Güncelleme Tarihi: 18 Ağustos 2023
Tüm internet, bizleri birbirinden garip sorulara maruz bırakarak kişiliğimizi tahmin etmeye çalışan envai çeşit testle dolup taşıyor. Ancak insanın kendini tanıma arzusunu bir nevi suistimal eden bu “En sevdiğiniz tatlıya göre kişiliğinizi açıklıyoruz!” testleri yerine bilimsel alternatifler de mevcut. Mesela Enneagram kişilik tipleri testi! Psikologlar tarafından oluşturulan ve on yıllardır insanlığın kişiliğe yönelik soru işaretlerine bir yanıt niteliği oluşturan Enneagram’ı gelin birlikte inceleyelim.
Enneagram Kişilik Testi Nedir?
Fotoğraf: Alicia Christin Gerald
Enneagram, kelime olarak dokuz köşeli şekil anlamına geliyor. Enneagram kişilik testi de dokuz farklı kişilik türüne sahip olduğu için bu isim kullanılıyor.
İlk olarak 1950’lerde ortaya çıkan fakat 70’lerde önemli bir popülerlik kazanarak popüler psikoloji anlamında adeta bir standart haline gelen Enneagram testi, sorduğu sorularla insanların kişilik haritasını çıkarabiliyor. Test, bir yandan da kişilik tiplerinin aralarındaki çok katmanlı ilişkiyi gözler önüne serebilme gücüne sahip. Enneagram bunu, her bir kişilik tipine adadığı “temel motivasyon” ve “temel korku” değişkenleri üzerinden tanımlayarak gerçekleştiriyor.
Testi geliştiren araştırmacılar, testten elde ettikleri kişilik tipleri üzerinden insanlara bir dizi hayat tavsiyelerinde de bulunabiliyorlar. Bu tavsiyeler, daha çok insanların sahip oldukları kişilik tipleriyle barışık olma ve kendilerini tanıma seviyeleri üzerinden veriliyor. Yani test yalnızca kişilik gibi çerçevelemesi oldukça zor bir kavramı çerçevelemekle kalmıyor, bir yandan da bu kişilik tiplerine yönelik değerleri hayat tavsiyelerinin de önünü açıyor. Böylelikle aynı anda hem kişilik tiplerinin derinlemesine analizini, hem de kendi aralarındaki dinamikleri de gözler önüne serebiliyor.
Eğer testi çözmek istiyorsanız buradan ulaşabilirsiniz.
Enneagram Kişilik Tipleri
Fotoğraf: Tengyart
Daha önce de belirttiğimiz gibi, Enneagram tipleri dokuza ayrılıyor. Fakat bu her kişilik tipinin kendi içinde kapalı bir kutu olduğu izlenimini uyandırmasın. Çünkü her bireyin testi, verdiği yanıtlar üzerinden diğer kişilik tiplerinden de izler taşıyor. Bu yüzden yalnızca baskın kişilik tipine odaklanmak, kişiliğin eksik bir yorumuna yol açıyor. Bağlantılı olarak da aslında ortaya kişilik tipini belirleyen net bir sonuç değil, bir kişilik tipi haritası çıkıyor. Yani elde edilen sonuç, katmanlı ve derinlemesine analize imkan tanıyan bir sonuç olma gücüne sahip.
Son olarak, Enneagram karakter özellikleri açısından hiçbir tipin bir diğerine avantaj sağlamadığını hatırlatmakta fayda var. Örnek olarak titiz ve yaptığı işleri bir hayli ciddiye alan “Mükemmeliyetçi” isimli tipin rekabetten uzak duran ve öz barışına odaklanan “Barışçıl” tipine herhangi bir üstünlüğü bulunmamakta. Bu açıdan yaklaşarak kişilik tiplerini hiyerarşik bir yapıdansa birbirinden farklı renkler olarak düşünmek, testi anlamak için daha faydalı bir bakış açısı sağlıyor. Şimdi ise enneagram kişilik tiplerini daha detaylı inceleme vakti…
Fotoğraf: S Migaj
Tip 1: Mükemmeliyetçi
Mükemmeliyetçi tipler, kurallara göre hareket etmeye ve işlerini layıkıyla yerine getirmeye oldukça özen gösterirler. Hayatı “doğru” bir biçimde yaşama dürtüsü onları büyük ölçüde motive eder. Bir yandan da suçlamalar ya da hatalardan olabildiğince uzak durmaya çalışırlar. Bağlantılı olarak bu mükemmellik dürtüleri onların başına bela olma gücüne de sahiptir. Bu idealist yapılarından dolayı kendilerine ve çevrelerindekilere zarar verebilirler.
