Güncelleme Tarihi: 17 Ocak 2023
Evden çalışma ve dijital nomad gibi iş kültürlerinin popüler olduğu son yıllarda, laptop en önemli araçlarımızdan biri. Gerek kompakt tasarımları gerek her anda imdadımıza koşabilmeleri sayesinde laptopları çok seviyoruz. Ancak unutulmaması gereken diğer bir nokta ise laptopların çevreye verdikleri zararlar. Fakat her şeyde olduğu gibi, laptop seçimini de sürdürülebilir bir şekilde yapabilirsiniz. İşte sürdürülebilir laptop seçimi için tüyolar…
Laptopların Çevreye Etkileri
Fotoğraf: Goumbik
Temelde elektrik enerjisi tüketerek çalışan aletler oldukları için laptopların çevreye büyük etkileri oluyor. Günde sekiz saat çalışan ortalama bir laptop, yıllık 44 ila 88 kilogram arasında karbondioksit salımına sebep oluyor.
Teknoloji araştırmaları şirketi Gartner’ın yöneticilerinden Lars Meiritz’e göre laptopların çevresel etkilerinin yalnızca %20’si günlük kullanımından kaynaklanıyor. Peki, kalan %80’lik kısım nerede?
Her üründe olduğu gibi laptoplarda da üretim bandındaki çevresel etkilerin hesaba katılması gerekir. Kaynak tüketiminden üretim araçlarının karbon emisyonlarına kadar tüm etkilerin izi laptoplarda kalır:
- Materyallerin fabrikaya ulaşmasını sağlayan tedarik zinciri,
- Materyallerin çıkarılmasında harcanan enerji miktarı,
- Üretim tekniklerinden kaynaklanan harcamalar,
- Son tüketiciye ulaştırmak için kurulan lojistik bunlardan sadece bazıları.
Sürdürülebilir laptop seçiminde ise laptopun çevreye etkileri büyük önem taşıyor. Bir laptop, sürdürülebilir olarak sayılabilmesi için ürün ömrü ve ömür sonundaki geri dönüşüm potansiyeli çok önemli.
1) Laptop Üreticisinin Doğaya Duyarlılığı
Teknoloji, şu an en yüksek katma değer getiren sektörlerden biri. Dünyanın en büyük sektörlerinden biri olması sebebiyle etik değerlerden uzaklaşılması da kaçınılmaz oluyor. Daha hızlı ve daha ucuza ürün çıkarabilme yarışı içinde olan bazı laptop markaları, ürünlerini doğayı hiçe sayarak tasarlıyor.
Bir laptop, kullanıcıya ulaşana kadar 214 kilogram karbondioksit salımına sebep oluyor. O sebeple seçtiğimiz laptop üreticisinin doğaya duyarlılığı da çok önemli. Bu alanda iddialı çalışmalara adım atan ASUS, sürdürülebilir laptop konusunda en dikkat çeken firmalardan biri. Firmanın sosyal sorumluluk adı altında başlattığı dönüşüm hareketi, en yüksek kar marjını elde ettikleri laptop üretimini de kapsıyor. Laptop üretimini daha sürdürülebilir ve çevreye duyarlı hale getirmek için son 10 yılda plastik ve türevlerinin kullanımını %10 azalttılar, çevreye büyük zararı olan halojen kullanımını ise neredeyse bitirme noktasına geldiler.
ASUS Chromebook
ASUS laptopları arasında ergonomik yapısı, çevreye duyarlılığı ve iş kapasitesi açısından bizim sürdürülebilir laptop önerimiz ise ASUS’un Chromebook serisi laptopları. Uzun ömürlü olması amacıyla tasarlanan Chromebook serisinin neredeyse tüm parçaları birkaç vidanın sökülmesi ile değiştirilebiliyor. Bu sebeple her seferinde yeni laptop arayışına girmek yerine eski laptopunuzu yenileyebilyorsunuz. Ayrıca geri dönüştürülebilir batarya, ana kasa malzemesi gibi noktalarda geri dönüştürülebilir malzeme kullanımı da epey fazla. ASUS 2019 üretimi laptoplarında halojen kullanımını %87.1 oranında azalttığı gibi PVC kullanımında %27 oranında tasarruf etti.
2) Uzun Ömürlü Laptop Seçimi
Laptoplar, masaüstü bilgisayarlara kıyasla çok daha hareketli olarak kullanıldığı için içindeki hassas parçaların bozulması ve kasalarının zarar görmesi neredeyse kaçınılmaz. Ayrıca daha hafif üretilebilmeleri için dayanıksız malzemelerden yapılmaları da cabası. Bu noktada en önemli konulardan biri, laptopları uzun ömürlü olarak seçmek. Laptoplar; kasaları, donanım sağlamlıkları, parça değişimi kolaylığı ve yazılım desteği gibi konularda değerlendirilerek uzun ömürlü sıfatını hak edebiliyor.
Dell Latitude
Uzun ömürlü çevreci laptoplar arasında bizim önerilerimizden biri ise Dell Latitude serisi. Dünyanın en ünlü elektronik tamirat forumlarından biri olan Ifixit’te geçtiğimiz senelerde “tamire uygunluk” açısından teknisyenler tarafından tam puan alan Dell Latitude serisi, en uzun ömürlü laptoplar arasında görülüyor. Neredeyse her parçasının kolayca değiştirilebilmesi, yedek parça tedariğinin kolaylığı gibi özellikleriyle Latitude serisi kesinlikle bu sıfatı hak ediyor.
3) Enerji Tüketimi
Çevreci laptop seçiminde diğer önemli bir kalem ise enerji tüketimi. Genel olarak laptopları telefon gibi yanımıza alıp taşıdığımız için sanki hiç enerji tüketmediklerini varsayıyoruz. Ama aslında laptoplar da çok fazla enerji tüketiyor. Günde 6 saat kullanılan ortalama bir laptop, günlük 100 gramdan fazla karbondioksit salımına sebep oluyor. Yine de laptoplar masaüstü bilgisayarlara kıyasla enerji tüketimi açısından daha verimli. Yeni çıkan laptopların neredeyse hepsinde “Power Save” moduna geçerek çok daha az enerji tüketimi yapabilirsiniz.
Apple Macbook Serisi
Enerji verimliliği yüksek sürdürülebilir laptop önerimiz ise Apple Macbook serisi. Diğer laptoplar 20 ila 50 Watt arasında enerji tüketimi yaparken Macbook serisinin enerji tüketimi yalnızca 7 ila 20 Watt arasında. Bu yönüyle diğer markalardan oldukça sıyrılan Apple ürünleri, Type-C uyumlu neredeyse her şarj aletiyle şarj edilebiliyor. Buna telefon adaptörleri de dahil. Ayrıca batarya verimliliği açısından Macbook’lar, rakiplerine kıyasla neredeyse iki kat daha uzun ömürlü kullanım sunuyor.
Kapak Fotoğrafı: Sasint
