Güncelleme Tarihi: 3 Nisan 2022
Moda ve tasarım dünyasında var olabilmek artık sürdürülebilir projelerin üretilip üretilmemesi ile yakından ilişkili. Neyse ki günümüzde duyarlı tasarımcılar var. Plumemag ailesi olarak daha iyi bir dünya felsefesiyle yola çıkan ve iş akışının içinde doğaya da hizmet eden gençlerin her zaman yanındayız. Bu doğrultuda sürdürülebilir moda kavramının karşılığını veren üretimlerle ses getiren genç modacılar ile tanıştık.
Sürdürülebilir moda üzerine kısa bir söyleşide bulunduğumuz üç genç kadın tasarımcı; aynı zamanda gençlerin yetenek geliştirme ve keşif süreçlerinde yanlarında olduğunu belirten Güneydoğu Anadolu Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçı Birliklerinin (GATHİB) geçen yıl düzenlediği “Dokusunda Sanat Var” adı kumaş tasarım yarışmasında da derece alan isimler.
Dolayısıyla sohbetimiz sırasında hem onlara ödül getiren eserlerini inceleme fırsatı bulduk, hem de ilham veren bu genç isimleri daha yakından tanıdık.
Gelin, geleceğe karşı kendini sorumlu hisseden zihinlerin dünyanın iyileşmesi için gösterdikleri çabayı anlamaya ve bu uğraşın yanında olmaya çalışalım. Söz konusu yarışmada “Haykırış” teması ile birincilik elde eden Mihriban Yazar, “Shy” teması ile ikinci olan Gizem Akdemir ve “ Reduce, Reuse, Recylce” temasıyla üçüncülük elde eden Seda Atalay’la gerçekleştirdiğimiz sohbetimiz başlıyor.
Mihriban Yazar / “Haykırış” / Kategori Birincisi
Sizi biraz tanıyabilir miyiz?
Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü Dokuma ana dalı ve Tekstil Bölümü Örme alanında yan dal lisansımı tamamladım. Sonrasında tekstil sektörüne örme alanıyla devam edip örme kumaş ve giyim tasarımı üzerine işler ürettim. 2021’de yine kendi okulumda tekstil tasarımı yüksek lisans eğitimine başladım. Kumaş tasarımı üzerine GATHİB’in düzenlediği “Doku” kumaş tasarımı yarışmasında örme kumaş tasarımı projem ”Haykırış” ile birinci seçildim. Şu anda yurt dışı eğitimim için hazırlandığım bir dönemdeyim.
Moda, geçmişin ve geleceğin birleşimi olan hızlı bir kavramdır. İnsana ve evrene dair her şeyden etkilenebilir.
Modaya bakış açınızı bize biraz açıklar mısınız?
Daha çok modanın giyinmek ve trendler üzerine olduğu bilinse de aslında moda insana dair her alanı kapsayan bir olgudur. Geçmişin ve geleceğin birleşimi olan hızlı bir kavramdır. İnsana ve evrene dair her şeyden etkilenebilir.
Sizce sürdürülebilirlik nedir?
Çok fazla tanımı olan bir kavram olsa da benim için en basit haliyle günlük yaşantımızdaki ihtiyaçlarımızı, sahip olduğumuz kaynaklara bir gün gelecek kuşakların da ihtiyacı olduğunu düşünerek olası sorunları da göz önünde bulundurarak karşılamak anlamına geliyor.
Moda trendleri hemen her yıl kendini güncelliyor ve dönüşüyor. Ancak “sürdürülebilir moda” tüketici için bir trend değil. Kalıcılığını koruyacağını ve hatta artarak devam edeceğini düşünüyorum.
Sürdürülebilir modayı nasıl tanımlarsınız?
Moda trendleri hemen her yıl kendini güncelliyor ve dönüşüyor. Ancak “sürdürülebilir moda” tüketici için bir trend değil. Kalıcılığını koruyacağını ve hatta artarak devam edeceğini düşünüyorum. Yarışmadaki temamda değindiğim bir konu olan Covid-19 süresince sokağa çıkma yasaklarının olduğu günlerde, doğa kendini yenileyerek insanoğlunun müdahalelerine karşı var olmaya çalışarak aslında bizlere mesajını net bir biçimde vermişti. Bu mesaj, genel olarak tüm dünyada etkisini gösterdi ve sürdürülebilirlik kavramı pek çok sektörde öne çıktı.
