Güncelleme Tarihi: 17 Ocak 2023
Artık hayatlarımızda her şey akıllı: Akıllı telefon, saat, ev… Üstelik bu akıllılaşma eğilimi, gitgide daha büyük boyutlara ulaşıyor. İşte dijitalleşme tam da bu noktada devreye giriyor. Ufak cihazlardan başlayarak ve şu an tüm evi akıllı bir sistemle donatacak kadar ileri gidebilmemizi dijitalleşmeye borçluyuz. Yalnız dijitalleşmenin boyutu, sadece evlerle sınırlı değil, çünkü mevzu evleri çoktan aştı bile. Artık akıllı şehirler gibi kavramlardan bahsediyoruz. Çağa ayak uydurma vakti geldi geçiyor bile.
Bu arada, akıllı şehirlere geçmeden önce akıllıdan ne kastettiğimizi de netleştirmek gerek. Bu kadar sık kullandığımız bu kelimenin anlamına tam olarak hakim miyiz?
Techopedia’ya göre bir cihazın akıllı olması demek, kullanıcısıyla iletişime ya da etkileşime geçebilir olması demek. Tabii bunun için de önce dijital olması lazım. Peki, bu tanımdan yola çıktığımızda bir şehir nasıl akıllı olacak?
Akıllı Şehir Nedir? Akıllı Şehirlerin Özellikleri ve Faydaları
Fotoğraf: Kostiantyn Stupak
Madem akıllı demek kullanıcıyla iletişim içerisinde olmak demek, dijital şehirlere, şehirde yaşamanın getirdiği güncel sorunların teknoloji ve dijitalleşme aracılığıyla vatandaş odaklı bir şekilde çözen şehirler diyebiliriz. Şimdi bir şehri akıllı yapan faktörlere baktığımızda konu daha da açık bir hale gelecek.
Bir şehir;
- Vatandaşlarla sunduğu hizmetlere dair dijital yollarla iletişim kuruyorsa,
- Dijital araçlarla sorun çözme odaklı bir şehir planlaması yapıyorsa,
- Ulaşım meselesini çeşitli uygulamalarla daha verimli kılıyorsa,
- Atıklarını ve enerji tüketimini daha sürdürülebilir bir şekilde yönetiyorsa,
- Sağlık hizmetlerini daha kullanışlı bir hale getiriyorsa,
- Vatandaşlarının sosyal hizmetleri kullanması için dijital fırsatlar tanıyorsa,
- Vatandaşlarına veri temelli iyileştirmeler sunuyorsa akıllıdır diyebiliyoruz.
Burada saydığımız tüm maddelerin sürdürülebilirlikle ne denli iç içe olduğu da gözünüzden kaçmamıştır herhalde. Biz yine de özetleyecek olursak içinde yaşayan insanların yaşam kalitesini yükseltmek için vatandaş odaklı teknolojiler geliştirip sürdürülebilir uygulamalar üreten bir şehir, akıllı şehirdir. Mesela e-devlet platformu, tam bu tanıma uyan bir uygulama. Şimdi diğer örneklere de bakarak konuyu biraz daha netleştirme vakti.
Dünyadan Akıllı ve Dijital Şehir Örnekleri
Fotoğraf: Aleksandar Pasaric
Dünyanın en akıllı şehirlerinden biriyle yani Barcelona’yla başlayalım. Örneğin Barcelona tüm şehirdeki ışıklandırma sistemi tamamen LED ampullerle işliyor. Ek olarak ışıklandırma sistemine kurulan sensörler şehrin kirlilik, kalabalık, gürültü ve sıcaklık gibi çeşitli parametreleri ölçümleyip gerekli birimlere rapor geçiyor. Harika değil mi? Tabii bir de akıllı çöp kutuları var. Onlar da çöpler dolar dolmaz özel bir vakum sistemiyle çöpleri yer altına yolluyor. Böylelikle şehir hem kokudan kurtuluyor, hem de hangi bölge ne kadar atık üretiyor konusunun daha net bir şekilde takibi yapılıyor.
Son olarak ulaşıma değinelim. Barcelona’daki otobüs ağı tamamen hibrit araçlardan oluşuyor. Dijital otobüs tabelaları da ihtiyaç duyduğu enerjiyi kendilerine bağlı güneş panelleriyle topluyor. Bir şehir daha ne kadar sürdürülebilir olabilir ki?
Bir de Delhi’ye göz atalım. Şehrin her köşesinden çeken açık Wi-fi ağı kulağa harika geliyor. Bunun yanı sıra vatandaşlar akıllı kimlik kartlarını elektronik cüzdan olarak da kullanıyorlar. Delhi’nin dört bir yanını saran panik butonları ve yayaları tespit edince yanıp yollar boşken sönen şehir ışıkları da sürdürülebilirlik ve akıllılık anlamında şehri diğerlerinden birkaç adım öteye taşıyor.
Yok daha fazla örnek isterim diyorsanız Kopenhag’a da göz atmanızı öneririz.
Türkiye’den Akıllı Şehir Örnekleri
Fotoğraf: Oğuzhan Çoban
Dünyadan örneklere baktıktan sonra insanın aklına doğal olarak Türkiye’deki durumun hali geliyor. Neyse ki bizde de akıllı şehirleşmeye yönelik önemli adımlar var. Mesela Antalya!
Antalya Kepez Santral Mahallesi’ni tamamen akıllı şehir kriterlerine göre yeniden düzenliyor. Tüm kamu binalarına takılan dijital ve akıllı sayaçlar, aydınlatma sistemi, sürdürülebilir ulaşım yöntemleri, şarj istasyonları ve daha nicesi…
Antalya’daki uygulamalar sadece bununla da kalmıyor. Şehrin her yanına kurulan, internet erişimine sahip ve klimali kiosk şeklindeki akıllı şehir bilgilendirme ekranları da cabası. Son olarak şehrin merkezine kurulan güven çemberi alanında çocuklara takılan bileklikler sayesinde çocuklar alanı terk ederse ebeveynlere bildirim gidiyor. Gördüğünüz gibi Antalya da dünyanın diğer şehirleriyle aşık atacak kadar sürdürülebilirlik odaklı ve akıllı!
Eğer Türkiye’nin diğer akıllı şehir uygulamalarını takip etmek isterseniz: Fazla uzağa gitmenize gerek yok.
Gördüğünüz gibi dijitalleşmenin olanak sağladığı akıllı şehirler, birçok açıdan kullanıcı odaklı ve sürdürülebilirlik ilkeleriyle hareket ediyor. Böylelikle dijitalleşme ve sürdürülebilirliğin ilişkisini akıllı şehirler üzerinden bir kez daha gözlemleyebiliyoruz.
Kapak Fotoğrafı: William Daigneault
