2022 yılı,insanlığın teknolojik gelişimi açısından önemli bir yıl olarak geride kaldı. Özellikle yapay zeka alanında gerçekleşen gelişmeler, yılın en büyük teknoloji olaylarından biriydi. Uzmanlara göre 2022’de gördüklerimiz, yalnzıca uzun metrajlı filmin fragmanı. 2023 teknolojileri, insanlık için çok daha ilginç yenilikler içeriyor. Gelin 2023 yılında görmeyi ya da gelişmesini beklediğimiz teknolojileri inceleyelim…
Sürdürülebilir Teknoloji
Son 10 yıldır tüm insanlığın gündemi haline gelen küresel ısıtma ve iklim krizi gibi sorunlar, sonunda sektörleri sürdürülebilir teknoloji üzerine yatırım yapmaya itti. Şu an ismini hepimizin bildiği büyük şirketlerin daha çevreci tasarımlar üzerine yoğunlaştığı görülebiliyor. Uzmanlar, 2023 yılında bu paradigma değişiminin tam anlamıyla oturacağını ve sürdürülebilir teknoloji ürünlerini daha fazla hayatımızda göreceğimizi belirtiyor.
Sürdürülebilir teknoloji noktasında en büyük gelişme, temiz enerji alanında yaşanacak. Güneş panelleri tüm dünya çapında gitgide yaygınlaşırken mühendisler, panelleri hava koşullarına karşı daha dayanıklı ve verimli yapmanın yolunu buldu. Ayrıca floatovoltaics ismi verilen, su üzerine güneş paneli kurma yönteminin de yaygınlaşacağı düşünülüyor.
Sürdürülebilir teknoloji alanında 2023 yılında daha fazla göreceğimiz gelişmelerden biri de karbon yakalama üzerine olacak. Dünyamızdaki fazlalık karbonu yakalayarak küresel ısıtmanın yavaşlatılmasını amaçlayan bu teknolojiler, 2023 yılıyla birlikte çok daha ucuza mâl olacak.
Pazarlanabilir İnsansı Robotlar
Teknoloji trendleri arasında 90’lı yılların başından beri kendine yer bulmayı başaran insansı robotlar, nihayet gündelik hayatımıza girebilir. İnsansı robotlar konusunda yıllardır büyük gelişmeler yaşansa da sektöre giren yeni oyuncular, fazlasıyla heyecan uyandırıcı!
Dünyanın en zengin insanı konumundaki büyük teknoloji dehası Elon Musk, geçtiğimiz aylarda elektrikli otomobiller konusunda uzmanlaşan Tesla şirketinin insansı robotu TeslaBot’u tanıttı. TeslaBot, hepimizin tanıdığı Honda’nın insansı robotu Asimo’nun aksine yalnızca bir teknoloji demosu olarak kalmayacak. Geliştirme aşamasının tamamlanmasının ardından TeslaBot, halka açık olarak satışa sunulacak.
Kendine özel bir yapay zeka ile gelen TeslaBot; ortalama insan boyutları, çevik yapısı, onlarca sensörü ve uygun fiyatıyla dikkat çekiyor. Elon Musk’ın yaptığı açıklamalara göre TeslaBot’lar bakıma muhtaç kimselerin yaşamlarını kolaylaştıracak, insanlara zor gelen çiçek sulama gibi görevleri yerine getirecek ve sağlığa zararlı endüstrilerde kullanılacak.
İnsansı robotlar konusunda Tesla’nın en büyük rakiplerinden biri, Çinli teknoloji firması Xiaomi olarak görülüyor. Xiaomi, TeslaBot ile çoğu açıdan benzerlik taşıyan CyberOne isimli insansı robotunu geçtiğimiz aylarda tanıttı. CyberOne robotunun da dünya çapında satışa sunulması bekleniyor.
İnternet Hızı Artışı
2022 yılında 5 milyar insanın aktif olarak internet kullandığı düşünülüyor. İnternet erişimi, artık neredeyse insan hakları arasına dahil edilecek kadar önemli hale geldi. Hal böyleyken internete erişme kalitesinin artırılması da ülkelerin ve teknoloji şirketlerinin gündemleri arasında yerini aldı.
5G teknolojisi, uzun süredir Avrupa, ABD, Çin, Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerde kurulmaya devam ediliyor. 2023 teknolojileri arasında gösterilen 5G teknolojisinin ülkemiz de dahil olmak üzere diğer az gelişmiş ülkelerde de yaygınlaşacağı düşünülüyor. Dünyadaki teknolojik gelişmeler ışığında internet hızında geride bıraktığımız son 5 yıl içerisinde kayda değer bir artış olduğu gözlemlenebiliyor. Şu an 5G konusunda ABD’nin Çinli firmalara koyduğu ambargo, işleyişi yavaşlatsa da internet hızı konusunda tek umudumuz 5G değil.
İletişim, şimdilik fiber optik kablolar ya da uydular yardımıyla sağlanıyor. Ancak son yıllarda kuantum fiziği ve optik fizik alanında yaşanan gelişmeler, veri aktarımının farklı yöntemlerle çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşebileceğini ortaya koyuyor. Geçtiğimiz günlerde Japon bilim insanları, veri iletiminde yeni teknolojiler arasında gösterilen lazer teknolojisini kullanarak 37 kilometre uzaklıktaki alıcıya yalnızca bir saniye içerisinde 230 bin GB veri gönderdi. Bu, yaklaşık olarak global internet ağının iki katı hıza tekabül ediyor.
