Belediyeciliğin artık daha sürdürülebilir projeler ve hizmetler sunması gerektiği bir çağdayız. Ulusal ve uluslararası arenada söz konusu şehir yönetimi olduğunda çevreci adımların sesini daha çok duymaya başladık. Bu durum, gerçekten de umut verici. Ancak bu girişimlerin göz boyamak veya halktan puan toplamak için değil, dünyanın geleceği için yapılıyor olması son derece önemli. Bu anlamda son dönemde yaptığı çalışmalarla dikkat çeken İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) yeşil vizyon hareketi de oldukça dikkate değer.
2018 yılında hazırlanan “İstanbul İklim Vizyonu”nu revize eden İBB, yeni geliştirdiği iklim eylem planı ile 2050 yılında sıfır karbona ulaşmayı hedefliyor. Kurum, karbon salımını 2030 yılında yüzde 52, 2040 yılında ise yüzde 89 oranında azaltmak için projeler geliştirmiş durumda. Dolayısıyla geçtiğimiz yılın son aylarında açtığı üç yeni tesis ile çevreyi temizlerken çöpten de elektrik üretiyor. Bu üç tesisten ve özelliklerinin ne olduğundan yazının ilerleyen kısımlarında bahsedeceğiz. Önce “Yeşil Çözüm Vizyonu” ile 2050 yılına dek İBB’nin ulaşmayı planladığı hedeflere bir bakalım…
- İETT filosunun yüzde 100 elektrikli olması
- Otomobil ve taksilerin kademeli bir sistemle elektrikliye geçiş yapmaları
- Şehirdeki yolcuların yüzde 35’inin toplu taşımayı tercih etmesi
- Deniz ulaşım oranının yüzde 10’lara çekilmesi
- Günlük ulaşımın yüzde 50’sinin bisiklet ve yürüme ile sağlanması
- Su kayıp ve kaçaklarının 2030 yılında yüzde 18 ve 2050 yılında yüzde 32 azaltılması
- Kişi başı su kullanım oranında 2040 yılı itibarıyla yüzde 11 oranında bir düşüşün sağlanması
- Organik atıkları oluşturan yemek ve bahçe atıkları gibi atıkların yüzde 50 oranında geri kazanılması
- Kentsel donatılarda yüzde 100 enerji verimliliğinin yakalanması
- Enerji ihtiyacının yüzde 55’inin yenilenebilir kaynaklardan gelmesi
- Bazı atıklardan elde edilen çöp gazının yüzde 95’inin enerjiye çevrilmesi
- Organik atıklardan kompost yapılması ve yüzde 100 geri dönüşümünün tamamlanmış olması
- Kağıt ve ambalaj atıkların yüzde 100 geri dönüşümünün sağlanması
- İBB kapsamında sıfır atık yaklaşımının hayata geçirilmesi ve tüm İBB binalarının enerji ihtiyacının yenilenebilir kaynaklardan elde edilmesi
Belirtilen tüm bu hedeflere ulaşmak için harekete geçen İstanbul Büyükşehir Belediyesi, aynı zamanda iklim krizi ve çevresel sürdürülebilirlik konularında kozmopolit kentlerin birlikte oluşturdukları C40 ağına Türkiye’den üye olan tek kurum olma özelliği taşıyor. Her biri yeşil vizyonun birer adımı olduğu ifade edilen bu maddelerin yanı sıra yeni tesisler de açan İBB, bu tesisler aracılığıyla aynı anda 1 milyon 400 bin kişinin elektrik ihtiyacını karşılamış oluyor. Şimdi gelin, bu üç yeni tesisi ve sunduğu avantajlara bir göz atalım…
Kemerburgaz Biyometanizasyon Tesisi ile Atıklardan Elektrik ve Gübre Üretiliyor
Kemerburgaz Biyometanizasyon Tesisi, meyve-sebze atıklarını çöpe gitmeden değerlendirerek elektrik ve kompost gübre üretilmesini sağlıyor. Bu proje sayesinde organik atık toplama aracı ile lokanta, otel, hal ve semt pazarlarından İBB yetkilileri tarafından toplanan meyve ve sebze atıkları çöpe gitmiyor ve söz konusu tesise ulaştırılıyor. Kısacası bu atıklar, hem elektriğe hem de organik gübreye dönüşüyor. Saatte 1,4 MW elektrik üretilen tesiste, günlük 40 ton katı gübre, 65 ton sıvı gübre üretilirken İBB, üretilen bu organik gübreyi şehir içindeki park ve bahçeler içerisinde tarımda kullanmayı amaçlıyor. Böylece ekonomiye kazandırılan bu organik atıklardan üretilen elektrik miktarı da yabana atılmayacak cinsten.
Katı Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisi Çöpten Elektrik Üretecek
85 MW/h kurulu gücüyle Avrupa’nın en büyük, Türkiye’nin ise ilk çöpten elektrik üretme tesisi olacak Katı Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisi, 1 milyon 400 bin İstanbullu’nun günlük enerji ihtiyacını karşılayacak. İBB’nin yenilenebilir enerji projelerinden olan bu tesiste, İstanbul’dan çıkan günlük 20 bin ton evsel atığın 3 bin tonu, diğer bir deyişle yüzde 15’i bertaraf ediliyor ve elektrik enerjisi üretiliyor. Çöp atıklardan elde edilen elektrik enerjisi, tesisin yanında inşa edilen trafo merkezi aracılığıyla TEDAŞ’a aktarılıyor. Birtakım işlemlerden geçirilerek elde edilen gazlar, uluslararası emisyon oranları ölçüsünde atmosfere salındığından hava kirliliğinin önüne geçildiğinin altı çiziliyor. Yani tesis ile 1,4 milyon ton sera gazı salımı engellenmiş oluyor. Bu rakam da yaklaşık olarak yıllık 70 bin aracın egzoz emisyonuna denk geliyor. Tesiste 1 milyon ton atık yakıldığı için 140 futbol sahası büyüklüğünde depolama alanından da tasarruf sağlanıyor. Ayrıca yılda 1 milyon ton çöpün bertaraf edilmesi sonucu 8 milyon km yol tasarrufu yapılıyor.
Emirli 2. Kademe İçme Suyu Arıtma Tesisi ile Kapasite Artıyor
İBB kuruluşu olan İSKİ’nin hizmete açtığı Emirli 2. Kademe İçme Suyu Arıtma Tesisi, Anadolu Yakası’nın tamamı ile Fatih, Bakırköy, Beşiktaş, Sarıyer ve Zeytinburnu ilçelerinin su ihtiyacını karşılamış olacak. Tesis, aynı zamanda içme suyu arıtma kapasitesine de önemli katkılar sunuyor. Bu tesis ile İSKİ’nin içme suyu arıtma kapasitesi yüzde 11,5 artarken Ömerli İçme Suyu Arıtma Tesislerinin kapasitesinin ise yüzde 32 oranında artış göstermesi bekleniyor.
