Anneler, babalar hazır mısınız? Ailece kaliteli, eğitici ve eğlendirici vakitler geçirebileceğiniz çocuklarla oyun önerileri ile karşınızdayız. Oyun, şüphesiz bir çocuğun hayatında emsalsiz bir yer tutar. Oyun bir terapidir, oyun bir gelişim aracıdır, oyun bir eğitimdir. Ancak her şeyden önce çocukların hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını en güzel şekilde gösterdiği anları kapsar. Geniş bir perspektif ile bakılırsa her şey her an bir oyuna çevrilebilir. Ebeveynler de bu amaca en doğru ve donanımlı şekilde hizmet etmekle görevlidir.
O halde kimi zaman sizin kimi zaman da çocuklarınızın liderliğinde oynayabileceğiniz önerilerimize kulak vermeye ne dersiniz? Anne – baba olarak çocuklarınızla olan iletişiminizi güçlendiren en etkili eylemlerden biri oyun oynamaktır. Üstelik aileniz için sıralayacağımız oyunlar, çevresel sürdürülebilirliği de destekleyen etkinliklerden oluşmakta. İşte bu doğrultuda derlediğimiz her güne bir oyun/aktivite/etkinlik fikirlerimiz sizlerle!
Bebeklerle Oynanabilecek Oyunlar
Bebek ile ne oynanabilir diye merak ediyorsanız, bebeğinizin gelişiminin farklı evrelerinde onunla oynayabileceğiniz oyunları sizler için sıraladık.
0-3 Yaş Oynanacak Oyunlar
Bebeklerin farklı gelişim süreçlerinde evde onlarla oynayabileceğiniz çeşitli oyunlar mevcut. Bu oyunlar, onların gelişim süreçlerine iyi gelirken sizlerle kurduğu bağı da kuvvetlendirir. Gelin şimdi, 0-3 yaş arası bebekler için seçtiğimiz bu oyunları yakından inceleyelim.
Baloncuk Oyunu
Bebeğin takip etme yetisini artıran bu oyun aynı zamanda göz temasını da hızlandıracaktır. Bu oyun için piyasada satılan kimyasalı bol baloncuklardan almanıza da gerek yok. Kendiniz evde de yapabilirsiniz. Yemek yerken veya bir aile fotoğrafı çekilirken bu oyundan oldukça faydalanabileceğinizi de hemen belirtelim.
Uzanma ve Tutma Oyunu
0-3 yaş arası bir bebek için nesneleri uzanma ve yakalama yetisini geliştirmek adına ona keyif verecek bir oyun önerimizle karşınızdayız! Bebeğinizin el kaslarını kullanarak kavrayabileceği büyüklükte oyuncaklar bu oyunun ilk malzemeleri. Oyuncakları uzanıp almaya çalışacağı mesafelere koyun. Daha sonra bebeği uzanıp tutması için onu teşvik etmeye başlayın. Dilerseniz evinizde bulunan renkli bebeğin dikkatini çekecek nesneleri de etrafına dizebilirsiniz.
Bebeğiniz etrafındaki nesnelere ulaştığında nesneleri ağzına götürerek tanımaya çalışacaktır. Bu isteği bebeğin gelişimi açısından iyi bir düzeyde olduğunu zihinsel ve fiziksel açıdan geliştiğini gösterir.
Renkli Topları Yerleştirme
Bu yaş grubu bebeklerin motor becerilerinin gelişimini sağlamak için eğlenceli bir oyuna ne dersiniz? Bu oyun için gerekli olan materyaller sadece muffin kalıpları ve renkli toplar! Böylece muffin kalıpları boş durmayacak! Bebeğin önüne muffin kalıbı ve renkli topları hazırlayın. Önce siz bir renkli topu muffin kalıplarından bir tanesine yerleştirin. Bebeğinize model olun böylece o da sizi tekrar etmek isteyecektir.
0-3 Yaş Çocuklarla Oynanacak Diğer Oyunlar
- İstediğiniz boy ve şekildeki bir şişeyi kullanarak eğlenceli kuklalar yapın.
