Topraksız Tarım Nedir?

Topraksız Tarım Nedir?

Güncelleme Tarihi: 25 Eylül 2021

Dünya nüfusu kontrolsüzce artıyor ve gezegenimizin böylesi bir nüfusun ihtiyaçlarına yetişebilmesi mümkün değil. Bu sebeple pek çok yeni üretim yöntemleri üzerinde çeşitli çalışmalar yapılıyor. Bunlardan biri ise topraksız tarım. Peki topraksız tarım nedir? Topraksız tarım nasıl yapılır? Tüm bu soruların cevapları yazımızın devamında…

Topraksız tarım; bitkilere, gelişimleri için ihtiyaç duyduğu su ve besin gibi kaynakların toprak kullanılmaksızın sağlandığı modern bir tarım yöntemidir diyebiliriz. Bu inorganik üretim yönteminde bitkiler, ihtiyaçlarını hazırlanan özel solüsyonlardan alır. Bu noktada topraksız tarım, bitki için kurulan ortam açısından ikiye ayrılır. Bunlardan biri su kültürü (hidroponik), diğeri ise katı ortam kültürüdür. Bu iki ortam sistemi de kendi içerisinde pek çok farklı alt kategori içerir. Topraksız tarım sistemleri ile yumru kökü olmayan yeşillikler ve tıbbi bitkilerin yanı sıra domates, kabak, çilek, biber ve fasulye gibi ürünleri yetiştirmek de oldukça kolaydır.

Topraksız Tarım Nedir ve Neden Önemlidir?

topraksız tarım

Fotoğraf: Lyn Ong

Gelelim fasulyenin faydalarına… Tabii ki topraksız tarım, ismindeki vurgudan da anlaşılacağı üzere ve yazının başında da değindiğimiz gibi tarım faaliyetleri için toprağa gerek duyulmayan bir yöntem ihtiyacı sebebiyle doğmuştur. Fakat bu yöntem, yalnızca artan nüfusun gıda tedariği için bir alternatif oluşturmakla kalmaz. Topraksız tarım sayesinde endüstriyel tarımın yol açtığı kaynak, ürün israfı ve çevre kirliliğinin de bir nebze önüne geçilebilmiş olunur. Öyle ki Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütüne göre dünya çapında her yıl üretilen gıdaların üçte biri çöpe gidiyor. Bunun insanlığa maliyeti de yaklaşık 1 trilyon dolar. Bu miktara, dünyadaki aşırı yoksulluğun önüne geçmek için yıllık yaklaşık 200 milyar dolara ihtiyacımız olduğunu bilerek bakınca işler değişiyor.

Endüstriyel tarım yönteminde; tarım arazilerinin, bitkiler için bitkinin ihtiyaç duyduğu besinlerin sağlanması ve topraktan gelen hastalıkların önüne geçilebilmesi adına elverişli bir hale getirilmesi gerekiyor. Bütün bunlar da ne yazık ki kimyasal madde kullanımı ile sağlanıyor. Kimyasal kullanımı, hem çiftçiler için maliyetlerin artmasına hem de ekolojik dengenin bozulmasına sebep oluyor. Topraksız tarım sayesinde ise hem toprak korunmuş oluyor hem de bitkilerin ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineraller daha yüksek verim ve kalitede tedarik edilmiş oluyor. Topraksız tarım yöntemlerinin dikey tarım yöntemleri olması da artan nüfus açısından bakıldığında alan kullanımı noktasında oldukça değerli.

Tüm bunların dışında bu yöntem ile toprak-su kıtlığı yaşanan ve böcek baskınları, sel ve fırtına gibi doğal afetlerin olası olduğu ülkelerde verimli tarım faaliyetlerinin yapılmasına imkan sağlanmış olunuyor.

Topraksız Tarım Maliyeti Nedir?

Topraksız tarım yöntemiyle yetiştirilen bitkiler, toprakta yetişen bitkilere oranla besin ve suya daha kolay ve verimli bir şekilde ulaştıkları için %50’ye kadar daha hızlı büyüyorlar. Bu yöntemle elde edilen ürünlerin raf ömürlerinin daha uzun olması da cabası. Teknik imkanlar arttıkça verimlilik de doğal olarak artıyor.

Tabii inşa edilmesi istenilen seranın giderlerinden topraksız tarım fidesi ücretlerine, gübreden sistemin teknik donanımına kadar pek çok farklı etmen maliyeti etkiliyor. Haliyle yetiştirilmesi arzulanan bitki için en yüksek verimin mümkün olduğu sistemin kurulması adına uzman fikirlere danışmak en doğru tercih olur. Fakat bunlar gözünüzü korkutmasın. Çünkü topraksız tarım yöntemleri oldukça basit ve maliyetler çok aşağılara çekilebiliyor. Hatta öyle ki bu yöntemler kullanılarak evinizin bahçesinde ya da balkonunuzda kendi kendinize çok uygun fiyatlara mal ettiğiniz ufak bir hobi bahçesi bile oluşturabilirsiniz.