Kadınların ihtiyaç duydukları menstrüel ürünler hakkında düşündünüz mü hiç? Veya ihtiyaç duydukları menstrüel ürünlere ulaşamayan büyük bir kitlenin var olduğunu? Sürdürülebilir menstrüel ürünler, temiz bir gezegen ve regl eşitsizliğini ortadan kaldırabilmek için mükemmel bir araç. Çevre dostu menstrüel ürün tavsiyelerimizden önce, neden bu ürünleri tercih etmeliyiz bu konuda biraz dertleşelim.
Regl sağlığı ve hijyeni, çevresel sorunlar, iklim krizi ve sürdürülebilirlik karmaşık bir şekilde bağlantılı. Regl olan birey, hayatının yaklaşık altı buçuk yılını kanama ile geçiriyor; bu 5-11 bin menstrüel ürün atığı demek.
- “Hijyenik ped” olarak adlandırılsa da endüstriyel menstrüel ürünler ağartma, klor yıkama ve azot boyama işlemlerinden geçtiği için hem doğaya hem de insan sağlığına zararlı.
- Tek kullanımlık ürünler kanserojen maddeler içeriyor, enfeksiyon ve toksik şoka sebep olabiliyor.
- Stanford Mag’in araştırmasına göre yalnızca ABD’de çöpe giden ped ve tamponların oranı 20 milyara yakın. Bu ürünler kullanım sonrası su kaynaklarına karışıp mikroplastiklere dönüşüyor, doğaya büyük zarar veriyor.
- Regl yoksulluğu, menstrüel ürünleri yakmaya, gömmeye veya tuvaletlere atmaya sebep oluyor. Bunların imha yöntemi hava ve toprak kalitesini olumsuz etkiliyor.
Daha saymaya gerek var mı? Tekrar tekrar kullanılabilir, çevre dostu sürdürülebilir menstrüel ürünler sayesinde insan sağlığını desteklerken regl yoksulluğu büyük ölçüde önlenebilir.
28 Mayıs Menstrüel Hijyen Günü
28 Mayıs, 2014 yılından beri Menstrüel Hijyen Günü olarak kutlanıyor. Almanya merkezli WASH United isimli sivil toplum kuruluşu tarafından regl yoksulluğuna dikkat çekmek ve menstrüasyonun tabu kültürünü yıkmak için başlatılan bir gün Menstrüel Hijyen Günü.
Menstrüasyonun 28 gününe gönderme olarak 28 Mayıs’ta kutlanan Menstrüel Hijyen Günü’nün 10. yılında 2024 teması #PeriodFriendlyWord. Sosyal medya platformlarından siz de regl dostu bir dünya için neler yapabiliriz bunları paylaşabilir, tecrübelerinizi aktarabilirsiniz!
Regl Yoksulluğu Nedir?
Temel ihtiyaç denince akla yiyecek, su, barınma geliyor olsa da temel ihtiyaçları karşılayamamak anlamındaki yoksulluk doktora gidememe, açlık, işsiz kalma, günü gününe yaşamayı da kapsıyor. Bir de regl yoksulluğu var. Regl yoksulluğu, regl dönemindeki bireylerin menstrüel ürünlere erişememesi, hijyen olanakları, atık yönetimi mücadelesi olarak tanımlanıyor.
Ufak bir örnek verelim: Hindistan’daki kadınların yalnızca %12’si menstrüel ürünlere ulaşabiliyorken dünya üzerinde 500 milyona yakın kişi regl yoksulluğu yaşıyor. Üstelik dünya nüfusunun yarısından fazlasını regl olan bireyler oluşturuyor. Regl yoksulluğu küresel bir sorun.
- Dünya çapında 1,7 milyar insan temel temizlik malzemelerinden dahi yoksun yaşıyor; UNICEF’in araştırmalarına göre regl gören her 10 gencin 1’i, menstrüel ürünlere erişemediği için regl dönemi boyunca okula gidemiyor.
- Hijyenik menstrüel ürünlere ulaşamayanlar kağıt havlu, paçavralar ve hatta karton dahi kullanmak zorunda kalıyor.