- Denizi eve taşıyın! Nasıl mı? Çok basit! Bunun için mavi bir çarşaf yeterli. Yere serin ve üzerinde yüzün.
- “Oyuncak nerede?” oyunu oynayın. Bir oyuncağı herhangi bir örtünün altına saklayın, oyuncak nerede diye sorun ve sonra oyuncağı örtünün altından çıkarın. Bu oyun, bebeklere nesne konumu farkındalığı kazandırmaya yardımcı olur.
- Birlikte balık tutma oyunu oynayarak bebeğinizin neden-sonuç ilişkisi kurabilmesine yardımcı olabilirsiniz. Bu oyunu oynarken doğrudan balık tutma oyuncaklarından yardım alabilirsiniz.
- Küçük bir bebek, elbette her şeyi taklitle öğrenecektir. Mimik-ses-hareket taklidi yaparak onun da ifadeleri taklit ederek öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz.
- Ona ninniler ve şarkılar söyleyebilir, dinletebilirsiniz. Aynı ninniyi/şarkıyı tekrar tekrar söylerseniz belli bir noktadan sonra size eşlik etmek için çabaladığını görebilirsiniz.
- Dokunma duyusunu kullanarak nesneleri algılamasını sağlayabilirsiniz. Böylece belli bir yaştan sonra yumuşak-sert gibi kavramları ayırt edebilir.
- Oturmaya başladığında karşılıklı oturarak top yuvarlama oyunu oynayabilirsiniz.
- Yürümeye başladığında nesneleri gittikçe uzaklaşan mesafelere koyarak küçük bir oyun yaratabilir ve yürümesi için onu teşvik edebilirsiniz.
Çocuklarla Oyun Önerileri
3-6 yaş arasının dahil olduğu bu dönemde fiziksel ve kişilik açısından bir hayli gelişen çocuklar, dışa dönük ve yaşıtlarıyla oynamaktan zevk aldığı dönemlerindendir. Onlarla bu dönemlerindeyken evde neler oynayabileceğinize gelin yakından bakalım.
3-6 Yaş Oynanacak Oyunlar
Çocuklar için oyun çağı olarak adlandırılan 3-6 yaş arası dönem, sosyal ve zihinsel gelişimlerini oldukça etkileyen bir dönemdir. Buna göre tercihler ve yönelimler yapılmalıdır. Çocuğun beslenmesi kadar oyun oynaması, oyun isteğine cevap verilmesi aynı oranda önemlidir.
Kaybolan Oyuncaklar
Çocuğunuzun sevdiği oyuncaklar veya nesnelerle keyifli bir oyun oynamaya hazır mısınız? 3-6 yaş arası çocuklar için uygun olan bu oyun evde oynanan oyunlar arasında zirvede yer alır.
İlk adım onların sevdiği oyuncakları seçmek olmalı. Bu oyuncaklar renkli peluş oyuncaklar olabilir. Oyun için diğer malzemeler ise; temiz bir örtü, karton bir kutu veya temiz bir kova.
- Çocuk görmeden oyuncakları kutu veya kovanın içine atın.
- Oyuncaklardan birini rastgele kutudan alarak çocuğa sohbet ve iletişim ile gösterin.
- Ardından örtü ile oyuncağın üzerini kapatın ve “oyuncak nerede?”, “kayboldu!” deyin.
- Çocuk tam oyuncağın kaybolduğunu zannederken örtünün altındaki oyuncağı çıkararak “burada!” deyin.
Nesne korunumu kazanmasını sağlayan bu oyun, çocukların sevdiği oyunlar arasında yer almaktadır.
Tünel Oyunu
Çocuğunuzun en sevdiği oyunlar arasında yer alacağı muhtemel olacak tünel oyunu çocuğun aynı zamanda motor becerisi gelişimini de artırır. Bu oyun için illa oyuncak bir tünel sipariş etmenize gerek yok. Oyun tünelini kendiniz yapabilirsiniz!