Tip 1’in güçlü yanları: Ahlakları, adanmışlıkları, güvenilirlikleri ve çevrelerindeki her şeyi daha iyi hale getirme dürtüleri
Tip 1’in güçlü olmayan yanları: Sorunlara takılma potansiyelleri, her şeyi siyah veya beyaz olarak görme huyları
Tip1’in temel korkusu: Kötü veya yozlaşmış olmak
Tip 1’in temel motivasyonu: İyi veya tutarlı olmak.
Bu kişilik tipiyle ilgili orijinal kaynaktan daha fazla bilgi edinmek için burayı kullanabilirsiniz.
Tip 2: Yardımsever
Tıpkı isimlerinden de anlaşılacağı gibi yardımseverler, aileleri ve dostları için hep bir yardım eli uzatmakla ünlülerdir. Sevgi görme dürtüleri ve onlara ihtiyaç duyulduğu anlar için yaşarlar. Başkaları için ellerinde avuçlarında ne varsa verebilirler ve bunu temelde onlar tarafından sevilmek için yaparlar. Hatta bunu biraz abartıp kendi isteklerini görmezden gelebilirler. Öte yandan başkaları tarafından beğenilmemekten büyük korku duyarlar.
Tip 2’nin güçlü yanları: İlgileri, güçlü kişisel ilişkileri, sıcak tavırları, ilişkiye ve birbiri için çaba göstermeye gösterdikleri özen
Tip 2’nin güçlü olmayan yanları: Başkalarına odaklanmaktan kendilerini ihmal etmeleri, başkaları adına fazlasıyla düşünerek onların alanlarını ihlal etmeleri
Tip 2’nin temel korkusu: Değersiz hissetmek ve istenmemek
Tip 2’nin temel motivasyonu: Sevilmek
Bu kişilik tipiyle ilgili orijinal kaynaktan daha fazla bilgi edinmek için burayı kullanabilirsiniz.
Tip 3: Başarılı
Enneagram karakter özellikleri açısından her daim başarılı olmaya ya da başarılı gibi gözükmeye en fazla odaklananlar Tip 3 olarak adlandırılırlar. Başarısız olmaya ve bağlantılı olarak hata yapmaya çok az tahammülleri olan başarılılar, önlerindeki işe tam anlamıyla odaklanırlar. Ne yaptıklarını bilmiyor gibi gözükmekten hiç haz etmezler ve başkalarının onlar hakkında düşündüklerine fazla pay bırakırlar.
Tip 3’ün güçlü yanları: Uyum sağlama kabiliyetleri, üreticilikleri, yüksek öz farkındalıkları
Tip 3’ün güçlü olmayan yanları: Öz değerlerinin kim olduklarındansa neyi başardıkları üzerinden tanımlandığını sanmaları
Tip 3’ün temel korkusu: Bir kimliğe ya da fark yaratan bir özelliğe sahip olamama
Tip 3’ün temel motivasyonu: Değerli ve kabul görmüş hissetme
Bu kişilik tipiyle ilgili orijinal kaynaktan daha fazla bilgi edinmek için burayı kullanabilirsiniz.
Fotoğraf: Sharon McCutheon
Tip 4: Bireysel
Bireyseller adeta özgünlük için nefes alan insanlardır. Sıradanlık ya da bir başkasına benzemeyi asla istemezler. Bunun yanı sıra tüm hislerine açık olmaya ve kendilerine dair her şeye büyük bir titizlikle yaklaşırlar. Fakat bu titizlik onları zaman zaman keyifsiz hallere sokabilir. Buna ek olarak kusurlu olarak algılanmaktan ciddi anlamda rahatsız olurlar.
Tip 4’ün güçlü yanları: Yaratıcılıkları, hassaslıkları, içe dönüklükleri, özgünlükleri
Tip 4’ün güçlü olmayan yanları: Sürekli göz önünde olma ve anlaşılma istekleri, kıskançlıkları ve keyifsizlikleri
Tip 4’ün temel korkusu: Bir kimliğe sahip olmama ya da fark yaratamama
Tip 4’ün temel motivasyonu: İçsel tecrübelerinden çıkardığı anlamla hareket etme
Bu kişilik tipini orijinal kaynaklardan incelemek istiyorsanız burayı kullanabilirsiniz.
Tip 5: Araştırmacı
Bilim insanı ya da profesör olarak da bilinen araştırmacılar, öğrenmeye büyük bir tutku beslerler. Enerjilerini devamlı olarak dünya hakkında daha fazla bilgi edinmeye harcarlar. Ancak bu durum onları olan bitenden kopuk ve kendi dünyasında yaşayan insanlar haline dönüştürür. Bu yüzden de fazlasıyla gizemli ve sosyallikten uzak bir tarz benimserler.
