklara aktarılmasında yatar. Bunun için de bir ebeveyn olarak çocukların zihninde “kendi evim ve doğa” veya “doğaya ait ve değil” gibi ayrımların oluşmasını ilk elden önlersek, ufaklıklar ister istemez doğa sevgisi ile hareket etmeye başlarlar. Bu noktada da çocuğun sokakta oynadığı bir sopayı alıp evine getirebilme özgürlüğüne sahip olması gerekir. Ya da ilgisini çeken kozalak, ağaç yaprağı gibi nesneleri kendine ait bir alanda saklayarak doğayı kendi evinden ayrı tutmama şansına kavuşabilir. Bunun için de böyle zamanlarda çocukların değer verdikleri doğadan parçalara evin içine taşımalarına karşı çıkmamamız gerekir.

Evinizi Doğaya Taşıyın: Kamp Yapın!

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Kampus Productions

Çocuklara çevre bilinci aşılamak için doğada daha sık zaman geçirmelerine yönelik planlar yapmak oldukça mühim. Bunun için de doğanın kalbinde yapılacak bir kamptan daha uygun bir seçenek olmadığı konusunda hemfikirizdir herhalde. Sonuçta kamptayken tüm bir gün ve hatta gece doğanın görece izbe bir köşesinde geçiyor. İnsanın sabah kalkar kalkmaz çadırdan dışarı çıktığında gözlerini ağaçların yeşilliğinde yitirmesi… Bu deneyimin çocuklara çevre bilinci kazandırmak için ne denli büyük bir rol oynayacağını siz düşünün.

Ufak Bir Doğaseverler Çetesi Kurun

Çocuklara Çevre Bilinci Nasıl Aşılanır? 10 Farklı Öneri

Fotoğraf: Robert Collins

Çocukların sosyalleşmesi, özellikle ilkokul çağlarında büyük önem taşır. Bununla bağlantılı olarak çocuğunuzun çevresinde kendisi gibi doğasever başka çocuklar varsa, tek yapmanız gereken şey bu ufak doğaseverlerden şirin bir çete kurmak! Benzer ilgi alanlarına sahip çocuklar bir arada daha rahat vakit geçirebilir. Aynı zamanda doğa da oyunlarının bir parçası olur ve çetelerine ev sahipliği yapar. Böylelikle ufaklıklar onu korumaları ve ona sahip çıkmaları gerektiğini daha net ve kapsamlı bir biçimde anlama şansına kavuşurlar.

Hatalarını Gösterin, Doğrusuna Yönlendirin

Çocuklar için Çevre Bilinci ve Ebeveynlik

Fotoğraf: Daiga Elleby

Çocuklar, özellikle erken yaşlarda doğaları gereği kendilerinden başka canlıları umursamadan hareket etmeye meyilli olabilirler. Bu içgüdüsel hareketlerin sonucunda doğa veya diğer canlılar zarar görebilir. Böyle durumlarda çocuğunuza bu yaptığının hatalı olduğunu uygun bir dille anlatmak ve onu doğru davranışa yönlendirmek oldukça önemlidir. Yapılan davranışın yalnızca yanlış olduğunu belirtmek de yeterli olmayabilir. Çocuğun doğadaki diğer canlılarla empati kurmasına yardımcı olarak nedenleriyle birlikte bu davranışın sonuçlarını açıklamak gerekir. 

Doğa Dostu Ebeveynler Çevreye Duyarlı Nesiller Yaratır

Çocuklar için Çevre Bilinci ve Ebeveynlik

Fotoğraf: Pedro Kümmel

Çocuk yetiştirmenin en önemli unsurlarından biri, çocuğunuzun benimsemesini istediğiniz davranışlara ilk başta sizin sahip olmanız. Çocuğunuza çevreye duyarlı olmasını öğretmeye çalışmak yerine bu tip davranışları kendi hayatınızda alışkanlık haline getirerek onun sizi örnek almasını sağlayabilirsiniz. Çocuklara çevre bilinci konusunda iyi bir rol model olan ebeveynler, çevreye duyarlı nesillerin oluşmasına çok büyük bir katkı sağlayabilir.