Hayatınızın ne kadarını ‘gerçekten’ yaşadığınızı düşündünüz mü hiç? Harvard Üniversitesi’nden
Matthew A. Killingsworth ve Daniel T. Gilbert tarafından yapılan bir araştırmaya göre, hayatlarımızın uyanık olan kısımlarının yaklaşık %47’sini yaşadığımız andan ya da yaptığımız şeyden başka bir şey düşünerek geçiriyoruz. Günlük hayatımızda sık sık kendimizi geçmişin pişmanlığında ya da geleceğin kaygısında buluyor, yaşamı kaçırıyoruz. Peki, neden bu kadar önemli anda kalabilmek? Hayatı bilinçli olarak tüketmek ve anda kalabilmek, stres, anksiyete ve depresyonla başa çıkmamıza yardımcı olup acı, öfke ve korku gibi durumlarda kendimizi daha iyi yönetmemizi sağlar.
Ünlü düşünür Lao Tzu’nun da dediği gibi:
“Depresyondaysanız geçmişte yaşıyorsunuz. Endişeliyseniz gelecekte yaşıyorsunuz. Huzurluysanız şimdide yaşıyorsunuz.”
Fakat takdir edersiniz ki özellikle günümüz dünyasında anda kalabilmek pek de kolay değil. Günlük yaşamda farkındalık, istikrar ve pratik gerektiriyor. Karşınızda anda kalmak için yapabileceğiniz zihinsel egzersizler…
Beden Taraması Yapın
Fotoğraf: Amy Treasure
Zihninizin gezindiğini ve belki de biraz fazla ileri gittiğini anladığınızda, bulunduğunuz ana geri dönebilmek için belki de atılacak ilk adım, bedeninizin farkında olmak. Beden farkındalığı aslında fazlasıyla ihmal edilen bir konu. Bazı vücut ağrılarının sebebi bile bedenimizi farkındalıklı kullanmadığımızda oluşan sıkışmalardan kaynaklanabiliyor. Birkaç dakikanızı ayırarak yaptığınız beden taraması egzersizi ile vücudunuzla yeniden bağlantı kurarken durmaksızın gezinen zihninizi de sakinleştirebilirsiniz.
- Egzersize, oturur ya da yatay pozisyonda başlayabilirsiniz.
- Öncelikle gözlerinizi kapatın ve nefesinize odaklanın. Havanın ciğerlerinize nasıl girdiğini ve çıktığını fark edin.
- Dikkatinizi her defasında bedeninizin tek bir noktasına verin. Ayak parmak uçlarından başlayın ve odaklandığınız her noktanın, size nasıl hissettirdiğini fark edin. Teninize değen kumaş parçasının, vücudunuzun temas ettiği zeminlerin, eğer varsa sıkışıklıkların ya da ağrıların farkında olun.
- Bu şekilde yavaşça aşağıdan yukarı doğru çıkarak bedeninizi tarayın.
- Odak noktanız kaysa da endişe etmeyin ve bunu fark ettiğinizde vücudunuzda en son odaklandığınız yere geri dönün.
Otomatik Olarak Yapılan İşlerin Farkına Varın
Fotoğraf: Frank Busch
Sabahları dişlerinizi fırçalarken ne düşünüyorsunuz? Yemek yerken, temizlik yaparken, yürürken ve bunlar gibi otomatik olarak yapılan sayısız işi yaparken zihnimiz durmadan geçmişte ya da gelecekte gezinir. Fakat otomatik olarak yaptığımız bu eylemleri bilinçli yapmamız, aslında dikkat gerektiren bir konuyu dinlerken anda kalabilmek kadar önemli.
Otomatik eylemler sırasında insanın aklına akşam yemeğinde ne yiyeceğinden tutun, aylar önce bir arkadaşına “Geçmiş olsun.” yerine “Hayırlı olsun!” dediğine kadar her türlü şey gelebilir. Böyle zamanlarda zihninizin kaybolmasını engellemek ve basit eylemlerin güzelliklerini kaçırmamak adına dikkatinizi tamamıyla yaptığınız işe vermeyi deneyin. Bunda baştan kararlı olmanız önemli.
Örneğin yemek yerken bir yandan dizi izliyorsanız ya da dikkat dağıtıcı unsurlarla kendinizi oyalıyorsanız bunu bırakmayı deneyin. Onun yerine tek tek, yemeğin kokusuna, tadına, ağzınızda çıkardığı sese odaklanın. Yürürken her adımınızda ayağınızın nasıl yere bastığını, çevrenizdeki kokuları, sesleri ve görüntüleri fark edin. Küçük tecrübelerin tadına onları dolu dolu yaşayarak varmayı deneyin.
Planlı Endişelenin
Fotoğraf: Glenn Carstens Peters
İlk bakışta garip bir önerme gibi gelse de gün boyu sizi endişelendiren şeyler için zaman ayırmak zihninizi rahatlatabilir. Günün birkaç dakikasını sizi kısa ve uzun vadede endişelendiren durumları not almak için ayırın. Önemli bir sunum ya da sınav gibi gelecekle ilgili sizi kısa vadede endişelendiren olguları not aldıktan sonra bu durumları çözmek için yapabileceklerinizi maddeler halinde yazın. Sorunların çözümlerini somutlaştırmak ve gözünüzde canlandırmak, hem onları daha sonra çözerken size kolaylık sağlayacak, hem de onların gün boyu aklınızda kalmasını önleyecektir.
Günlük Tutun
Fotoğraf: Ashlyn Ciara
Günlük tutmak, kendinizi, hedeflerinizi, minnettar olduklarınızı, kısacası referans noktalarınızı size hatırlatır ve dolayısıyla gün içinde anda kalabilmenizi kolaylaştırır. Günde birkaç dakikanızı günlüğünüze yazmak için ayırın. Sabahları güne başlamadan önce o gün için belirlediğiniz hedefleri, üzerinde çalışmak istediğiniz alışkanlıkları günlüğünüze yazın ve bu hedeflere ulaştığınızı gözünüzde canlandırın. Gözünüzde canlandırmak, hedefleri ve alışkanlıkları somutlaştırmaya yarayacaktır. Ayrıca hislerinizi yazmak ve gününüzü değerlendirmek, aynı beden tarama egzersizi gibi, zihin tarama egzersizi yerine geçip ve zihinsel farkındalığınızı artırabilir.
Kapak Fotoğrafı: Johny Brown
