“Benim hayatım film gibidir!” diyenler, belki de gerçekten öyledir ve hayatınız artık senaryoya dökülmelidir. Senaryo yazma tekniklerinden bahsedecek olduğum bu yazı, aklındaki hikayeyi senaryoya uyarlayarak beyaz perdede görmek isteyenler ve senaryo nasıl yazılır diye merak edenler için. Bakalım bu teknikler nelermiş?
Fikir
Fotoğraf: Colin Behrenssb
Senaryo yazma teknikleri aşama aşama ilerler. Her şeyden önce bir fikriniz olması gerekiyor. Taslak hazırlamaktan önce düşünülmesi gereken bu. Yani bir fikriniz olmadan yola çıkmak demek, direksiyonu olmayan bir arabayı kullanmak demek. Bu sebeple düşünün bakalım; ne yazmak istiyorsunuz? Neyi yazmak istiyorsunuz? Temanız ne olacak? Peki türü ne olsun istiyorsunuz? Bunlar üstüne biraz kafa yormak iyi olacaktır. Sonrasında her şey daha rahat ilerleyecek.
Karakter
Fotoğraf: Isabella Quintana
Filminizin temelini oluşturan, olmazsa olmazları karakterlerdir. Bu karakterler sizin çok iyi tanıdığınız birileri de olabilir, sizin tanımadığınız ama var olmasını arzu ettiğiniz kurgu karakterler de olabilir. Senaryoya başlamadan çok çok önce filmdeki ana, yan ve yardımcı karakterlerin özellikleri yazılmalıdır. Peki hangi özellikler dahil edilmelidir?
Karakterlerin, hem fiziksel, hem psikolojik, hem de sosyolojik özellikleri ayrıntılı bir şekilde yazılmalıdır. Karakterin saçı ne renk, gözü ne renk, kilosu ve boyu ne, nelere güler, nelere ağlar, ailesi nasıldır, insanlarla ilişkisi nasıldır, takıntıları var mıdır… Karakter çıkarırken bu ve bundan çok daha fazla detayı kalem kalem yazmak gerekir. Karakterin detaylı çıkarımı bize hikayenin de gidişatını etkileyecek fazlaca malzeme vermiş olur.
Mekân
Fotoğraf: Paul McGowan
Mekânsız bir hayat mümkün mü? Değil. Sokakta bile yaşıyor olsak orası bizim mekânımızdır, yaşam alanımızdır. Bu sebeple senaryo yazarken olmazsa olmaz detaylardan biri de mekândır. Mekân neresi olacak? Mekânda hangi eşyalar var? Eşyalar nasıl konumlandırılmış? Eşyaların renkleri nedir? Hangi tarz bir dekorasyon var? Bu bilgiler bize hikayede geçen kişilerin karakterleri, ruh dünyaları ve insanlarla olan iletişimi hakkında fikir vermiş olur. Yani bir filmi izlerken gördüğümüz her nesne, obje bize karakterden bir detay verir. Bu sebeple mekânı düşünmek, eşyaları düşünmek ve konumlandırmak da senaryo yazma aşamalarından biridir.
Hikâye
Fotoğraf: Tumisu
Az çok fikir ortaya çıktı, karakterlerin kişilikleri ortaya çıktı ve temamızı da belirledik. Artık hikâye yazmaya başlayabiliriz. Peki bir senaryonun hikâyesi nasıl olmalıdır? İlkokul yıllarından öğrendiğimiz giriş-gelişme-sonuç üçlemesi burada da geçerli. Sadece teknik olarak ufak farklılıklar var. Yani senaryo hikâyesinde karışma ve çözülme gibi, katarsis gibi detaylar da olabilir. Bu tercih meselesidir. İsterseniz sadece bir hikâye düzeninde yazabilir, isterseniz katarsis de ekleyebilirsiniz. Genelde izlediğimiz filmlerde katarsis tekniğinin kullanıldığını da söyleyelim.
Sinopsis
Fotoğraf: Engin Akyurt
Sinopsis, yapımcılara sunmak ve filmi genel hatlarıyla anlayabilmek için gerekli olan filmi anlatan metindir. Aslında filmin özeti gibidir. Yani filmin karakterleri kim, mekan neresi, nasıl çekilecek, bütçesi ne olacak gibi fikirlere ulaşılmasını sağlayan üç ya da dört sayfalık metindir.
Tretman
Fotoğraf: Andrys Stienstra
Tretman da sinopsis gibi algılansa da aslında öyle değildir. Yani tretman filmin nasıl çekileceğine dair fikir verir. Filmin öyküsünün özeti gibidir.
Senaryo
Fotoğraf: Vadim Tashbaev
Geldik son aşamaya. Artık film fikriniz, temanız, karakterleriniz belli. Hikâyenizi de yazdınız. Yapımcıya izah edecek metniniz de mevcut ve bu film fikri yapımcının hoşuna gitti. İşte bu noktada artık diyaloglu anlatım olan senaryoyu okuma aşamasına gelinecek. Yani; teknik detayların önemli olduğu, çekimin içeride mi, dışarıda mı, gece mi yoksa gündüz mü yapılacağını görmemizi sağlayan, iç seslerin, dış seslerin belirtildiği, karakterin hangi duygu ile cümleyi kurduğunu oyuncuya ve yönetmene gösteren metni yazacaksınız. Biçimsel olarak Amerikan ve Fransız formatlarından birini tercih edebilirsiniz. Bu arada aman yönetmenin yapması gereken hamleleri senaryoda yazmayın, kameranın nasıl ve nerede duracağına yönetmen karar verir, bilginize. Senaryo nasıl yazılır sorusunun cevabını bulduysanız yeni filmlerinizi görmek için sabırsızlanıyoruz.

Kapak Fotoğrafı: Glenn Carstens