Güncelleme Tarihi: 2 Ekim 2021
İklim krizinin yıkıcı etkilerini geriye çevirmek için sadece birkaç yılımız kaldığını biliyoruz. Bizler, tercihlerimizde değişiklikler yaparak etkili adımlar atabiliriz ancak asıl görevin devletlere ve çok uluslu şirketlere ait olduğunu unutmamak gerek. Küresel ısınmanın başlıca nedenlerinden biri atmosferde bulunan sera gazı (karbondioksit, metan) miktarının insan sebebiyle artmasıdır. Petrol, kömür, doğal gaz gibi yenilenemeyen enerji kaynaklarının çıkarılıp işlenmesi, ulaşım, tarım ve hayvancılık gibi birçok faktör emisyonların başlıca sebeplerinden. Bu yazımızda, devletler ve şirketler tarafından taahhüt edilen hedeflere göz atıp karbon nötr ne demek ve iklim pozitif nedir sorularının yanıtlarına bakacağız.
Karbon nötr olmak, bir ürün veya hizmetin üretiminde karbon ayak izini azaltarak ve karbon dengelemeleri satın alarak net sıfır karbon emisyonu elde etmek anlamına geliyor. Üretimde sürdürülebilir ve düşük karbon salınımlı yöntemlerin tercih edilmesi sevindirici olsa da dünyanın başka bir yerinde üretilen sera gazını telafi etmek için karbon kredisi satın alarak emisyonları dengeleme girişimi offsetting (karbon takası) oldukça eleştirilen bir konu.
İklim pozitif olmak ise bir adım öteye giderek bir kurumun veya şirketin, üretiminden sorumlu olduğu karbon miktarından daha fazlasını atmosferden azaltmaya yönelik çalışmalar yapmasına deniyor. Örneğin IKEA, Microsoft, Henkel, HM, Schwarzkopf gibi farklı sektörlerden büyük şirketler, düşük karbonlu veya yenilenebilir enerji ile üretim için altyapı çalışmaları yapıyor, operasyonlarda, paketleme ve tedarik zincirinde salınımı minimize etmenin yollarını arıyorlar. Tüketim ihtiyacının azalmayacağını göz önünde bulundurursak, yetersiz bulunduğu yönler olsa da çok uluslu şirketlerin bu taahhütleri transparan ve eksiksiz yerine getirdiği takdirde uygulanan iklim pozitif stratejiler olumlu sonuçlar doğuracak gibi gözüküyor.
Neler Yapılıyor?
Şirketler gibi birçok doğa dostu ülke ve büyük şehirler de 2030 ve 2050’ye kadar karbon nötr olma sözleri verdi. Sera gazı emisyonlarını azaltma hedefiyle küresel sıcaklık artışının önüne geçmek için yapılan Paris Anlaşması’nı imzalayan ülkeler 2020 yılından başlayarak 5 yılda bir olmak üzere attıkları adımları raporlayacak. UNDP verilerine göre şehirler, kara üzerinde %3 alan kaplarken toplam emisyonların en az %70’inden sorumlu. Amsterdam, New York, Londra, Sidney, Rio de Janeiro, Toronto, Kopenhag gibi birçok dünya şehrinde hem sosyal hem ekonomik yeşil önlemler alınıyor:
- Hava kirliliğinin önüne geçmek için toplu taşıma ağları artırılması ve şehir içi trafiğin minimuma indirilmesi
- 2050’ye kadar toplu taşıma araçlarının sadece yenilenebilir enerji ile çalışmasının planlanması
- Bisiklet yolları ve elektrikli araç şarj noktalarını artırılması
- Tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması
- Atık yönetimi ve geri dönüşüm ile sıfır atık hedefi
- Kamu binalarında güneş enerjisi kullanılması
- Yeşil binaların ve yeşil altyapının yaygınlaşması gibi adımlar atılarak 2030 ve 2050’ye doğru daha yeşil bir gelecek için yol alınıyor.