Tasarımlarınızda ilham aldığınız konular nelerdir?
Tasarımlarımda evrenin, yaşamın, düşüncenin bana sunduğu her şeyden yararlanıyorum. Tasarım benim için aslında var olanı ortaya çıkarmak. Gündemi takip etmek, geçmiş ve gelecekten, gün içerisindeki hislerden ilham almak. Bunlar benim tasarım anlayışımı oluşturuyor diyebilirim.
Doğa sizin için ne ifade ediyor?
Doğa canlı. Aslında bize kendini sunuyor. Onu anlamak kolay, sadece denemeliyiz. Suların temiz kalması için hava kirliliğinin az olması için ya da sokaklarda, yol kenarlarındaki çiçeklerin, bitkilerin bozulmaya uğramadan yaşamaya devam etmesi için dünyayı etkileyen bir salgının sonucunda yapılan kısıtlamalara gerek yok. Asıl bunu fark etmeliyiz ve insanlık olarak doğayla birlikte yaşama kültürünü öğrenmeliyiz.
Gizem Akdemir / “Shy” / Kategori İkincisi
Sizi tanıyabilir miyiz?
1994, İstanbul doğumluyum. İç mimarlık lisans eğitimim sonrasında yüksek lisans eğitimimi tamamladığım İstanbul Teknik Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak çalıştım. Bu sırada akademi dışında tasarımlar üretmeye gayret gösterdim. Akademideki görevim süresince çalışmalarım tasarımın diğer alanlarına da kaymaya başladı. Özellikle kumaş ve moda tasarımının bana daha özgür yeni yollar kazandırdığını keşfettim. Benim için yeni olan bu alanlarda da kendimi geliştirmeye devam ediyorum.
Modaya bakış açınızı biraz anlatır mısınız?
Modayı; yaratımın bir uzantısı, bir hikayenin dışavurumu olarak görüyorum. Karakterinizden öte düşüncelerinizi veya hislerinizi gösterebilmenin bir yolu, ancak burada kalmıyor. Belki insanın tek başına bir miktar kontrol edebildiği ender şeylerden biri. Değişime çok müsait, hatta değişmek durumunda olduğu için de çok keyifli bir alan.
Sürdürülebilirliği bir bütün olarak ele alıyor, yaşam biçimimizi ekonomik koşullarımıza, fiziksel ve sosyal çevremize en az zararla nasıl devam ettirebileceğimizi irdelemekle ilgileniyorum.
Sizce sürdürülebilirlik nedir?
Sürdürebilirliğin üç ayağına aşinayız. Ben de sürdürülebilirliği bir bütün olarak ele alıyor, yaşam biçimimizi ekonomik koşullarımıza, fiziksel ve sosyal çevremize en az zararla nasıl devam ettirebileceğimizi irdelemekle ilgileniyorum. Dünyanın geldiği noktada sürdürebilir yaşam seçimleri bir gereklilik haline gelse de farkındalığı ve uygulamayı artırmak için yapabileceğimiz hala çok şey var.
Sürdürülebilir modayı nasıl tanımlarsınız?
Sürdürülebilir modayı, üretiminde uzun vadede doğaya ve çalışma koşullarına çok zarar veren yöntemlerin değiştirilmesine yönelik önemli adımlar olarak tanımlayabilirim. Ne yazık ki hala gereğinden çok daha küçük ölçekli kararlarda kalıyor. Daha ucuz ve hızlı modaya yönelik talebin neden olduğu büyüme baskısıyla gereğinden az kalıcı etki bırakıyor. Buna rağmen sürdürülebilir ürün talep eden tüketiciler de önemli bir ses haline geldi. Bu da beni, değişimi hızlandırma potansiyelleri yüksek olan sektördeki büyük firmaların ve sayısı gün geçtikçe artan bilinçli tasarımcıların sürdürülebilir döngüye etkin biçimde katkı sağlayabileceğine dair umutlandırıyor.
