Güncelleme Tarihi: 18 Ağustos 2023
Moda endüstrisi denince çoğu insanın aklına göz kamaştırıcı moda çekimleri, çok az insanın izleme fırsatı bulabildiği defileler, adı markalaşmış tasarımcılar ve artık Instagram’da milyonlarca takipçiye ulaşan mankenler gelir. Moda haftalarında köklü markalar yer alır, yıldızı parlamış birkaç tasarımcı dışında yeniliğe kapalı bir dünyadır. Kreatif tasarımlar ve yenilenen trendler bu moda haftalarında ortaya çıkar: Chanel, Versace, Prada, Gucci, Fendi… Onların podyumlarında gördüklerimiz diğer markaların tasarımlarını da etkileyecektir.
Moda dünyasına uzaktan bakıldığında tüm bunlar büyüleyici geliyor ancak biraz araştırmayla göründüğü gibi olmadığı da fark ediliyor. Çoğu markanın işçilerine ödeme yapmadığı, ucuz iş gücü sağlamak amacıyla insani koşullardan uzak çalışma ortamlarına göz yumduğu haberleri karşımıza çıkıyor. Büyük markalar ve dergicilik dünyası “çalıntı” işlere imza atabiliyor. Bu noktada yüksek moda olarak tabir edilen dünyanın çarpıklığını ve endüstrinin “çok da” yaratıcı olmadığını gözler önüne seren bir Instagram hesabıyla karşılaşıyoruz: Diet Prada.
Reklam Almayan Influencer: Diet Prada
Diet Prada güncel olarak 2,2 milyon takipçisiyle bizlere moda endüstrisinin gerçek yüzünü gösteren bir hesap. Daha çok bilindik moda evlerinin çalıntı tasarımları, moda dünyasındaki ırkçılık ve bunun gibi tartışmaları ele almasıyla biliniyor. 2014’te ortaya çıkan hesabın arkasında Tony Liu ve Lindsey Schuyler isimli iki moda profesyoneli yer alıyor.
Yakın zamanda Balenciaga’nın genç sanatçı Tra My Nguyen’in “Giyilebilir Heykeller” projesini izinsiz kullanmasını geniş kitlelere taşıyan Diet Prada, artık eleştirel anlamda moda sektöründe söz sahibi olduğunu kanıtlıyor.
Markalar Gerçekten Yaratıcı Mı?
Diet Prada hesabında mutlaka karşılaşacağınız şeylerden biri: Çalıntı tasarımlar. Arşiv bilgisiyle geçmişten günümüze kopyalanan moda çekimlerini ve kıyafetleri gün yüzüne çıkartan Diet Prada, birçok tasarımcının foyasını ortaya çıkarıyor. Bugün Balmain, Victoria’s Secret, Balenciaga gibi birçok markanın koleksiyonlarında esinlenmenin ötesine geçen tasarımlarını Instagram’da paylaşıyor. Butik markaların ve yeni tasarımcıların büyük moda evleri tarafından “esinlenilmiş” tasarımlarını ortaya çıkararak yeni sorgulamalara yol açıyor.
Aktivizm ve Moda
Aktivizm alanında dünyada yükselen bir bilinçle karşılaşıyoruz. Feminizm, hayvan hakları ve ırkçılık gibi konular internetle beraber dünyada hiç olmadığı kadar tartışma konusu haline geliyor. Moda dünyası da bu tür değişimlere ayak uyduruyor; beden olumlama ve etnik çeşitlilik adına yeni kampanyalar oluşturulduğunu görüyoruz. Aynı zamanda tüm bunların reklam kampanyası amaçlı olduğu ve bir trend olarak karşımıza çıktığı da sıkça tartışılan konulardan biri. Diet Prada’nın hedefinde de bu reklam kampanyalarının ne kadar faydalı olduğu yer alıyor. Black Lives Matter hareketi ve Lübnan’da yaşananlarla beraber politik olarak tavırlarının ne olduğunu anlamış oluyoruz. Protestoların bitmediği Hong Kong’da Vogue’un sosyal farkındalık ve aktivizm temalı “Şimdi Harekete Geç” sayısında Kylie Jenner’ın kapakta yer almasını “Kylie sizce ne zaman Hong Kong demokrasisi için avukatlık yapmaya başlayacak?” diyerek eleştirebiliyor.
Eleştiri Okları Kimin Üzerinde?
Diet Prada’nın hedef göstermekten öte bir amacı var. 2 milyondan fazla takipçisi ve birçok ünlü ismin desteğini kazanmasıyla Diet Prada’yı gelecekte de duyacağız gibi duruyor. Çoğu moda eleştirmeninin ve influencer’ın yapamadığını yapmış, tüm çarpıklığıyla modanın gerçek yüzünü göstermeyi misyon edinmiş durumda. Vogue’un genel yayın yönetmeni Anna Wintour, son zamanlarda Off-White markasıyla yükselen Virgil Abloh ve Kardashian ailesi gibi belki de çoğu insanın eleştirmekten çekineceği isimleri gündemine alarak hepimize modanın büyülü bir dünyadan ibaret olmadığını gösteriyor. Endüstrinin temelden değişmesini sağlayıp sağlayamayacağı bilinmez ancak yarattıkları eleştirel bakış açısının gelecekte de birilerine ilham olacağı kesin.