- Kötü hijyen standartları üreme ve idrar yolu enfeksiyonu gibi sağlık risklerine yol açabiliyor.
Regl yoksulluğu kabul etmemiz gereken bir gerçek. Birleşmiş Milletler, menstrüel ürünlere ulaşımda yaşanan sorunu insan hakları sorunu olarak kabul ediliyor. Türkiye’de regl yoksulluğu ve tabusu ile mücadele eden tek kuruluş olan Konuşmamız Gerek Derneğinin ülkemizde bu yönde çalışmaları var. Dernekle iletişime geçerek çalışmalarına destek olabilirsiniz; çünkü regl eşitliğini sağlamak insan hakkı olarak hepimizi ilgilendiriyor!
Sürdürülebilir Menstrüel Ürünler
Tek kullanımlık pedlere alternatif olarak ortaya çıkan sağlıklı ve sürdürülebilir menstrüel ürünler ilk olarak 1888 yılında üretildi. Son yıllarda kullanımı giderek yaygınlaşan bu çevre dostu ürünler, menstrüel atıklarını minimum seviyede tutmaya çalışan bireyler tarafından tercih ediliyor.
Siz de menstrüel kap, yıkanabilir ekolojik ped veya regl külodu, bambu ped ve tampon gibi çevre dostu alternatiflere yönelerek gezegen için büyük bir adım atabilirsiniz. Yapmanız gereken sürdürülebilir menstrüel ürünler içinden bedeninize uygun olanı belirlemek.
Menstrüel Kap veya Menstrüel Disk
İlk 1937’de Leona Chalmers tarafından patentlenen menstrüel kap günümüzde en çok tercih edilen çevre dostu menstrüel ürün alternatiflerinden. Vajina yapısına uygun şekilde, çeşitli boyutlarda ve yumuşaklıkta üretilen kaplar, defalarca kullanılarak menstrüel ürünlerin çöpe gitmesini engelleyen sıfır atık bir ürün. Menstrüel disk de menstrüel kap ile oldukça benzer; farkından bahsedeceğiz.
Peki neden menstrüel kap?
- Tampona alternatif olarak tekrar tekrar kullanıma uygun.
- Tek kullanımlık endüstriyel ürünlerde olduğu gibi polipropilen veya polietilen gibi çevre kirliliğine sebep olan ve insan sağlığına zararlı maddeler yok.
- Medikal bir ürün olduğu için tamponun sebep olabileceği toksik şok sendromu gibi riskler yok.
- Menstrüel kap vajinanın doğal pH dengesini koruyor.
- Her ay tonlarca ürünün çöpe gitmesini engelliyor.
- Çevre dostu olduğu kadar bütçe dostu da.
Menstrüel kap nasıl kullanılır?
Menstrüel kap kullanımı ilk aşamada zor gelebilir; fakat alıştıktan sonra büyük rahatlık!
- Menstrüel kap kullanmadan önce ve kullanım sonrasında kaynar suda kaynatılarak sterilize etmek gerekiyor.
- Ayakta, oturarak, çömelerek, her nasıl rahat edecekseniz menstrüel kabı yerleştirmeniz mümkün.
- Menstrüel kap parmaklar yardımıyla katlanıyor ve vajina içine parmakla itilerek yerleştiriliyor.
- Kabı yerleştirdikten sonra sızdırma yapmaması için mutlaka kontrol etmeyi unutmayın.
- Menstrüel kabı çıkarmak istediğinizde temiz ellerinizle kabı sıkıştırıp dikkatlice çekin.
Dolunca boşaltılıp tekrar kullanıma uygun olan menstrüel kap yaklaşık 10-12 saate kadar kullanılabiliyor. Ömrü ise markadan markaya değişse de 3-10 yıl arasında!
Menstrüel kap ve menstrüel disk arasındaki fark nedir?
Her ikisi de temizlenip tekrar kullanılan sürdürülebilir menstrüel ürünler. Kullanım şekilleri dahi hemen hemen aynı. İki ürünün farkı ise menstrüel kap vajinal kanala yerleşiyorken disk daha gerilere, fornikse yerleşiyor.
