Güncelleme Tarihi: 28 Nisan 2021
Regresif otizm ve diğer otizm spektrum bozuklukları, hem ebeveynler hem de bundan etkilenen çocuklar için zorlayıcı olabiliyor. Ancak doğru stratejiler, olumlu bir bakış açısı ve kararlılıkla bu zorlukların tespit edilip doğru bir şekilde yönetilmesi de elbette mümkün. Uzun yıllardır özel eğitime gereksinim duyan çocuklarla çalışmalar yapan ve ailelerine danışmanlık veren Eylem Çankır Şener, Regresif otizm ve tedavi yöntemlerini PlumeMag’de sizler için anlattı…
Progresif ve Regresif Otizmin Farkı Nedir?
Otizm tanısı konulan çocuklarda, klinik belirtiler doğumdan itibaren kendini göstermeye başlar ve bu belirtiler zamanla çok daha gözle görülür hale gelir. Belirtilerin doğumdan başlayarak giderek daha da gözle görünür hale gelmesi durumu ise “progresif otizm” olarak tanımlanır.
Progresif otizme karşılık regresif otizmde çocuğun gelişim basamaklarında hiçbir gecikme durumu gözlenmez. Çocuğun gelişimi normal seyreder. Her şeyin olması gerektiği gibi ilerlerlediği düşünülürken çocuğun (genelde 15-30 aylıkken) aniden sosyal iletişim becerisini yitirmeye başladığı gözlenir. Örneğin; çocuk göz kontağını keser, şimdiye kadar söyleyebildiği kelimeleri artık söyleyemez olur. Başka çocuklarla bir arada olup sosyalleşmeyi reddeder. Başka bir deyişle kendi kabuğuna çekilir ve kendini dış dünyaya kapatır.
Regresif Otizmde Erken Teşhis Oldukça Önemli
Regresif (gerileyen) otizmi olan çocuklarda, erken dönemde doğru teşhis oldukça önemlidir. Çocuğunuza, özellikle ilk üç yaşına kadar çocuk doktoru tarafından yöneltilen sorular genelde bu tip durumların tespitini amaçlar yöndedir. Çocuğunuzun diğer insanlarla göz kontağı kurup kurmadığı, kaç kelime konuşabildiği, ismi söylendiğinde tepki verip vermediği ve çevresine karşı ilgili olup olmadığı gibi durumların sonuçları otizmin tespitinde kritik rol oynar.
Otizmin tespitinde kritik rol oynayan durumların takibinin önemli olmasının en büyük sebebi ise erken dönemde teşhis edilen regresif otizmin, terapi ve tedavilere olumlu yönde cevap veriyor olması. Tabii, şunu eklemeden de geçmemek gerek: Otizm tanısı konmuş çocukların her biri farklıdır ve olumlu sonuçlar doğuran terapi ve tedavide ilerlemenin birçok faktöre bağlı olabileceği unutulmamalıdır.
Regresif Otizmin Belirtileri Nelerdir?
- Çocuk, kendisine ismi söylendiğinde tepkisiz kalıyorsa, (sanki sizi işitmiyormuş hissine kapılıyorsanız)
- Parmağıyla ilgi duyduğu nesneleri göstermiyorsa,
- Genellikle yalnız kalmayı tercih ediyorsa,
- Başkaları tarafından söylenen kelimeleri ve cümleleri tekrarlama eğilimi yaşıyorsa, (echolalia)
- Soru sorulduğunda, soru ile alakalı cevaplar veremiyorsa bir çocuk doktoruna danışmanızı öneriyorum.
Otizm Tanısı Konmuş Çocuklar İçin Önerilen Eğitici ve Davranışsal Terapiler
Yazımın başlarında, otizm tanısı konmuş çocukların her birinin farklı olduğunu, terapi ve tedavide ilerlemenin birçok farklı faktöre bağlı olacağından bahsetmiştim. Otizm tanısı konmuş çocuklar için önerilen eğitici ve davranışsal terapilerin başlıcaları şunlardır:
ABA Terapi (Uygulamalı Davranış Analizi) : Seanslar genellikle, öğretilmek istenilen nesneyi işaret etmeyi öğretmek gibi alıştırmalarla başlar. Çocuk, olumlu pekiştirmelerle ödüllendirilir.
Konuşma Terapisi: Otizm teşhisi konmuş birçok çocuk konuşma güçlüğü yaşamaktadır. Bu nedenle konuşma terapisi uygulaması da faydalı bir yöntem olarak görülür.
Duyusal Bütünleme Terapisi: Duyusal terapiler üç duyuya odaklanır. Dokunma, işitme gibi duyular çocuğun beyninde aynı anda harekete geçirilir.
İşitsel Terapi: Bu terapi yöntemi, otizmli çocukların işitsel süreçlerini iyileştirmenin yanı sıra sese karşı duyarlılıklarını ortadan kaldırmayı ve davranış sorunlarını azaltmayı amaçlar. Bu tedavi, Berard İşitsel Entegrasyon Eğitimi (AIT) Tomatis gibi çeşitli yaklaşımları da içinde barındırır.
