Cep telefonu olmadan yaşayabilenimiz var mı? Vücudumuzun uzantısı haline gelen bu teknolojik alet, gündelik hayatımıza bilgisayar veya otomobil gibi diğer büyük atılımlardan daha hızlı bir şekilde sızdı. Eski teknolojilere kıyasla bireysel kullanım için tasarlanan akıllı telefonlar, adeta bir zorunluluk haline gelerek her kesimin cebine girmeyi başardı. Hatta uyurken yastığın altından bile çıkabiliyorlar. Fakat bu denli bizden bir cihazın sürdürülebilirlik anlamında performansı pek de parlak değil. Araştırmalara göre gerek üretiminde kullanılan maddeler ve harcanan enerji, gerekse açığa çıkardığı e-atıklar yüzünden gelecek 20 yılda karbon salımının %14’ü cep telefonlarından kaynaklanacak. Hal böyleyken çevre dostu bir akıllı telefon üretmek, sürdürülebilirlik anlamında atılacak önemli bir adım geldi. Peki, sürdürülebilir cep telefonu iddiasıyla ortaya çıkan Fairphone nedir? Bu cihaz, neden çok daha sürdürülebilir?
Fairphone Neden Daha Sürdürülebilir?
Fotoğraf: Christopher Burns
Fair kelimesi İngilizce’den dilimize çevrildiğinde “adil” gibi bir karşılığa sahip. Telefonun neden daha sürdürülebilir olduğunun yanıtı da bu kelime de gizleniyor. Marka, hem telefonu üretenlerin hem tüketicilerin hem de çevrenin hakkını adil bir biçimde koruyor.
Bu iddiayı destekler bir biçimde Fairphone:
- Üretim sürecinde yer alan her çalışanın adil şartlar altında, hak ettiği parayı kazanarak çalıştığından emin oluyor.
- Modüler bir mantıkla, yani her parçasının çıkarılıp takılması esasıyla tasarlandığı için parçaları bozulduğunda doğrudan çöp kutusunu boylamıyor. Markanın tedarik ettiği ek parçalar, kullanıcılar tarafından rahatlıkla değiştirilebiliyor.
- Neredeyse her parçasında geri dönüşüm malzemeleri kullanıyor. Aynı zamanda her bir parçası tekrar geri dönüşüme açık olduğu için e-atık sorununu büyük ölçüde çözüyor. Hatta piyasaya sürülen her Fairphone için harcanan materyaller, marka tarafından geri dönüşüm ya da benzer uygulamalarla tekrar sirkülasyona sokuluyor. Yani kendi atığını kendi temizliyor.
- Kullanıcılarına beş yıl gibi uzun bir garanti hizmeti sağlayarak uzun ömürlü bir cihaz olma amacı güdüyor. Böylelikle hızlı tüketim gibi çevreye zararlı uygulamaların da önüne geçiyor.
- Bünyesinde bulunan My Fairphone App aracılığıyla kullanıcılara daha sürdürülebilir bir yaşam için tavsiyelerde bulunuyor.
- İnsanların kullanmadığı telefonları toplayıp bir sonraki Fairphone alışverişlerinde onlara indirimler sunuyor. Bu sayede kullanılmayan elektronik eşyalar kategorisinde bir numaradaki akıllı telefonlar, geri dönüşüm zincirine katılıyor.
Fairphone, Günümüzü ve Geleceği Değiştirmeye Kararlı
Fotoğraf: Hannah Busing
İnsanlığın özellikle üretim açısından şimdiye kadar çevreye karşı duyarlı davrandığı söylenemez. Fakat Fairphone gibi girişimlere maddi manevi destek sağlayarak değişim için önemli bir adım atmak mümkün. Benzer bir mantıkla kendine adilliği amaç edinen firma, üretim sürecinde gösterdiği hassasiyetle elektronik endüstrisinde bir değişim yaratmayı hedefliyor. Sonuçta sermayenin daha bilinçli üreticilere kayması, bu bilincin ister istemez daha büyük kitlelere yayılmasını tetikliyor. Bağlantılı olarak Fairphone, kullanıcılarını birbirleriyle iletişime geçerek bir topluluk haline dönüştürmeyi hedefliyor. Bu sayede çevreye duyarlı insanları birlikte hareket etmeye teşvik ederken bir yandan da telefonla ilgili geri bildirimleri topluyor. İletişim ve dönüşümün önünü hem tüketim hem de üretim anlamında önce dünyayı, sonra da insanı merkeze koyarak açıyor.
Maalesef Fairphone henüz Türkiye piyasasında kendine yer edinmedi. Ancak bir yurt dışı gezisi veya oradan gelecek bir tanıdık aracılığıyla bu telefona kavuşmak mümkün. Tabii ek parça tedariği de sağlanmadığından ötürü Fairphone edinmek kulağa biraz riskli geliyor olabilir. Yine de sürdürülebilir bir yaşam için ilk adımları atacak öncülere her zaman ihtiyaç var. Karar sizin!
Kapak Fotoğrafı: Fairphone