Tercih edebileceğiniz markalar:
- Menstrüel kap ve menstrüel disk ile birlikte sterilizasyon kabı için irie.
- İki farklı boyutta sunulan beije kap’lar. 7PTUOH konu ile indirim kapmanız mümkün!
- Bir diğer lokal marka, AllMaters.
- Finlandiya’dan rengarenk regl kapları sunan Lunette.
- Dünyanın favorisi INTIMINA Lily Cup. Çeşidi en bol menstrüel kap ve diskler burada. Farklı sitelerden satın alabilirsiniz.
Editör Notu: 2021 senesinde Twitter çekilişinden beije kap kazandığımdan beri, beije kap en çok kullandığım menstrüel ürünler arasında. Birkaç kullanımdan sonra kap kullanmaya alışacaksınız. Menstürel kap kullanacaklar irie’den sterilizasyon kabı da mutlaka alsın. Sterile etmenin yanında saklama/taşıma kabı olarak kullanırsınız.
Yıkanabilir Çevre Dostu Ped
Son 5-6 senedir yıkanabilir çevre dostu ped üreten birçok marka var. İlhamı ise belli! Endüstriyel pedlerin üretiminden önce kullanıcı tarafından yumuşacık emici bezlerden hazırlanan, elde yıkanarak tekrar kullanılan bez pedler. Elbette günümüzde yıkanabilir çevre dostu ped, çok daha ince ve tamamen saf pamuktan üretiliyor.
Yıkanabilir çevre dostu ped kolay erişimli olduğu kadar seçeneği de bol. Çeşitli desenlerde ve renklerde, uzunluklarda ekolojik ped bulmanız mümkün. %100 organik pamuktan üretilen yıkanabilir pedler, altı saate kadar sıvıyı hapsedebiliyor; çeşitli boy ve kalınlıklarda üretiliyor.
Yıkanabilir çevre dostu ped nasıl kullanılır?
Yıkanabilir ekolojik ped kullanımı endüstriyel pedler ile aynı; kanatları iç çamaşırınıza yapıştırmak yerine çıtçıtlıyorsunuz ve değişim zamanı gelince yıkayıp sonra tekrar kullanıyorsunuz.
Tercih edebileceğiniz markalar:
Regl Külodu
Regl külodu, en konforlu menstrüel ürünler arasında. Ped/tampon değiştirme derdine son vereceğiniz regl külodu, günlük iç çamaşırı gibi kullanılıyor ve bu külot dışında başka hiçbir şeye ihtiyacınız olmuyor. Harika değil mi?
Neden regl külodu?
- Tampon veya ped ihtiyacınız yok, günlük iç çamaşırı gibi konforlu kullanım.
- Renk seçenekleri var, aynı rengi görmekten sıkılmak yok!
- Her kullanım sonrasında yıkanıp kuruduktan sonra tekrar kullanıma hazır hale gelen bu sürdürülebilir menstrüel ürünler normal kanama yoğunluğunda 1-2 normal ped veya 2-3 tampona eş değer. Az atık, sürdürülebilir bir yaşam!
Akıllı katmanları ve süper emici özelliği sayesinde sızdırma yapmadan sıvıyı hapseden regl külodu, 10-12 saate kadar kullanım kapasitesine sahip. Kullanım ömrü ise üç yıla yakın.
Bir regl döngüsünü atlatmak için yaklaşık olarak 5 adet regl külodu ihtiyacınız var. Regl külodu kullanmak ilk başta masraflı gelebilir; fakat uzun vadede oldukça ekonomik!
Editör Notu: Regl külodu üreten markalar arasında, rahatlıkla güneşin ve denizin tadını çıkarmanıza yardımcı regl mayoları-bikinileri de üretenler de var.
Tercih edebileceğiniz birçok marka olsa da bizim en güvendiklerimiz:
- Kiklou, hem renk hem model seçeneği olduğu gibi bikini altı da var. Yakın zamanda patentlerini de aldılar!
- Türkiye’nin ilk regl külodu üreticilerinden Peddon. Model seçenekleri geniş, bikini altları da var.
