Kişisel sorumluluklarının farkında olan kişi, etik tavırları mutlaka gözetir. Bireyin önce kendine vicdanlı olması zaten gezegenimizin iyiliği için hareket edeceğinin de bir teminatıdır. Dünya’nın dengesini korumanın ne kadar önemli olduğunu, pandemi döneminde çok daha fazla anladık. Bugün, içi daha da dolu bir kavram haline gelen ve aslında 2019 yılında trend olmaya başlayan etik seyahat, ekolojik bilincinin artarak tezahür ettiğinin güzel bir göstergesi. Bizlere düşen görev ise seyahatlerimizi çevreci bir farkındalıkla gerçekleştirmek. İklim ve su krizinin kapıda olduğu bir dönemde, artık ultra her şey dahil konseptinde hizmet veren 5 ya da 7 yıldızlı otellere gidip kaynakları sınırsızca tüketmek hiç hoş durmasa gerek. O halde gelin etik seyahat nedir, etik seyahat rotaları nelerdir, neden etik seyahat yapmalıyız gibi soruların cevabına birlikte bakalım.
Etik Seyahat Kavramı
Fotoğraf: Uriel Mont
Özellikle gezgin ruhlular arasında öne çıkan etik seyahat kavramı sadece popüler bir terim değil, Dünya için kaygılanan herkesin dahil olması gereken bir seyahat şekli. Kısaca etik seyahat, insanın seyahatini planladığı her aşamada, vardığı her rotada, her yeni yer keşfinde ve her seyahat davranışında doğayı korumayı esas alması, çevrede herhangi bir tahribat oluşturmaması, ekolojik bir sorumlulukla hareket etmesi olarak tanımlanabilir. Öyle ki bu akıma kapılan seyahatseverler, gittikleri yerlerde çoğunlukla tercih ettiklerinden bölgenin sürdürülebilir enerji kaynaklarını kullanmaya önem veriyorlar. Ayrıca çevresel anlamda bir eksiklik ile karşılaştıklarında sürece dahil olup ihtiyacın giderilmesi için çalışıyorlar. Temel ilke elbette doğanın geri dönüşüm dengesine destek vermek.
Neden Etik Seyahat Yapmalıyız?
Fotoğraf: Brett Zeck
Pervasız turizm anlayışının; Dünya’nın doğal alanlarına zarar vermesi, kaynakları hor kullanması ve ticari odaklı yaklaşımı sonucu geri dönüşü olmayan çevre tahribatları yaşanabiliyor. Bu vehamet çevreci kitlede bir uyanışa sebep oldu. Araştırmalara göre turistlerin yüzde 60’ı yerel halka, çevreye ve ülkenin ekonomisine zarar vermeyeceklerini bildikleri tatil ve seyahat rotalarını seçiyor. Artık gezginler, seyahatlerinin gitmeyi planladıkları ülkeleri olumsuz etkileyebileceklerinden endişe duyabiliyor. Bu hassasiyet elbette çok etik bir tavır. Ve açıkça görülüyor ki destinasyon seçiminde gösterilen duyarlılık giderek artıyor.
Covid-19 süreci ve sonrası için tatil destinasyonları yeniden açılmaya başladığında işletmeciler ve hükümetler sadece kar odaklı değil, gezegenin ihtiyaçlarına karşılık verebilmek için ekolojik adımlar atma yolunu tercih etmek durumunda. Bu anlamda sektörün paydaşları sürdürülebilir turizm için aynı noktada buluşmaya çalışıyor. Genel anlamda çevre konusundaki artan hassasiyet talebe yansıyor. Turizm sektörü de talebin farkında ve değişen tüketici davranışlarını iyi analiz etmenin peşinde. Pandemi sonrası özellikle sürdürülebilir dönüşümü başarabilenler ayakta kalacağa benziyor.
Diğer yandan lüks seyahat sektörü de bu bilinç arasında sıkışıp kalmamak adına çözüm yolları geliştirmeye çalışıyor. Çünkü ekolojik bilinci yüksek turistler, etik kavramını öne alıp sürdürülebilir çözümleri tercih ediyor. Bu özellikle “gitmemeye” işaret etse de “seyahat etmemek” anlamına gelmiyor. Örnekse İspanya, Venedik gibi ülkeler zaman zaman turist istemediklerini belirtiyor, Bali’nin ise turizm sebebi ile ekolojik dengesi olumsuz etkileniyor. Adeta bir ekolojik kriz yaşıyor. Endonezya adalarında nehirler ve kumsallar doğal güçlerini kaybediyor. Tayland da bir dönem çöp atıkları nedeniyle benzer tehlikelerle karşı karşıya kaldı. Bu durumda en doğrusu, bahsettiğimiz rotalara seyahat etmek yerine başka alternatifler seçmek oluyor.
Etik Seyahat Rotaları Nereler Olabilir?