Tasarımlarınızda ilham aldığınız konular nelerdir?
Çok çeşitlilik gösteriyor ama sanırım genel bir tabirle ilişkiler şu an en baskın olan konu. İnsanın doğayla ilişkisi, insanların bedenleriyle, birbiriyle, toplulukla olan ilişkileri, doğanın kendi içindeki ilişkiler ve zamanla nereye evrilebilecekleri çok ilgimi çekiyor.
Doğa sizin için ne ifade ediyor?
Cömertliği ifade ediyor. Fiziken tüketmeye yaklaşsak bile tüm işleyişi, barındırdığı ve sunduğu hayat ile bizim için sonsuz bir kaynak.
Seda Avcı Atalay / “Reduce, Reuse, Recylce” / Kategori Üçüncüsü
Sizi tanıyabilir miyiz?
1992 Osmaniye’de doğdum. Babam askeri personeldi. Babamın mesleği gereği Türkiye’nin çeşitli illerinde yaşadım. Lise eğitimimi Gaziantep Necat Bayel Anadolu Lisesi, fen bilimleri bölümünde tamamladıktan sonra 2010 yılında Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümünü kazandım. 2016 yılında mezuniyetimin ardından Bursa’ya yerleşerek RB Karesi Tekstil’de yaklaşık bir yıl üretim mühendisi olarak çalıştım. Sonrasında Zorluteks Tekstil bünyesinde AR-Ge Departmanında bölüm yöneticisi olarak kariyerime devam etmekteyim.
Modaya bakış açınızı da dinlemek isteriz.
Moda, özgünlüktür ve tüketim odaklı bir kavramdır. Moda, tüketirken gelecek nesillerin kaynaklarından tüketmemek, olabildiğince tüketimi azaltıp geri dönüştürmek üzerine olmalıdır.
Geleceğimizi tehdit eden iklim krizinin önüne geçmek için her bir bireyin özel ve iş hayatını sürdürülebilirlik ilkelerini benimseyerek kurgulaması gerekmekte.
Sizce sürdürülebilirlik nedir?
Sürdürülebilirlik, üretim ve çeşitliliği arttırırken gelecek nesillerin kaynaklarından tüketmemektir. Geleceğimizi tehdit eden iklim krizinin önüne geçmek için her bir bireyin özel ve iş hayatını sürdürülebilirlik ilkelerini benimseyerek kurgulaması gerekmekte. Daha sürdürülebilir bir dünya için üretimin de buna ayak uydurması gerekli diye düşünüyorum.
Sürdürülebilir modayı nasıl tanımlarsınız?
Sürdürülebilir moda bizim geleceğimizdir, gelecek nesillerin yaşam umududur.
Globaldeki moda anlayışında sürdürülebilirlik göz ardı edilemez oldu. Dünyaca ünlü markalar artık çoğu koleksiyonlarını sadece geri dönüştürülmüş ürünlerden oluşturmakta. Buna bağlı olarak üreticiler ve işletmeler de sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda kendilerini revize ediyorlar.
Tasarımlarınızda ilham aldığınız konular neler?
Koleksiyonumu oluştururken geleceğimizi tehdit eden iklim krizinden esinlendim. Daha sürdürülebilir bir dünya için temamı Reduce&Reuse&Recycle mottosu üzerine seçtim ve geri dönüştürülmüş PET şişelerden elde edilen iplikler kullanarak sürdürülebilir üretim fikrimi destekledim.
Doğa sizin için ne ifade ediyor?
İnsanlık bu dünyada geçici, doğa ise kalıcıdır. Hepimiz doğup yaşayıp ardından ölüyoruz, Ancak dünyaya bıraktığımız milyonlarca atık binlerce yıl boyunca doğada kalıyor. Günümüzde üretici firmalar karbon ayak izlerini hesaplayıp azaltmak için ciddi anlamda çalışmalar yapıyor. Bu çalışmaları aile bazına kadar indirebilirsek sürdürülebilir bir dünya için çok büyük bir başarı elde etmiş oluruz.