Yedi-sekiz tane sandalyeyi tünel şeklinde dizin. Tünelin ucuna çocuğunuzun çok sevdiği bir oyuncağı koyun. Oyunu dilerseniz heyecanlandırmak için düdük çalarak başlatabilirsiniz. Tünelin başlama noktasından final noktasına sürünerek oyuncağını almak için giden çocuk, motor becerisinin gelişimini de sağlayacaktır.
3-6 Yaş Çocuklarla Oynanabilecek Diğer Oyunlar
- Müzik açın ve bol bol dans edin.
- Yeşile olan farkındalığın gelişmesi adına yeşil partisi yapmaya ne dersiniz? Evdeki tüm yeşil obje ve eşyaları bularak bir araya toplayın ve sergileyin.
- Orta boy ve yuvarlak forma sahip bir kavanoza çeşitli boncuklar, sim, sevdiği küçük bir obje ya da oyuncak ve su doldurarak kendi kar küresini yapın.
- Rengarenk el işi kağıtlarını kullanarak anılarınızı bir arada tutabileceğiniz bir fotoğraf çerçevesi yapın.
- Yemek yeme alışkanlığını kazandırmayı eğlenceli hale getirin. Çocuğunuzun gözlerini kapatın ve farklı besinler tattırın, ondan hangi besin olduğunu bulmasını isteyin.
- Açık alanı hemen fırsata çevirin. Yerde bulduğunuz dal ve sopalarla toprağa resimler, şekiller çizin.
- Bir masal seçerek ev halkını da oyuna dahil edin ve masalı ev tiyatrosu kurgulayarak canlandırın.
- İşte size geri dönüşüm için iyi bir fikir: Yumurta kartonlarının bölmelerine tohum ekin, her gün sulamasını yapın ve gelişimini takip edin.
- Bilgi yarışması düzenleyin.
- İstediğiniz materyalleri kullanarak bir aile ağacı hazırlayın.
- Mahallenizdeki sokak hayvanlarını beslemeyi oyunlaştırarak yapın.
- Çevrenizdeki veya bahçenizdeki ağaç ve çiçekleri sulayın. Bir çiçek dikin.
- Dikkat ve hız ölçümü de yapalım derseniz kırmızı ve yeşil mercimekleri birbirine karıştırın ve sonra birlikte ayırın.
- Kumpir patateslerini ya da büyük boydaki patatesleri yontun ve heykel yapmaya çalışın.
- Geometriyi şimdiden sevdirin. Bir geometri günü düzenleyin ve çevrenizdeki değişik şekillerdeki obje ve eşyaları bir araya toplayıp kategorize edin.
- Yumurtaları boyayın ve farklı desen baskıları yapın.
- Renkli parmak boyalarla ailece el baskınızı yapıp büyükten küçüğe sıralayın.
- Patlamış mısırları kağıda yapıştırın ve keyifli bir kar manzarası oluşturun.
- Dokun-tahmin et oyunu oynayabilirsiniz. Bu oyunda çocuğun, nesneleri dokunma duyusuyla tespit etmesi gerekir. Bu oyun, çocuğunuzun tahmin yeteneğinin gelişmesini de sağlar.
- Mevsim meyve ve sebzeleri hakkında konuşun. İsimlerini, renklerini sorun. Faydalarını anlatın.
- Birlikte bir hikaye oluşturmaya başlayabilir ve her gün bu hikayeyi tamamlamak için birkaç saat ayırabilirsiniz. Onlara hikaye anlattırarak gün içinde nelerle karşılaştıklarını da dinleyebilirsiniz.
- Çizim ile tahmin oyunu oynayarak çocuğunuzun çizim yeteneğini geliştirmesine yardımcı olabilir ve nesneleri algılayış şeklini anlayabilirsiniz.
- Ceviz kabuklarını boyamaya ne dersiniz? Ya kozalak! Müthiş boyanırlar.
- Doğadaki farklı şekil ve boyutlardaki yaprakları toplayarak yaprak baskısı yapın.
- Buzları bir kaba doldurun ve nasıl eridiğine dair gözlem yapın.