2023 yılında gelişmesini beklediğimiz bir diğer teknoloji de kuantum interneti. Kuantum fiziğinin doğası sayesinde adını daha fazla duymaya başladığımız kuantum bilgisayarlar ve kuantum interneti, aynı paket içerisinde çok daha fazla veri gönderilmesini sağlıyor.
Öte yandan yeni teknolojik gelişmeler 2023 yılında yine Elon Musk’tan söz etmemizi gerektirecek. Starlink uydu interneti projesi ve benzerlerinin, dünyada internete erişimi olmayan hiçbir yer bırakmayacağı düşünülüyor.
Yapay Zeka
2022’nin en çarpıcı olaylarından biri, DALL-E 2 ve MidJourney gibi yazıyı görsellere çeviren yapay zekaların halka açık bir şekilde sunulması olmuştu. Bazı konularda insanlardan bile daha yaratıcı görselleri saniyeler içerisinde üretebilen bu yapay zekalar, hem sosyal medyada hem de basında kısa sürede kendine yer buldu. Öte yandan DALL-E 2’yi geliştiren OpenAI ekibinin geçtiğimiz günlerde kullanıma sunduğu ChatGPT sohbet yazılımı, özgün yaratımlarıyla çoğu kişiyi şaşırtmayı başarıyor.
2023 yılında ise yapay zeka alanında başta “üretim” temelli olmak üzere önemli gelişmelerin yaşanacağı düşünülüyor. Uzmanlara göre önümüzdeki halihazırda var olan projelerin geliştirilmesi ve yeni projelerin de sektöre dahil olmasıyla birlikte özgün üretim noktasında insanı geride bırakan yapay zekalara sahip olabiliriz.
Önümüzdeki sene internet verilerimizin tamamen yapay zekalar tarafından analiz edileceği ve internete içerik üretiminin kökten değişebileceği düşünülüyor. Öte yandan yapay zekanın jeoloji, biyoloji, fizik ve kimya gibi alanlarda kullanılmasının bilimsel anlamda ilerleme sağlayacağı düşünülüyor.
Artırılmış Gerçeklik
2022 yılında Oxford Sözlüğü’nün Yılın Kelimesi aday arasında gösterdiği, geleceğin teknolojileri içerisinde yer alacağı düşünülen metaverse, bu unvanı alamamış olsa da 2022’nin en çok konuşulan kavramlarından biri olarak öne çıkmıştı. Şimdiye kadar bahsettiğimiz tüm teknolojik gelişmeleri kapsayan, dijital dünya ile gerçek hayatın birleşimi olarak görebileceğimiz metaverse kavramının 2030 yılına kadar küresel ekonomiye 5 trilyon civarında katkı yapacağı düşünülüyor.
Metaverse alanına en çok yatırım yapan firmalardan biri Facebook ve Instagram gibi sosyal medya platformlarıyla tanıdığımız Meta olarak öne çıkıyor. Uzun süredir finansal açıdan kayıplar yaşamasına ve metaverse alanında bir kazanç elde edememesine rağmen Meta ve şirketin CEO’su Mark Zuckerberg, fazlasıyla kararlı.
Dünyadaki önemli kariyer danışmanlığı şirketlerinde olan Accenture, çoktan iş gücünü metaverse üzerine taşımış durumda. Accenture’un Nth Floor ismini verdiği sanal dünya içerisinde danışanlar kendi avatarlarını oluşturarak hizmet alabiliyor. Accenture’un yolunu açtığı bir iş modeli olarak görülen sanal dünyaların yakın zamanda fiziksel anlamda birlikteliğin daha az önemli olduğu sektörlerde de yaygınlaşacağı düşünülüyor. 2023 teknolojileri içerisinde metaverse ile bağlantılı daha fazla örnek görmemiz muhtemel.
Biohacking
2023 yılında teknolojinin gelişimi yalnızca makinelerle sınırlı kalmayacak. Biyogenetik ve biyomühendislik alanında yaşanan çalışmaların 2023 yılında daha da öne çıkması bekleniyor. Özellikle gen düzenlemeye izin veren CRISPR-Cas9 yönteminin gıda üretiminde önemli rol oynayacağı düşünülüyor. Uzmanlar çoktan belirli hastalıklara karşı dayanıklı genetiği değiştirilmiş bitkiler üretmeye başladı.
Öte yandan biohacking içerisinde etik açıdan daha tartışmalı olabilecek olan insan geninin ve beden bütünlüğünün değiştirilmesi, 2023 yılında daha yaygın hale gelecek. Çin, çoktan genetiği değiştirilmiş bir insan “tasarladıklarını” açıkladı. Genetik alanında yaşanan gelişmelerin dışında Neuralink gibi beyne çip implantı temelli projelerin 2023 yılında hayatımıza girmeye başlayacağını söyleyebiliriz. Yani insan, yavaş yavaş kendini programlanabilir bir makineye dönüştürüyor!
Kapak Fotoğrafı: Pxhere Commons