- Avustralyalı Modibodi’ye bayılacaksınız! Regl külodu ve regl bikini-mayosu konusunda seçeneği en geniş markalardan biri. Üstelik hem regl külodu hem de deniz ürünlerinde büyük bedenler unutulmamış; model ve renk seçenekleri kısıtlı kalmamış.
Bambu Ped ve Tamponlar
“Alıştığımdan vazgeçmem” diyenleri yadırgamıyoruz! Tek kullanımlık ped ve tamponları kullanmaya devam ederken gezegenimiz için daha sürdürülebilir menstrüel ürünler tercih etmeniz mümkün. Doğaya zararı olmayan bambudan üretilen ped ve tamponlar tek kullanımlık menstrüel ürünler gibi çöpe gitse de sonraki süreç oldukça farklı ilerliyor!
Bambu ped ve tamponlar düşündüğünüzden çok daha çevre dostu, peki neden bambu ped ve tampon kullanmalı?
- Bambu çevre dostu bir malzeme. Yapısı gereği suya az ihtiyaç duyarak büyüyor, pamuğa göre %40 daha emici, %100 doğada çözülebiliyor.
- Bambudan elde edilen ekolojik ped ve tamponun üretim aşamasında, endüstriyel pedlerde olduğu gibi suni ipek ve klorla beyazlatma işlemi uygulanmıyor.
- Parfüm, sentetik boya kesinlikle yok.
- Biyolojik olarak parçalara ayrılıyor ve çöplüklerde sonsuza kadar beklemiyor.
- Doğa dostu olduğu kadar cildimiz ve sağlığımıza da dost!
Tekrar tekrar kullanılabilir ürünler sürdürülebilirlik açısından önemli olsa da bedeniniz ve psikolojiniz için hangi çevre dostu menstrüel ürün uygun bu da oldukça önemli.
Hangi markanın bambu ped ve tamponları:
- beije! Üstelik abonelik sistemi ile çalışıyor her iki ayda bir kapına kadar geliyor.
Doğal Deniz Süngerleri
Deniz süngeri mi? Evet deniz süngeri. Su diplerinde kayalıklara yapışık halde yaşayan bitki benzeri doğal deniz süngerleri son yıllarda özellikle Amerika’da kullanımı yaygınlaşan alternatif sürdürülebilir menstrüel ürünler arasında.
Neden doğal deniz süngeri?
- Sünger avcıları, süngerleri elle keserek hasat ediyor ve tabanı sağlam bırakıyor ki süngerler büyümeye devam edebilsin. Bu bakımından deniz süngeri yenilenebilir ve ekolojik.
- Hızla büyüyen deniz süngeri, doğada tamamen çözünebiliyor.
- Gerçek anlamda süper emici!
Doğal deniz süngeri çevre dostu menstrüel ürün olarak nasıl kullanılır?
- Deniz süngeri kesilerek kullanılıyor. İstenilen boyutta makas kullanarak süngeri kesin.
- Süngeri istediğiniz boyutta kestikten sonra vajinanın şeklini alabilmesi için ılık bir su ile ıslatarak vajinaya tampon gibi yerleştirin.
- Doğal deniz süngerini uzun süre kullanmak mümkün.
- Deniz süngeri menstrüel ürünleri yıkayıp tekrar kullanarak 3-6 kez kullanmak mümkün.
Deniz süngeri, süper emici yapısı ile uzun süre dayanıklı, sürdürülebilir ve organik olsa da ne yazık ki vegan değil. Ayrıca deniz süngeri alerjik reaksiyonlara sebep olabilir ve doğru dezenfekte edilmezse enfeksiyonlara yol açabilir.
Türkiye’de deniz süngerinden çevre dostu menstrüel ürün üretip satan bir marka yok. Gerçekliğine güvendiğiniz deniz süngeri bulabiliyorsanız tercih edebilir veya yurt dışındaki markalara göz atabilirsiniz.
Tampon amaçlı deniz süngeri satan markalar.
- Yunanistan’ın son yıllarda öne çıkan markası Spongean.
- Jade & Pearl
- Natural Intimacy
- Croll & Denecke
Sık Sorulan Sorular
Sürdürülebilir menstrüel ürünler ile alakalı sık sorulan soruları hızlıca cevaplayalım!