Fotoğraf: Tim Graf
Etik seyahat felsefesini hayata geçirmeye karar verdiyseniz, nerelere seyahat edebileceğiniz noktasında size fayda sunacak sivil toplum kuruluşları var. Bu kuruluşların en önemlilerinden birisi de Ethical Traveler. Bu STK girişimi, her yıl gidilmesini tavsiye ettiği yeni listeler hazırlıyor. Liste hazırlarken önceliği tabii ki sürdürülebilir enerji, iklim ve su krizi, insan hakları gibi mühim noktalarda çaba gösteren ülkelere veriyor. Elbette tüm dünya, pandemi gerçeği ile karşı karşıyayken gezmek pek kolay değil. Sular durulduğu ve şartlar daha da yumuşadığı zaman gezilerimiz de kaldığı yerden devam edecek. Tabii seyahat alışkanlıklarımız bir miktar şekil değiştirecek. Dolayısıyla bugünden yaklaşmakta olan o günlere umutlu bir bakış atarak ekolojik sürdürülebilirliğin bir parçası olabilmeniz için sizlerle birkaç öneri paylaşıyoruz.
İşte etik seyahat rotaları…
Bir Ada Ülkesi Cape Verde
Etik seyahat rotaları denildiğinde akla ilk sıralarda gelen ülke Cape Verde oluyor. Atlas Okyanusu sınırlarında, Senegal ile Moritanya açıklarında bulunan ada ülkesi Cape Verde; sürdürülebilir enerji yönetimine büyük önem veriyor. Ayrıca toplumsal cinsiyet, eşit gelir dağılımı gibi hususlarda gösterdiği özen ile dikkat çekiyor. Dolayısıyla burada yapacağınız tatil ile etik seyahat anlayışının birer temsilcisi olabilirsiniz.
Kosta Rika
İspanyolcada zengin sahil anlamına gelen Kosta Rika, bir Orta Amerika ülkesi. Son dönemlerdeki doğal ve çevre kaynaklarının korunmasına yönelik çalışmaları ve sosyal hizmetlerdeki üstünlüğü sebebi ile ön plana çıkan ülke, etik seyahat için doğru bir rota.
Jamaika
Fotoğraf: Josh Eaton
Küba’nın güneyinde, Büyük Antiller’de yer alan bir Karayip Ada Ülkesi olan Jamaika, ekonomik alanda kendini ispatlamaya devam ederken, çevrenin sürdürülebilirliği ile ilgili attığı adımlar nedeniyle de turistlere yeşil ışık yakan bir yer. 2019 yılında plastik poşetin yasaklandığı Jamaika, güneş enerjisi parkını aktif hale getirerek, yeşil enerji üretimini desteklemiş oldu. Ayrıca ülkede sürdürülebilir balıkçılık metodu için çalışmalar da yapılıyor.
Tuvalu
Tuvalu, Büyük Okyanus’ta Mikronezya isimli bölgede bulunan bir ada ülkesi. İklim krizinden fazlasıyla etkilenen ve her geçen gün iklim krizinin etkisiyle sular altında kalmaya başlayan ülkede iklim konusuna dikkat çekmek için zaman zaman organizasyonlar yapılıyor. Bu girişimlere katılabilir, gönüllü bir temsilci olabilirsiniz. Ayrıca 9 mercan adasına sahip ülkenin doğal güzelliklerini keşfe çıkabilirsiniz.
Moğolistan
Ekolojik tarıma büyük katkılarda bulunan Moğalistan güneş enerjisinden de yoğun şekilde faydalanılacak bir zemin oluşturmaya çalışıyor. Bu anlamda etik seyahat listesinde önemli bir sırada.
Samoa
Fotoğraf: Ethan Elisara
Güney Büyükokyanus’unda adalar topluluğundan oluşan Samoa, sürdürülebilir enerji kullanımı üzerine yoğunlaşmış bir ülke aynı zamanda. Bölgenin her geçen gün, güneş enerjisi yoluyla çalışan elektrik santrallerinin oranı da yükseliyor. Ülke, iklim duyarlılığı ve ekolojik bilinci öne alan çalışmalarda bulunuyor. Şunu da belirtmek gerekir ki Samoa, doğal güzellikler açısından mutlaka görülmesi gereken bölgelere sahip. Samoa, dünyanın en huzur verici noktalarından biri olarak tarif ediliyor.
Uruguay
Gelişmekte olan ülkeler arasında adından bahsettiren Uruguay, özellikle sivil özgürlük, siyasi haklar alanında iyi derecede puanlanan ülkeler arasında gösteriliyor. Ekonomik olarak da özgür ülkelerden. Belirli bir istikrara sahip bu topraklarda ekolojik tarım da iyi seviyede. Seyahat rotanızı Uruguay’a çevirecek olursanız eminiz birbirinden güzel plajlarına hayran kalırsınız.