- Kulaktan kulağa oynayarak uzun cümleleri akıllarında tutmalarını sağlayabilir ve böylece hafızalarını geliştirebilirsiniz.
- Bir öykü kitabını siz okumadan önce çocuğunuza resimlerine bakarak öyküyü anlatmasını söyleyin.
- Evinizde birbirlerine çeşitli mesafelerdeki kutuları sıralayın ve belirli bir mesafeden topları bu kutulara atmaya çalışın.
- Kelime avı oynayarak kelime türetmelerini sağlayın. Bu oyun sayesinde sizden yeni kelimeler öğrenebilir ve kelime dağarcıklarını geliştirebilirler. Kelime avı oyunu; sizin bir hece söylemeniz ve bu heceyle çocuğunuzun yeni bir kelime türetmesi üzerine kuruludur.
Erkek Çocuğuyla Oynanabilecek Oyunlar
Çocuğunuzun her yaşı size apayrı perspektifler katabilir. Tüm bu gelişim sürecinde, onun yaş grubuna uygun hangi oyunlarla gelişimini destekleyebileceğinizi merak edebilirsiniz. 5 yaşındaki oğlumla ne oynayabilirim diye düşünüyorsanız, işte size birkaç öneri:
Evde Bowling
Çocuğunuzla hem eğlenceli hem de çevre bilinci sağlayabileceğiniz bir oyun oynamaya ne dersiniz? Bunun için kendisinden bir hafta boyunca evde kullanılan süt kutularını biriktirmesini isteyin. Kutular biriktiğinde evin koridorunun ucunda kutuları labutlar gibi birlikte dizin. Oyuna başlamak için geriye kalan tek adım onun en sevdiği topu seçmesi!
Düğmeyi Sakla
Çocuğunuzun aktif olduğu bu dönemde eğlenceli ve onun zihnini açık tutacak bir oyun önerisi dinlemeye hazır mısınız? Bu oyun için gerekli olan malzeme bir düğme! Dilerseniz çocuğunuzla kararlaştırdığınız başka bir materyal da kullanabilirsiniz.
Düğmeyi evde bir noktaya saklayarak oyuna başlayın. Çocuğunuz düğmeye yaklaştıkça sıcak, uzaklaştıkça soğuk diyerek ona ufak ipuçları verin. Oyunun zor olması için dilerseniz süre tutarak rekabeti de artırabilirsiniz.
Bardak Oyunu
Hızlı tempoyu seven çocuklarınız için hızlı bir oyun önerimiz var. Herkes hazırsa malzemelerimize hemen geçelim!
İki adet zar, 9 adet plastik bardak, bardakların üzerine yapıştırmak için renkli etiketler. İşte bu kadar! Çocukların hızlı düşünmesini sağlayan bardak oyununda, zarlar atılır ve hangi renk ve şekil zarın üstünde yoksa o renge ve şekle sahip bardak hızla alınır. Oyunun sonunda en çok bardağa sahip olan taraf galip sayılır!
6 Yaşındaki Çocuğumla Ne Oynayabilirim?
6 yaş grubundaki çocuklarla okuldaki aktiviteleri destekleyecek oyunlar oynayabilir ve böylece onların becerisel gelişimlerini hızlandırabilirsiniz. Bu yaş grubundaki çocuklarla oynanabilecek bazı oyunların onların fiziksel gelişimine de olumlu yönde katkı sağlayabileceğini biliyor muydunuz? “6 yaşındaki çocuğumla ne oynayabilirim?” diye düşünüyorsanız önerilerimize göz atabilirsiniz!
Lego ve Bloklar
Hayal gücü yetisini ve el-göz koordinasyonunu geliştiren lego gibi birleştirme için tasarlanan oyuncaklar, çocuğunuzda ürettiği şeyi tamamladığında keyif ve başarı hissini de yaşatır.
Don!