Tip 5’in güçlü yanları: Bilgi birikimleri, merakları, analitik bakış açıları, kavrayışları
Tip 5’in güçlü olmayan yanları: Duygularından uzaklıkları, yalnızlıkları ve kopuklukları
Tip 5’in temel korkusu: İşlevsiz, çaresiz ya da beceriksiz olmak
Tip 5’in temel motivasyonu: Becerikli ve yeterli olmak
Eğer tip 5 ile ilgili daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, orijinal kaynağa buradan ulaşabilirsiniz.
Tip 6: Şüpheci
Hayata ürkek bir biçimde yaklaşan ve güvenli bir yaşam ihtiyacı duyan şüpheciler, Enneagram kişilik tipleri arasında en yaygın rastlanılanıdır. Arkadaşlığı ve sadakati ön plana koyan şüpheciler, sürekli en kötü ihtimali hesaplayarak hareket ederler. Bu en kötü senaryo için kendilerini yeterince hazır hissedemezlerse de gerilirler.
Şüphecilerin güçlü yanları: Adanmışlıkları, pratiklikleri, kıvrak zekaları, hazırlıklı oluşları
Şüphecilerin güçlü olmayan yanları: Stresli olmaları ve zaman zaman kendilerinden şüphe etmeleri
Şüphecilerin temel korkusu: Güvensiz ve desteksiz kalmak
Şüphecilerin temel motivasyonu: Güvenli olmak ve destek bulmak
Şüphecilerle ilgili daha fazla bilgi almak için burayı kullanabilirsiniz.
Fotoğraf: Porapak Apichodilok
Tip 7: Meraklı
Pozitif, eğlence meraklısı ve spontane yaşamın uzmanı Meraklılar, sürekli mutlu olma motivasyonuyla hareket ederler. Bir yere bağlı kalmayı hiç istemezler ve enerjiyle dolup taşarlar. Fakat olası olumsuz hisleri öteleme ve sıkılacakları durumlardan kaçınma gibi huyları da vardır. Bundan dolayı bir şekilde kendilerini devamlı olarak meşgul ve keyif aldıkları bir halde tutmaya çabalarlar.
Tip 7’nin güçlü yanları: Maceracılıkları, eğlenmeyi bilmeleri, yeni tecrübelere açıklıkları
Tip 7’nin güçlü olmayan yanları: Sınır tanımazlıkları, kendilerini yorma huyları ve olumsuz hislere yönelik kaçınganlıkları
Tip 7’nin temel korkusu: Sınırlanmış hissetmek ya da duygusal acı
Tip 7’nin temel motivasyonu: Mutlu ve tatmin olmak
Meraklılarla ilgili daha fazla bilgi almak için burayı kullanabilirsiniz.
Tip 8: Meydan okuyucu
Meydan okuyucular etraflarında olup bitene güçlü ve kontrollü bir biçimde yaklaşmak isterler. Bununla birlikte zayıf veya zarar alabilir bir şekilde gözükmek, onların isteyeceği son şeydir. Bir yandan da koruyucu ve savunucu olarak bilinen bu Enneagram tipi, ne istediklerini iyi bilmeleriyle tanınırlar. Lider ruhlu meydan okuyucular, aynı zamanda çevrelerini kontrol etme dürtüsüyle hareket ederler.
Tip 8’in güçlü yanları: Liderlikleri, doğrudan tavırları, koruyuculukları
Tip 8’in güçlü olmayan yanları: Zıtlaşmacılıkları, kontrol dürtüleri, talepkârlıkları
Tip 8’in temel korkusu: Zarar görme ya da başkalarının kontrolü altına girme
Tip 8’in temel motivasyonu: Kontrolü ele alma, kendini ve başkalarını koruma
Tip 8 için daha fazla bilgiye orijinal kaynaktan ulaşmak isterseniz burayı kullanabilirsiniz.
Tip 9: Barışçı
Uyum, konfor ve barış için emek veren tip 9’lara Barışçılar denir. Zıtlaşmayı ve çatışmayı sürekli olarak kendilerinden uzak tutmaya çalışan Barışçılar, hayatı akışında yaşamak isterler. Böylelikle de kontrolü başkalarına bırakma eğiliminde olurlar. Asıl dürtüleri, herkesin mutlu olduğu bir dünyada yaşamaktır.
Tip 9’un güçlü yanları: Keyifli halleri, rahatlıkları, uyumlulukları
Tip 9’un güçlü olmayan yanları: Olanları içine atmaktan dolayı açığa çıkabilen öfke patlamaları, fazla itaatkarlıkları
Tip 9’un temel korkusu: Uyumsuz ve ayrık olmak
Tip 9’un temel motivasyonu: İç ve dış dünyada barış ve istikrar sağlamak
Bu tiple ilgili daha fazla bilgiyi orijinal kaynaktan okumak istiyorsanız burayı kullanabilirsiniz.
Kapak Fotoğrafı: Mathieu Stern