Neden Sürdürülebilir Menstrüel Ürünler?
Pamuksu görünümlerine rağmen endüstriyel ped ve tamponlar, doğada parçalanması bin yılı aşan plastikler içeriyor. Sürdürülebilir menstrüel ürünler ilk etapta pahalıya mal olsa da uzun vadede tek kullanımlık ürünlere kıyasla çok daha ucuz, güvenli ve oldukça çevre dostu!
Sürdürülebilir menstrüel ürünler ayrıca regl eşitsizliğini hafifletmek için bir araç. Daha temiz bir gezegen ve daha adil bir gelecek için sürdürülebilir menstrüel ürünler daha çok öne çıkarılmalı ve yaygınlaşmalı.
Adet Kabı Güvenli mi?
Adet kapları medikal ürünler. Vajina yapısına uygun olarak insan sağlığına zararı olmayan maddelerden üretiliyor. Doğru kullanımda son derece güvenli. Üstelik tampon kullanımında görülebilen toksik şok sendromu gibi riskler de yok.
Tekrar Kullanılabilen Regl Külodu ve Pedler Hijyenik mi?
Günlük iç çamaşırlarınız hijyenik değil mi? Doğru yıkamada tekrar kullanılabilen regl külodu ve pedler oldukça hijyenik. Kullanılan malzemeler bakteri üretmiyor ve endüstriyel ürünler gibi kimyasal taşımıyor.
Ayrıca hatırlatalım: Endüstriyel ped ve tamponların %90’ı polietilen, polipropilen ve polyester gibi sağlığa zararlı maddelerden oluşuyor. Üzerinize iç çamaşırı olarak yaklaşık dört plastik alışveriş poşeti giydiğinizi hayal edin. Ürkütücü değil mi? 2020’de yapılan araştırmalara göre endüstriyel menstrüel ürünlerin taşıdığı kimyasallar hormonlarınızı etkileyebilir, kanserli tümörlere veya fetal gelişim sorunlarına yol açabilir.
Sürdürülebilir Menstrüel Ürünler Nasıl Temizlenir?
Menstrüel kap sabun ve kaynar su ile düzenli olarak dezenfekte edilmeli. Bazı markalar dezenfekte kapları satıyor. (Bizim önerimiz irie) Bunlardan yararlanabilir veya menstrüel kabınızı suda kaynattığınız küçük bir cezve kullanabilirsiniz.
Ekolojik ped ve regl külodu leke tutmaması için önce soğuk suda bekletip, sonra kimyasal içermeyen temizleyiciler ile çamaşır makinesinde yıkamanız yeterli.
Deniz süngerlerini dezenfekte ederken kimyasal içermeyen temizleyici kullanılmalı ve tamamen kurumadan saklanmamalı.
Menstrüel ürünlerin temizliğinde evde temizlik malzemenizi hazırlayın: Çay ağacı, sirke, kabartma tozunu macun kıvamına getirip çevre dostu temizlik malzemesi olarak kullanabilirsiniz.
Regl Yoksulluğu ile Mücadeleye Nasıl Destek Olabilirim?
Her şeyden önce regl yoksulluğu ile mücadeleye devlet destek olmalı fakat kendi kapımızın önünü süpürmekle başlayalım. Bu mücadeleye katılmanın pek çok yolu var! Bağış yapın, destek olun, insanları bilgilendirin ve sürdürülebilir menstrüel ürünlerinizi başkalarına tanıtın.
- beije’in “Askıda Ped” kampanyasına destek verebilir, Türkiye’de regl yoksulluğu ile mücadele eden tek kuruluş Konuşmamız Gerek Derneğine menstrüel ürünler bağışlayarak saha çalışmalarına destek olabilirsiniz.
- Yaşadığınız bölgedeki okulların tuvaletlerinde temiz su, tuvalet kağıdı, tuvalet temizliği için bütçe ayırabilir, buraların denetimi konusunda önayak olabilirsiniz.
- Okullara düzenli olarak çevre dostu menstrüel ürün bağışlayabilirsiniz.
- Doğal afet ve acil durum stoklarına çeşitli menstrüel ürünler ekleyebilirsiniz.