Çocuğunuzun arkadaşlarını ağırladığınız bir günde onlara harika bir oyun partisi vermeye ne dersiniz? Onları bir araya toplayarak çok sevdikleri bir şarkıyı açın ve doyasıya dans etmelerini söyleyin. Bu oyunun ilk kuralı bu! Müzik durduğunda ise hareketsiz kalmaları gerekmekte. Bu da ikinci ve en eğlenceli kuralı. Sonuçta ne demişler sona kalan dona kalır!
Nesi Var?
Basit ve faydalı bir oyun olan Nesi Var, evde oynanabilen en eğlenceli oyunlardan biri. Oyunculardan biri oyunun oynandığı mekândan bir nesneyi seçer. Karşısındaki henüz seçilen nesneyi bilmediği için onun hakkında sorular sormaya başlar. Renkli mi, uzun mu, canlı mı: nesi var? İpuçlarını toplayarak nesneyi bulan oyunu kazanır.
Bu oyunu oynamak çocuğun hem evdeki nesnelere olan dikkatini artırırken hem de betimleme yetisini geliştirecektir.
Çocuklarla Oynanacak Diğer Oyunlar
- Doğayı gezin, keşfedin, doğanın sesini dinleyin ve ortamdaki her doğal detayı oyuna çevirin.
- Sıcak-soğuk oynayarak çocukların akıl yürütme ve tahmin etme becerilerinin gelişmesini sağlayın.
- Yine tahmin yürütme ve nesneler arasında bağlantı kurma ile ilgili olan bir “Ne satar?” oyunu oynayarak çocuklarınızın dükkan-bir dükkanda satılan nesne-o nesneyle yapılabilecekler zincirinde fikir üretmesini sağlayabilirsiniz.
- Akşamları el fenerleri yardımıyla duvarda ışık oyunu geliştirin.
- İnce motor becerilerini geliştirecek oyunlar yaratın. Kaptan kaba dökmeden baklagilleri aktarma, birlikte yumurta pişirmek, kağıttan kayık yapmak, limonata yapmak, düğmeye ip geçirerek bileklik yapmak ve makasla kağıt kesmek vs. gibi.
- Bil bakalım kim oynayarak hafızalarının güçlenmesine yardımcı olun. Belli özelliklere sahip birini belirleyin (öğretmen, doktor vs.) ve o kişinin özelliklerini parça parça söyleyerek çocuğunuzun parçadan bütüne gitmesini ve hafızasını güçlendirmesini sağlayın.
- Legolarla yüksek kuleler yapın ve bu sayede çocuğunuzun parçaları birleştirme, tasarlama becerisini destekleyin.
- Birlikte kış ayları için şimdiden turşunuzu kurun.
- 6 yaşa uygun yapbozları yaparak parçadan bütün ilişkisi kurma becerilerini destekleyin.
- Birlikte 6 yaşa uygun olarak tasarlanmış online “dağınık oda” gibi oyunları oynayarak hafızalarını güçlendirmelerine yardımcı olun.
- Şehirleri öğrenmesi için haritayı bir oyunlaştırma aracı olarak kullanın ve hangi şehrin nerede olduğunu tahmin etmesini isteyin.
Şimdi bir düşünün… Çoğu zaman çocukların yersiz olduğu düşünülen iletişim krizlerinden, yaş sendromlarından ya da huysuzluklarından, yaramazlıklarından bahsedilir. Peki, çok sıkılıyorlar ve oyun ihtiyaçları yeterince karşılanamıyor olamaz mı? Enerjisini doğru aktivitelerle atamayan bir çocuk elbette daha öfkeli, daha sıkılgan ya da daha zorlu tavırlar içine girebilir.
Empati yeteneğimizi onlar için daha çok kullanmalı ve çocuklara oyun oynayabileceği ortamlar ve alanlar sunmalıyız. Yukarıda sıraladığımız çocuklarla oyun önerileri arasından istediklerinizi dilediğiniz gibi şekillendirin, özgünleştirin ya da kendi geliştirdiklerinizi uygulayın. Hiç fark etmez; yeter ki samimiyetle oynayın. O zaman değişimin bir parçası olacağız.
Kapak fotoğrafı: Cottonbro
